عربستان سعودی در خصوص تحولات خاورمیانه نه تنها به توافق هسته ای ایران با گروه 5+1 باز نمی گردد بلکه پیشرفت ایران از دهه های گذشته اسباب نگرانی این رژیم را فراهم آورده است. توافق اخیر ایران با قدرت‌های دنیا بر سر مسأله هسته ای آغاز مرحله‌ای جدید توأم با تزلزل و ترس را برای عربستان رقم زده است. به گزارش روزنامه تلگراف عربستان این توافق را نوعی فریبکاری و خیانت از سوی هم پیمانان غربی خود به ویژه امریکا قلمداد می کند.
با این اوصاف چه راهکارهایی پیش روی رژیم سعودی است؟ به گفته بندر بن سلطان، عربستان در پی تغییری تاریخی در سیاست خارجی خود به دنبال یافتن شرکایی جدید بجای امریکا می باشد. بزرگترین چالش پیش روی عربستان در این مسیر، آن است که هیچ کشوری همانند امریکا قادر نخواهد بود امنیت این پادشاهی را تامین نماید. نه تنها ایالات متحده بیش از 20 هزار نیروی نظامی در منطقه دارد بلکه شبکه اطلاعاتی امریکا می تواند در هنگام بروز بحران مؤثر باشد.
لذا عربستان برای غبله بر نگرانی های خود از قدرت یافتن ایران و متحدانش دو راه بیشتر ندارد، تکیه بر خود یا اعتماد به امریکا. از آنجا که اغلب تکنولوژی های مورد استفاده در ارتش عربستان توسط امریکا تامین می گردد، به نحوی که قرارداد نظامی منعقد میان این دو کشور 6.8 بیلیون دلار می باشد، گزینه اول به طور کلی منتفی است.
گزینه های دیگر
عربستان گزینه های دیگری نیز برای تهیه جنگ افزارهای نظامی در اختیار دارد. به عنوان نمونه در دهه 1980 زمانی که کنگره امریکا مانع فروش جنگنده های اف 15 به عربستان شد، این رژیم تورنادوهای انگلیسی را به عنوان جایگزین انتخاب کرد. معاملات نظامی بین این دو کشور به حدی رسید که در بین سال‌های 2005 تا 2009 ، چهل و دو درصد از واردات نظامی عربستان از انگلیس بوده، در حالی که این آمار برای امریکا معادل 40 درصد است.
در عین حال، انگلستان در مقایسه با امریکا رویکرد محتاط تری در مسأله سوریه داشته و رأی منفی مجلس بریتانیا به دخالت نظامی در این کشور مؤیدی بر این مدعاست. همچنین انگلستان به دنبال بهبود روابط دیپلماتیک با ایران است. لذا نمی تواند متحد قابل اعتمادی برای عربستان به حساب آید.
از سوی دیگر فرانسه شاید گزینه مناسبی به نظر رسد، چرا که در دور نخست مذاکرات 5+1 با ایران، سخت ترین مواضع ضد ایرانی را اتخاذ نمود. اما محدودیت‌هایی در این زمینه نیز وجود دارد.
در جریان ادعای امریکا برای حمله به سوریه فرانسه در ابتدا که از حامیان آن به شمار می آمد اما در ادامه به مخالفان سرسخت هرگونه دخالت نظامی در سوریه تبدیل شد. همچنین با برداشته شدن تحریم های ضد ایرانی، فرانسه اولین کشوری خواهد بود که کارخانه‌هاش را در این کشور راه اندازی خواهد کرد. بدین ترتیب راهی جز ارتباط با کشورهای عرب منطقه باقی نخواهد بود. اما این امر خود با مخاطراتی روبرو است. به عنوان نمونه ریاض نتوانست با فشار بر مراکش و اردن آن‌ها را مجبور به عضویت در شورای همکاری خلیج فارس نماید. همچنین برخی کشورهای عضو این پیمان از جمله قطر و عمان حاضر نیستند زیر بار سلطه عربستان قرار گیرد.
بدین ترتیب عربستان به هر سوی روی نماید با مشکلات عدیده ای در یافتن شریکی ضد ایرانی مواجه است و مجبور است، در عین اکراه ارتباط خود با ایالات متحده امریکا را همچنان حفظ نماید.
منبع : مرکز اسناد انقلاب اسلامی