بن جدو: در حقیقت سئوالات زیادی را آماده کرده بودم اما باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا با گفتن اینکه با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران درباره سوریه نامه نگاری کرده است، ما و چه بسا همه را غافلگیر کرد، ما می توانیم از شما بپرسیم این نامه های رد و بدل شده و محتوای این نامه ها چه بوده است؟
ظریف: آن طور که من می دانم رئیس جمهور اوباما هیچ نامه ای برای آقای روحانی درباره سوریه ارسال نکرده است، شاید نامه ای نوشته باشد که انتخاب ایشان را تبریک گفته باشد، ولی نامه ای در خصوص سوریه برای آقای روحانی ننوشته است.
ایالات متحده آمریکا از طریق سفارت سوئیس در تهران به عنوان دفتر حافظ منافع آمریکا در ایران به شکل سنتی از مدت بیش از 30 سال پیش، نامه های آمریکایی ها را برای ما می آورد و نامه های ما را هم به آمریکایی ها منتقل می کرد.
بله ما نامه هایی درباره سوریه دریافت کرده ایم و ما هم در همین چارچوب نامه هایی برای آمریکایی ها در خصوص سوریه ارسال کرده ایم، از جمله اخیرا چنین نامه ای را ارسال کرده ایم.
در سال گذشته نامه هایی برای ایالات متحده آمریکا فرستادیم که در این نامه ها، نگرانی ها و هشدارهای خود را درباره قاچاق سلاح شیمیایی به داخل سوریه به آنها ابراز کردیم و همچنین هشدار دادیم به اینکه طرف های غیر دولتی به داخل سوریه نفوذ کرده اند و به این سلاح های خطرناک (سلاح شیمیایی) دست یافته اند.
ایران چه بسا در عصر معاصر بزرگترین قربانی سلاح های شیمیایی باشد. ما نمی توانیم بپذیریم که طرف های غیر دولتی چنین سلاح هایی را در اختیار داشته باشند و توزیع و از آن استفاده کنند. ما هرگونه استفاده از سلاح شیمیایی را صرف نظر از اینکه قربانیان و استفاده کنندگان چه کسانی باشند، محکوم می کنیم اما همچنان ترس و نگرانی اساسی ما این است که گروه های افراطی و تروریستی که هیچ اهمیتی برای ارزش های انسانی قائل نیستند به این سلاح ها دست یافته باشند، این دغدغه و نگرانی اساسی است که ما داریم و این نگرانی را به آمریکایی ها منتقل کرده ایم.
آخرین تماس ما در دسامبر سال گذشته(2012 میلادی) بود و آخرین نامه از طریق سوئیسی ها به دست ما رسید که بیانگر نگرانی آنها از استفاده از سلاح شیمیایی بود و همچنین اعتراف کردند که ایران قربانی چنین سلاح هایی است و تاسف آور است که سلاح شیمیایی در زمان صدام علیه ایران به کار گرفته شد.
ما در پاسخ خود به آمریکایی ها اعلام کردیم و یادآور شدیم که در ماه دسامبر سال گذشته هم اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار داشتیم و نگرانی خود را به آنها ابلاغ کردیم. این تمام آن چیزی است که در چارچوب ارتباط میان دو کشور درباره سوریه رخ داد و ایالات متحده آمریکا هیچ نامه ای به رئیس جمهور ایران ارسال نکرده است.
غسان بن جدو : در بحران اخیر یعنی تهدید آمریکا برای حمله سوریه شاهد بودیم که ایران هم به طور مستقیم به این مساله توجه و اهتمام داشت هیچ تماسی میان شما و ایالات متحده آمریکا ولو به طور غیر مستقیم در این خصوص وجود نداشت به عنوان مثال هشدار یا چیزی برای شما حتی از طریق میانجی سوئیسی یا دیگران ارسال نکردند؟
ظریف : البته که نه، گفتم که نامه ای فرستادند و ما هم پاسخ آن را دادیم و موضع خود را به صورت شفاف بیان کردیم.
