او که روز چهار شنبه 19 شهریور ماه در نشست خبری نمایش«کسی نیست...» سخن میگفت، مطالبی را درباره تئاتر خصوصی و موانع آن بیان کرد.
در این نشست که در دفتر کمپانی تئاتر «آفتاب» برگزار شد، حداد داشتن سالن نمایش را یکی از ارکان اصلی رسیدن به تئاتر خصوصی دانست و با تشریح آمار تماشاگران و فروش نمایشها در شهرهایی مانند لندن و برادوی افزود: تئاتر میتواند درآمدزا باشد اما چون ما مشق آن را نداریم، در ابتدا ممکن است لطمه بخوریم.
او اظهار تاسف کرد: امروزه با تئاتری ورشکسته روبرو هستیم و کسی در تئاتر نیست که از مرکز هنرهای نمایشی طلبکار نباشد اما برای نجات این تئاتر ورشکسته باید ساختار آن را تغییر دهیم ولی این مطلب به معنای حذف کمک دولت از تئاتر نیست. بلکه باید دولت کمک کند تا کمپانیهای تئاتر شکل بگیرد و بعد سالنها را به این کمپانیها واگذار کند و براساس برنامهای که آنها ارائه میدهند بودجه اختصاص بدهند. فعلا راهی جزء این نداریم.
حداد با اظهار تاسف از سرنوشت نامعلوم سالنهای تئاتر که کلنگشان زده شده است، اما ساخته نشدهاند. توضیح داد: چندین سال است که کلنگ ساخت سالنهای تئاتر را میزنیم اما سالنی افتتاح نمیکنیم مثلا خود من کلنگ سالنی را زدم و کلی پز دادیم اما هیچ زمینی برای ساخت آن سالن وجود نداشت!
کارگردان نمایشهای«آمدیم، نبودید،رفتیم» و «با دهان بند سکوت» با تاکید بر اینکه باید تئاتر درجه یک داشته باشیم، از بیهویتی سالنهای نمایش در ایران ابراز تاسف کرد و افزود: بیهویتی سالنها باعث سرگردانی مخاطبان هم میشود.
حداد در بخش دیگری از صحبتش یادآور شد: رسیدن به تئاتر خصوصی به معنای حذف سوبسید دولتی نیست اما در حال حاضر دولت نه تنها کمکی به تئاتر نمیکند، بلکه 20 درصد از گیشه نمایشهایی را که در سالنهای دولتی اجرا میشوند، میگیرد و این تخلفی صد درصد اداری است.
او همچنین بر ضرورت ایجاد سازمان تئاتر در ایران تاکید کرد و با اشاره به متولیان متعدد تئاتر در ایران یادآور شد: هیچ یک از این متولیان نمیتوانند برای تئاتر ما برنامهریزی کنند، مرکز هنرهای نمایشی که متولی تئاتر است در دل خود انجمن نمایش را درست کرده که در واقع همان کمپانی تئاتر در شکل دولتی است. در حالی که باید آن را منحل کند و به دست بخش خصوصی بسپارد. از سوی دیگر انجمنهای صنفی مانند خانه تئاتر هیچ قدرت اجرایی ندارند درحالیکه نیازمند سازمان تئاتر هستیم که مصوبه داشته باشد و دولت را ملزم به اجرای آن کند.
این کارگردان تئاتر که پیش از این برای اجرای نمایش «داش آکل» ابراز علاقه کرده بود، درباره سرنوشت آن نمایش گفت: این پروژه نیازمند تکنولوژی خاصی است و باید در تالاری بزرگ مانند «وحدت» یا تالار اصلی تئاتر شهر اجرا شود. پیش از این در گفتوگوهای شفاهی با تئاتر شهر قرار بود آذر امسال تالار اصلی را داشته باشیم، اما بعدا با گفت وگوی شفاهی دیگری، این برنامه منتفی شد.
به هر حال اجرای این نمایش نیازمند انعقاد قرار داد با کسانی است که در بخش تکنولوژی به ما کمک میکنند و پروژه سخت و سنگینی است.
در این نشست، محمدچرمشیر نویسنده نمایشنامه «کسی نیست» با تاکید بر ضرورت تعریف اشکال گوناگون تئاتر خواستار پرهیز از پرداختن به حاشیههای تئاتری شد.