غسان بن جدو : آمریکایی ها چه چیزی از شما خواستند؟
ظریف : بر اساس آنچه به یاد می آورم صریح بگویم تمایلی به افشای مکاتبات دیپلماتیک ندارم اما با هدف شفاف سازی، یادآوری می کنم که آنها نگرانی خود را از به کارگیری سلاح شیمیایی در سوریه ابراز کردند و گفتند مدارکی دارند مبنی بر اینکه دولت سوریه از این سلاح استفاده کرده است و از اینکه ما استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه را محکوم کردیم، استقبال کردند و اینکه این استفاده تبعاتی دارد.
ما در پاسخ، موضع خود را بیان کردیم که قبلا گفتم به اینکه ایران نیز استفاده از این سلاح را محکوم می کند چرا که خود نیز قربانی سلاح شیمیایی است و همچنین به آمریکایی ها گفتیم بر اساس اطلاعات و مدارکی که داریم که در گذشته هم به آنها ارائه کردیم، تمام مدارک به دست داشتن طرف های دیگر و استفاده آنها از سلاح شیمیایی اشاره می کند.
همچنانکه در این زمینه اشاره کردیم که به اعتقاد ما استفاده از زور پذیرفتنی نیست و آن را غیر قانونی می دانیم و قابل قبول نیست، رئیس جمهور آمریکا که خود یک وکیل مشهور است ما دیدیم که در سخنان خود خطاب به آمریکایی به شکل واضح گفت هیچ تهدید مستقیم و فوری از سوی سوریه علیه ایالات متحده آمریکا وجود ندارد و وی تصمیم گیری در این زمینه را به کنگره واگذار می کند.
در کجای قانون بین المللی این مساله وجود دارد که مجوز حمله نظامی را بدهند وقتی که تجاوزی علیه آمریکا نشده یا حتی تهدیدی به استفاده از سلاح شیمیایی علیه این کشور صورت نگرفته است و بر اساس منشور سازمان ملل متحد که از کشورهای جهان می خواهد به حاکمیت قانون احترام بگذارند ولی می بینیم که این کشور می گوید تمام گزینه ها روی میز قرار دارد. در حالی که این مساله قانونی نیست و مشروعیت ندارد و بی نهایت نگران کننده است.
این صرفا یک بهانه قانونی نیست. ایالات متحده آمریکا در گذشته هم در منطقه ما از زور استفاده کرد و همه ما می توانیم پیامدهای استفاده از زور را تصور کنیم، استفاده از زور صرف نظر از اقتدار طرفی که از ان استفاده می کند، نه تنها به حل مشکلات منجر نمی شود بلکه بر عکس سبب تشدید تنش ها و مشکلات می شود.
ما در نامه خود این مساله را بیان کردیم و آمریکا باید از پیامدهای استفاده از زور و بروز افراط گرایی برحذر باشد. آمریکا حق ندارد با زبان تهدید و ارعاب و خشونت با کشورهای دیگر حرف بزند. ما باید زبان قانون را به کار ببریم. البته باید استفاده از سلاح شیمیایی را صرف نظر از اینکه چه کسی آن را استفاده کرده، محکوم کنیم، اما هرگز و تحت هیچ شرایطی نمی توان با این مساله از راه غیرقانونی رفتار کرد و با این جنایت، از طریق جنایت دیگر مقابله کرد.
غسان بن جدو : دکتر ظریف؛ طرح روسیه که به نظر می رسد میان آقای لاوروف و جان کری (وزیران خارجه روسیه و آمریکا) درباره آن توافق حاصل شده است، آیا پیش از آنکه به طور کامل اعلام شود، با ایران در این زمینه رایزنی شد، اصلا، موضع شما در این زمینه چگونه است؟
ظریف : ابتدا باید بگویم از هر گونه تلاشی برای پایان دادن به جنگ ها در منطقه مان استقبال می کنیم. معتقدم که جنگ و استفاده از زور تهدید اساسی برای منطقه ما به شمار می رود و نه تنها به حل مشکلات منجر نمی شود، بلکه فقط به تشدید تنش ها می انجامد.
نکته دیگر این است که ما خواهان عاری شدن منطقه مان از تمام سلاح های کشتار جمعی هستیم. در نتیجه ایران از هر گونه تحرک در این راستا، استقبال می کند. البته ما طرح و ابتکاری داریم که دو مساله را بررسی می کند و به کاهش احتمال استفاده از سلاح شیمیایی در منطقه و کاهش احتمال بروز جنگ می انجامد.
به طور طبیعی ما از این ابتکار حمایت می کنیم. با ما در ابتدای هفته ای که گذشت، رایزنی شد به طوری که معاون وزیر خارجه ایران به مسکو سفر کرد تا رایزنی هایی با برخی از مقامات روس و همچنین وزیر خارجه سوریه انجام دهد و ما خوشحال هستیم که در چنین موضعگیری سهیم بودیم. اما مایلم به دو دغدغه ای که داریم اشاره کنم، اولا معتقدیم که سلاح شیمیایی همچنان در اختیار برخی طرف های غیرقانونی و غیر دولتی قرار دارد و گروه های افراطی و تروریستی که به راحتی از مرزها عبور می کنند امکان دستیابی به سلاح شیمیایی را بر اساس تمام گزارش های اطلاعاتی دارند.همچنین تهدید نه تنها علیه سوریه و مردم این کشور بلکه علیه کشورهای دیگری در منطقه حتی علیه کشورهایی که ممکن است در رساندن این سلاح خطرناک برای این گروه ها مشارکت کرده باشند.
نباید اجازه داد که گروه های غیر دولتی سلاح های کشتار جمعی در اختیار داشته باشند و شیوه استفاده از آن را یاد بگیرند، منطقه باید در وضع آماده باش باشد و ازاین پدیده نگران باشد بود و هر طرحی باید این مشکل خطرناک را حل کند. مشکل دیگر این است که هر طرحی باید به این مساله رسیدگی کند که زبان تهدید و زور زبان مقبولی در محیط بین المللی نیست.
امیدواریم این توافقی که به دست آمده است هر چند همچنان توافق ابتدایی است در دو مسیر حرکت کند پیشگیری از به کارگیری نیروی زور و همچنین به گونه ای باشد که سلاح شیمیایی و سلاح کشتار جمعی در اختیار هیچ کس از جمله صهیونیست ها نباشد که همه انواع سلاح ها را در اختیار دارند و البته از موافقت دولت سوریه برای پیوستن به معاهده منع سلاح های شیمیایی و نابودی آنها استقبال می کنیم. ما خرسندیم از اینکه سوریه عضو این معاهده شده است و امیدواریم طرف های دیگر هم به این کنوانسیون بپیوندند و مساله جلوگیری از دستیابی گروه های تندرو به این سلاح ها حل شود.
بن جدو: جناب آقای دکتر ظریف آیا از پاسخ شما می توان اینگونه برداشت کرد که طرح روسیه برای سلاح‌های شیمیایی و سخنان جان کری در لندن که یک هفته به سوریه مهلت داده بود از پیش برنامه‌ریزی شده بود و شما نیز درجریان آن بودید؟ به معنی دیگر آیا شما غافلگیر شدید و یا اینکه از قبل در جریان امور قرار داشتید؟
ظریف: ما معتقدیم که تصمیم روسیه برای ارائه طرح خود، پیش از سخنرانی جان کری گرفته شده بود، این یک تصمیم عاقلانه از سوی روسیه بود، همچنین سوریه نیز با پیوستن به پیمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی، رفتاری عاقلانه از خود نشان داد. هیچکس نباید توان دستیابی به سلاح شیمیایی را داشته باشد. همچنین به صراحت عرض میکنم که شیوه رفتار آمریکا قدیمی شده است، این کشور به واسطه تهدید به استفاده از زور نمی تواند هیچ کمکی به خود ، صلح و امنیت جهانی ارائه دهد.