این نمایشنامه نویس گفت: در این سالها فقط درباره تئاتر خصوصی حرف زدهایم در حالی که تئاتر ما اشکال مختلف دیگری همچون تئاتر دانشجویی، آماتور،نیمه حرفهای و ... هم دارد که هیچ کدام از این اشکال را تعریف نکردهایم و این چنین است که امروزه اتفاق مهیبی در تئاتر ما افتاده است که طی آن یک جوان بیتجربه، ناگهان خود را در اصلیترین مکان اجرای نمایش میبیند و فکر میکند حق مسلم او است که در این مکان اجرا برود و همین مسائل است که تئاتر ما را به میدان نبرد گلادیاتورها تبدیل میکند که همه یکدیگر را میدرند تا سالن بگیرند.
چرمشیر اظهار تاسف کرد: ما دچار تعریف ناشدگی هستیم و امروزه با حوزه انبوهی از متقاضی اجرا در مکانهای حرفهای تئاتر روبرو هستیم که نیمی از آنها سیاهی لشکر هستند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر ضرورت تعریف اهالی تئاتر خاطرنشان کرد: مثلا کسی مانند آتیلا پسیانی، سی سال است نوع خاصی از تئاتر را تجربه میکند اما هرگز فرصتی برای گفت و گو درباره دستاوردهای تجربیات او نگذاشتهایم و به جای آن به عدهای جوان فرصت میدهیم تا به او فحاشی کنند و این چنین است که تئاتر ما تبدیل به تئاتر فحاشی و بینزاکتی شده است.
چرمشیر با اظهار تاسف از وضعیت نامناسب تئاتر در شرایط حاضر افزود: این روزها تئاتر ما خیلی تحت فشار است و همه باید کمک کنیم این فشارها برداشته شود بنابراین باید از حاشیهها کم کنیم و به متن بیافزاییم.
نویسنده نمایشنامههای«کبوتری ناگهان» و «حشمت» ادامه داد: همه ما اعضای یک خانواده هستیم و همه یک ماشین را جلو میبریم . هرچه باعث شود این ماشین در حرکت رو به جلو دچار مشکل شود، اشتباه ما است.
این نمایشنامه نویس درباره اجرای دوباره نمایش «کسی نیست ...» که پیش از این ده سال قبل اجرا شده بود، یادآور شد: گروه تئاتر «سایه» بعد از 10 سال تصمیم گرفت این نمایش را باز تولید کند و برای این کار اهدافی داشت.
چرمشیر اضافه کرد: در فاصله 10 سال اخیر، نسلهایی به تئاتر ما پیوستهاند و تعدادی از مخاطبان با پیشینه تئاتر ما کمی بیگانه هستند اما بازتولید کمک میکند به تجربههای قبلی برگردیم و بدانیم این تجربهها یک شبه نیامده است بلکه تئاتر ما روی تاریخ خود ایستاده و اگر نخواهیم به این تاریخ توجه کنیم و خطاهایش را بشناسیم، در دام حاشیهها میافتیم.
وی با بیان دیگر محاسن بازتولید ادامه داد: بازتولید کمک میکند به راههای جدید برویم و تجربیات قبلی را تکرار نکنیم چون دلیلی ندارد دوباره چرخ را اختراع کنیم ضمن اینکه با دانستن تجربههای قبلی، به پیشینیان احترام میگذاریم.
چرمشیر در پاسخ به پرسشی درباره تغییرات متن این نمایش در مقایسه با اولین اجرای آن توضیح داد: در صحبتی که با گروه داشتیم، قرار شد تغییری ندهیم و همان اجرای گذشته را به صحنه بیاوریم تا نسلهای جدید متوجه شوند گذرگاه تئاتر امروز ما چه بوده است.
وی درباره انتخاب این نمایشنامه خاص برای بازتولید نیز توضیح داد: این نمایش اولین تجربه همکاری من و گروه تئاتر «سایه» بود؛ تجربهای که بعدها ادامه پیدا کرد و دیدیم این نمایش امکان خوبی برای بازتولید دارد. ویژگی مهم این متن در 10 سال پیش این بود که برای اولین بار تکههای نمایشی متفاوتی را کنار هم قرار داده بودیم که در آن دوره، تجربه تازهای بود و سعی کردیم این تکه نمایشها را در یک زنجیره داستانی کنار هم بگذاریم. بعدها این تجربه توسط نویسندگان جوانتر ادامه پیدا کرد.