استفاده از زور غیر قانونی و این یک واقعیت سیاسی است. متوسل شدن به زور
دیگر قادر به تحقق نتایج مناسب نیست و خاصیت خود را از دست داده است.
در قرن بیستم 85 درصد از موارد استفاده از زور منجر به از بین رفتن
استفاده کننده بوده و یا اینکه نتوانسته است نتایج مورد نظر را درپی داشته
باشد.
به افغانستان بنگرید، به عراق و حوادثی که درآن می گذرد بنگرید، کشوری که علیه آن متوسل به زور شد تاکنون موفق نشده است از عواقب این کار رهایی یابد.
شاید فکر می‌کنید که می تواند به صورت بسیار محدود و موشکافانه از زور استفاده کرد، اما هنگامی که از آن استفاده شد نمی توان عواقبش را کنترل کرد. معتقدم که آمریکا بر اساس تجربه‌ای که در منطقه کسب کرد، می باید در این خصوص یقین داشته باشد.
استفاده از زور از سوی آمریکا در تمامی موارد منجر به فاجعه شده است. اوباما درحالی انتخاب شد که به ملت آمریکا قول داد، جنگ‌هایی که پیشینیان به راه انداختند را متوقف کند نه اینکه جنگ جدیدی به راه بیاندازد، به همین دلیل ملت آمریکا دیگر از هیچ جنگی پشتیبانی نخواهد کرد.
بن جدو: اگر بخواهیم شفاف تر صحبت کنیم باید بگوییم تنها اوباما نبود که خواستار جنگ علیه سوریه بود، بلکه برخی کشورهای عربی نیز خواستار آن بودند. در بیانیه اتحادیه عرب علی‌رغم اینکه اعلام شد ما هیچ موافقتی با آغاز جنگ نکردیم، مواضع جنگ طلبانه بسیار واضح بود. چندین کشور عربی رسما اعلام کردند، برای اینکه ملت سوریه به آزادی خود برسد هیچ راهی غیر از حمله نظامی به بشار اسد وجود ندارد. ترکیه همسایه شما نیز اعلام کرد، حمله نظامی تنها راه حل است، بنابراین تنها اوباما نبود که خواستار جنک علیه سوریه بود، شما دراین خصوص چه نظری دارید؟
ظریف: در ابتدا باید بگویم که کوته بینی در انحصار هیچکس نیست، و اوباما نیز تنها شخصی نیست که دارای این توانایی است.
ما امیدوار بودیم که وی احتیاط بیشتری از خود نشان دهد، بر اساس اطلاعات من هیچ توافقی میان کشورهای عربی برای جنگ علیه سوریه صورت نگرفت و اکثریت کشورهای عربی این امر را محکوم کردند، اما مطمئنا اقلیت منطقه‌ای کوچکی وجود دارد که همگان را شگفت زده کرده‌اند، این کشورهای سخن خود را به صراحت گفتند اما صراحتشان دلیل بر حکمت آنان نیست.
این سخنان هرگز منجر به برقراری آرامش و امنیت در منطقه نخواهد شد و این تاسف بار است که شاهد باشیم این کشورها نگران عدم استفاده از زور هستند. و از اینکه گزینه استفاده از زور و جنگ در منطقه از بین رفته است ابراز ناخرسندی می‌کنند در حالی که می‌بایست برای آن ابراز خوشحالی کنیم.
آیا این کشورها فکر می‌کنند که استفاده از زور موجب ایجاد آرامش و امنیت در منطقه می‌شود؟ آنان از دو سال پیش تاکنون از معارضین سوریه حمایت کرده وبرای آنان سلاح ارسال می‌کنند، آیا این کمکی به حل بحران سوری کرد یا اینکه تنها اوضاع را وخیم تر شده و خون‌های بیشتری ریخته شد؟
این کشورهای می‌دانند کسانی که در سوریه می‌جنگند و سوری‌ها را می‌کشند اهل این کشور نیستند و این را نیز می‌دانند که این گروه‌ها در نهایت برای خودشان نیز تهدید محسوب می‌گردند، همچنین آنان می‌دانند که تندروی در منطقه ما در درجه اول تهدیدی برای وجود خودشان است.
این کشورها همواره با القاعده و طالبان در ارتباط بوده‌اند. آیا می‌بایست تجربه صدام حسین را به آنان یاد آور شوم؟
آنان می باید پیش از مجبور ساختن دیگران به آغاز جنگ از تجربیات خود
استفاده کنند. این مساله بسیار تاسف بر‌انگیز است، این کشورهای نمی دانند
همانگونه که یک ضرب المثل فارسی می‌گوید، هرکس چاهی را برای برادرانش بکند
در نهایت خود درآن خواهد افتاد.
همه باید بدانیم، هرکس در منطقه ما دیگران را دعوت به خشونت و استفاده از زور بکند، خود بیش از دیگران آسیب خواهد دید.
بن جدو: جناب دکتر ظریف آیا شما معتقد هستید که سخن گفتن از حمله به سوریه پایان یافته است؟
ظریف: همه ما امیدواریم که گزینه جنگ را پشت سر گذاشته و به مسیر صحیح بازگردیم، روی سخن من با کشور خاصی نیست، همه ما می‌باید به مسیر صحیح بازگردیم و آگاه باشیم که هیچ راه حل نظامی برای بحران در سوریه وجود ندارد، این یک کابوس و مصیبت برای ما پیش از دیگران است باید یقین پیدا‌کنیم که هیچ راه حل نظامی برای بحران در سوریه وجود ندارد و ما باید همگان را به نشستن بر سر میز مذاکرات تشویق کنیم تا راه حل مناسبی برای پایان دادن به این بحران ارائه داده شود. بسیاری از شهروندان بی‌گناه جان خود را از دست دادند این بحران باید پایان یابد و این امر تنها به واسطه گفتگو میان خود سوری‌ها ممکن است.
تمام کشورها و گروه‌ها باید گروه‌های سوری تحت نفوذ خود را تشویق به نشتن بر سر میز مذاکره کنند، ایران به نوبه خود این کار را کرده و دولت سوریه را بر سر میز مذاکرات آورده است، اما می‌دانیم کسانی که از گروه‌های تندرو حمایت می کنند آنان را از شرکت در مذاکرات منع می‌کنند، این کشورها باید این کار را متوقف کرده و این گروه‌ها را تشویق به شرکت در مذاکرات کنند و این مشکل را به صورت مسالمت آمیز حل و فصل کنند.
هم اکنون احتمال جنگ علیه سوریه کمتر شده است و امیدواریم که این تهدید از میان برود اما تاکنون این تهدید به طور موقت رفع شده است.
بن جدو: آیا معتقدید کنفرانس ژنو برگزار خواهد شد و ما شاهد توافق نهایی میان طرف‌های درگیر خواهیم بود؟ آیا ایران در این کنفرانس شرکت خواهد کرد ؟چه تصوری از این توافق احتمالی دارید؟
ظریف: ما جزئی از کشورهای مذاکره کننده برای تشکیل کنفرانس ژنو نیستیم و اطلاعات خود در این زمینه را از سازمان ملل و روسیه به‌دست می‌آوریم. اما متاسفانه برخی اظهار نظر‌ها از سوی طرف‌های شرکت کننده در این مذاکرات برخواسته از کوته نظری درخصوص تحولات جاری در منطقه است.
در خصوص طرف‌های شرکت کننده در این اجلاس میتوان گفت که ما 3 طرف شرکننده بسیار مهم را داریم، آمریکا، روسیه و سازمان ملل. همانطور که می‌دانید سازمان ملل و روسیه معتقدند که ایران نیز باید در این اجلاس شرکت کند که این امر پاسخ سوال شما را خواهد داد.