نویسنده نمایشنامه «آناکارنینا» در بخش دیگری از صحبتش درباره ورود حامیان مالی در تئاتر توضیح داد: از وقتی ماجرای ورود
حمایتگران مالی به تئاتر آغاز شده است، دچار اشتباهی شدهایم که باید آن را اصلاح کنیم. درست است که گروههای ما به دلیل حذف بودجه، در تنگنای مالی قرار میگیرند اما به معنای آن نیست که باید هر طور شده این بودجه را تامین کنیم چون با همین نگاه بوده که مجموعه تئاتری ما شبیه چلوکبابیها شده است!
چرمشیر با تاکید بر ضرورت نگاه فرهنگی در حمایت از فعالیتهای هنری خاطر نشان کرد: در حوزه فرهنگ باید وجهه فرهنگی منظور شود و ما باید اسپانسرهایمان را به سمت فرهنگی شدن پیش ببریم نه اینکه به عنوان جیبی پر پول به آنها نگاه کنیم که قرار است بودجه ما را تامین کنند.
همچنین کیومرث مرادی مجری طرح نمایش «کسی نیست..» در تکمیل توضیحات حداد گفت: از آنجا که تئاتر شهر بعد از جشنواره تئاتر فجر درگیر بازسازی میشود، قرار است نمایش «داش آکل» به عنوان اولین یا دومین اثر ، بعد از تعمیرات تئاتر شهر در تالار اصلی به صحنه برود و گروه در این فاصله میتواند نمایش را آماده کند.
در این نشست که با حضور محسن فیضی مدیر کل ارتباطات کمپانی «رایتل» برگزار شد، فیضی به عنوان نماینده «رایتل» درباره حمایت این شرکت از نمایش «کسی نیست...» توضیح داد: متاسفانه مکانیزم مشخصی برای حمایت از آثار نمایشی وجود ندارد و همه چیز مبنتی به افراد است اما به هر حال باید فرصتها را غنیمت بدانیم.
او اضافه کرد: کمرنگ بودن حضور حمایتگران مالی در تئاتر به دلیل نگرش اقتصادی است اما این نگاه باید عوض شود و زمان آن رسیده که نگرش صرف اقتصادی را کنار بگذاریم.ما در همکاری برای اجرای نمایش «کسی نیست...» هیچ نگاه اقتصادی نداریم. هرچند در هم پوشانی سازمانهای فرهنگی و اقتصادی، خود به خود این سودآوری رخ میدهد.
فیضی اضافه کرد: چندی پبش گفت وگویی با برخی از هنرمندان تئاتر داشتیم و آنها نتایج فعالیتهای خود را توضیح میدادند. به آنها گفتم حتی اگر شما بتوانید یک دعوای خیابانی را کم کنید، خیلی خوب است.
نمایش «کسی نیست...» روز 23 شهریور ماه راس ساعت 20:30 به طور رسمی اجرایش را آغاز میکند.
در بخش پایانی این نشست محمدچرمشیر از همکاری کمپانی تئاتر «آفتاب» با کمپانی «فیرلی» لهستان خبر داد و گفت: طی گفت و گوهایی که تابستان امسال با یکدیگر داشتیم، با همکاری موسسه پژوهشی کودکان دنیا و سفارتهای هر دو کشور پروژهای به عنوان اولین کارگاه نوجوانان ایران و لهستان برای آشنایی فرهنگ ، تاریخ و اقلیم هر دو کشور تعریف شد که طی آن نمایش «اصفهان، شهر بچههای لهستان» آماده اجرا شد.
چرمشیر که متن این نمایش را نوشته است، اضافه کرد: این نمایش درباره حضور کودکان لهستانی در بحبوحهی جنگ جهانی است که در ان دوره تعدادی از آنها به ایران منتقل شدند و سه سال در ایران ماندند.
به گفته او، این نمایش با کارگردانی رکسانا مهر افزون آماده اجرا شده و دو اجرا در بنیاد «گرتوفسکی» لهستان و سالن «فیرلی» داشته است. ضمن اینکه قرار است تور آن در کشورهای فرانسه و آلمان نیز برگزار شود.
به گفته چرمشیر، طراحی حرکات این نمایش به عهده ایده ابوطالبی است و رضا حداد صحنه آن را طراحی کرده است. ضمن اینکه فردین خلعتبری، موسیقی آن را ساخته است.
او همچنین از پروژه دیگری برای سال 2015 خبر داد که قرار است با محوریت موضوع «آب» و با مشارکت نوجوانان دو کشور ایران و لهستان اجرا شود.