اما در خصوص شرکت کردن ایران در این کنفرانس به نظر من اگر کوچکترین احتمال برای ایجاد صلح وجود داشته باشد باید از آن استفاده کنیم تا به سوری‌ها فرصت برقراری صلح را بدهیم که این امر وابسته به شرکت کردن در کنفرانس ژنو بدون هیچ‌گونه پیش شرط است است.همه ما می بایست به مسیر صحیح بازگشته و همه جهات را تشویق به بازگشتن به گفتگو بکنیم تا سوری‌ها خود با یکدیگر گفتگو کرده و مشکلشان را به صورت مسالمت آمیز و دموکراتیک حل کنند و من گمان میکنم که آنان به یک راه حل دموکراتیک دست خواهند یافت و مطمئنا استفاده از گزینه دخالت نظامی روش غیر قابل قبولی است.
بن جدو: جناب آقای دکتر ظریف حتی اگر شما به ژنو نروید شما از کشورهای کلیدی هستید به خصوص که نقش شما در سوریه بسیار واضح است. برای شفافیت بیشتر، در خصوص سیاست ایران در قبال گفتگو در ژنو، آیا شما معتقد هستید شرط اینکه بشار اسد باید قبل از سال 2014 یعنی پیش از موعد انتخابات از قدرت کناره گیری کند، مقبول است یا آن را رد می‌کنید؟
ظریف: فکر میکنم کسانی که برای این گفتگو‌ها پیش شرط قرار میدهند در حقیقت از اراده ملت سوریه می‌ترسند.
چرا آنان نگران می‌شوند، آنان داعیه دار دموکراسی هستند آما از سوی دیگر پیش شرط تعیین می‌کنند.
آنان نمی‌توانند نتیجه مذاکرات را پیش از رفتن به آن تعیین کنند.
همگان خطاهای خود در سوریه را دریافتند اما باید درجهت دست یافتن به یک
راه حل مناسب گام برداشت. نمی توان درگیری‌ها را به واسطه کشاندن یکی از
طرفین نزاع به گفتگو و مجبور کردن وی به پذیرفتن پیش شرط‌ها قبل از آغاز
آن، حل و فصل کرد.
ابتدا باید گفتگو‌ها را آغاز کرده و سپس نتایج انتخابات را به عنوان راه حل نهایی بپذیریم. ممکن است به موارد زیادی در خصوص روش‌های حل بحران در سوریه برسیم اما در نهایت این ملت سوریه است که باید تصمیم گیر نهایی باشد.این به ملت سوریه باز می‌گردد که چگونه می‌خواهد امور خود را اداره کند. بهترین راه حل این است که نتیجه انتخابات و روش دموکراتیک را بپذیریم.
این روش نباید بر اساس پیش شرط باشد و اگر طرفی پیش شرط قرار داد به این معنی است که از نتیجه انتخابات بیمناک است. آنان ادعا می‌کنند معارضین اکثریت مردم سوریه را تشکیل میدهند که من آن را نمی پذیرم و حتی خودشان نیز باور ندارند، از این روش برای خارج کردن یکی از طرفین از روند دیپلماتیک سازش استفاده می‌کنند.
بن جدو: بنابر این شما معتقد هستید که بشار اسد حق دارد که به‌صورت طبیعی، بار دیگر در انتخابات شرکت کند.
این مساله به ملت سوریه باز می‌گردد، تنها موردی که من تاکید می کنم این است که نباید کسی برای گفتگو‌ها پیش شرط تعیین کند.
زمان زیادی را تلف کردند که در این حین خون‌های بسیاری از بی‌گناهان ریخته شد، آنان که در مقابل دوربین شبکه‌های مختلف تلویزیونی اشک می‌ریزند باید گروه‌های مختلف را به ایجاد یک راه‌حل سیاسی تشویق کنند و نه به جنگی که باعث کشته شدن تعداد بیشتری از مردم خواهد شد.
صلح به واسطه شلیک موشک‌های کروز بوجود نخواهد آمد و استفاده از سلاح‌های شیمیایی را نمی‌توانیم بواسطه یک حمله هوایی متوقف کنیم. آنان گمان می کنند که می توانند حقایق سوریه را تغییر دهند اما آنان نمی دانند که چه میزان از زور استفاده خواهند کرد بنابر این پیش از کشته و زخمی شدن تعداد بیشتری از مردم باید کله گروه‌های معارضین و حکومت سوریه را به حضور در گفتگو‌ها تشویق کنیم تا در انجا تعیین کنند که چگونه می‌خواهند مشکل خود را حل کنند نه اینکه یک راه‌حل خارجی داشته باشیم.
بن جدو: جناب اقای دکتر ظریف شما فرمودید بیگانگان در سوریه دخالت می‌کنند آیا به نظر شما کسانی که دخالت می‌کنند، کشورهای عربستان، قطر و ترکیه تنها دستورات آمریکا را اجرا می‌کنند یا اینکه خودشان اساسا آمریکا را وارد این مساله کردند؟
ظریف: من معتقد هستم که متاسفانه گروه‌های مختلفی که در داخل آمریکا و
خارج آن حضور دارند منافعشان را در این جنگ دیدند، آنان معتقد‌هستند که
توازن منطقه پس از بیداری اسلامی بر هم خورده است و می‌خواهند این توازن را
به صورت گذشته درآورند. به همین سبب است که این گروه‌ها از گفتگو و هرگونه
احتمال بهتر شدن روابط آمریکا با کشورهای منطقه بیمناک هستند بنابر این
آنان در راستای ایجاد جنگ تلاش می‌کنند. متاسفانه منافع این دوگروه از
یکدیگر فاصله گرفته است، اما دعوت به جنگ جنایت خطرناکی است.
چه این دعوت به جنگ از سوی کشورهای منطقه صادر شود و چه از داخل آمریکا، هیچ کمکی به حل بحریان نخواهد کرد.
بن جدو: جناب آقای دکتر ظریف شما به سازمان ملل خواهید رفت، آیا این واقعیت دارد که اوباما مایل است تا با حسن روحانی در حاشیه اجلاس سازمان ملل دیدار کند ؟
ظریف: تاکنون چیزی در این خصوص نشنیده ام و فکر نمی‌کنم که این امر مشکل را حل کند، این رفتاری است که نشان می‌دهد امور مثبتی وجود دارد اما ما از آمریکا چیزی بیش از این را می‌خواهیم، ما می خواهیم که نیت صادقانه خود را به ما نشان دهد.
یعنی آمریکا باید لهن تهدید آمیز خود را تغیر دهد زیرا این رفتار هیچ نفعی در پی ندارد و آنان این مساله را طی 33 سال گذشته آزموده‌اند. شما شاهد تحول روشنی در انتخابات ایران بودید که این امر گویای تمایل ملت ایران به تغییر دموکراتیک و در چهارچوب جمهوری اسلامی می‌باشد. آمریکا باید این واقعیت را درک کند آمریکا مشکل شناخت از ایران را دارد این کشور تاکنون واقعیت های ایران را درک نکرده و تمامی رفتارهای خود نسبت به ایران را بر اساس تحلیل‌ها و گزارش‌های اشتباه برنامه‌ریزی کرده است.
آمریکا باید این و ضع را تغییر دهد او باید لهن تهدیدآمیز خود نسبت به ایران را تغییر دهد. متاسفانه ما علی‌رغم ادعای اوباما به تمایلش برای تغییر وضعیت حاکم بر روابط ایران و آمریکا شاهد این نکته هستیم که آنان کماکان تمایل به استفاده از لهن تهدید آمیز علیه ایران دارند. آنان باید یقین پیدا کنند که تجربه استفاده از زور در منطقه ما با شکست مواجه شده است.
آنان باید دست از تهدید ملت‌ها بردارند، دوره تهدید و ترساندن ملت‌ها به پایان رسیده است. آمریکا باید بداند در صورتی که می‌خواهد مشکلاتش را در این منطقه حل کند باید به این منطقه براسا تغییرات جدید بنگرد و باید یقین پیدا کند که جنگ و تهدید مشکلات را حل نخواهد کرد. باید بدانند که نمی توان با پایمال کردن منافع دیگران به پیروزی دست یافت اگر این امر ممکن بود ما شاهد حادثه 11 سپتامر نبودیم، آمریکا قدرتمند ترین کشور دنیاست، من پس از حوادث 11 سپتامبر به آمریکا سفر کردم و ترس را در چشمان تمام آمریکایی‌ها دیدم، آیا این همان امنیتی است که آن را می‌خواهند ؟ نمی توان امنیت را با تحمیل ناامنی به دیگر کشورها به‌دست آورد، امنیت کشورها را نمی‌توان جدای از یکدیگر دانست.
من معتقدم که آمریکا باید شیوه رفتار خود را تغییر دهد آمریکا می تواند این کار را انجام دهد، اوباما پیش از این سخنان بسار مهمی داشت که بر اساس آن از همگان درخواست کرد که سلاح‌های اتمی را از بین ببریم که این پیشنهاد با استقبال سازمان ملل روبرو شد. اما زمانی که دم از جنگ می زند به گفته خودش حتی همسرش با او موافق نیست. در پایان باید گفت که جنگ حتی در مواجهه با جنایت راه حل نیست.
بن جدو: آقای دکتر این پیغام شما به آمریکا بود، تصور بفرمایید که یک مقام آمریکایی در مقابل سخن شما از شما بپرسد، این درخواست شما بود و در مقابل آن به ما چه خواهید داد تا اعتماد ما به شما قوی‌تر شود؟
متاسفانه ما از کمبود اعتماد نسبت به یکدیگر رنج می‌برم، دوطرف باید تلاش کنند تا اعتماد متقابل به وجود آید. ایران به آمریکا اعتماد ندارد، بسیاری از کشورهای منطقه اعتقاد دارند که سیاستهای آمریکا هیچ خدمتی به امنیت و آرامش منطقه نکرده و برخلاف قوانین بین‌المللی است.
هنگامی که می بینیم این کشور از تجاوز به حقوق فلسطینیان و در اختیار داشت بمب اتم توسط اسرائیل حمایت می‌کند نمی توانیم به آن اعتماد کنیم. بنابر این جامعه جهانی به آمریکا اعتماد ندارد. ما اماده ایم تا علی رغم اینکه بی اعتمادی آمریکا نسبت به ما بر اساس موارد غیر منطقی شکل گرفته است، اعتماد سازی کنیم.
بن جدو: آیا شما آماده ساختن یک اعتماد متقابل با آمریکا هستید؟
ظریف: بله حتما ما آماده‌ایم، ما می‌خواهیم به دیگران بفهمانیم که ایران
تمایل به ساخت و در اختیار داشتن اسلحه اتمی ندارد و آمریکا باید در این
خصوص اطمینان داشته باشد. ما به کلیه علوم لازم در زمینه هسته ای دست یافته
ایم و کسی نمی تواند مارا از داشتن این دانش و تکنولوژی منع کند.
نمی توان کسی را که خود به یک تکنولوژی دست یافته است از آن محروم کنید. وضیعت کنونی جهان با وضعیت آن در بیست یا صد سال گذشته تغییر کرده است، آن زمان می توانستیم مردم را بترسانیم و از رسیدن به حقوقشان بازداریم، اما امروزه این امکان وجود ندارد. آمریکا برای جلب اعتماد ما باید تلاش کند و ما نیز درمقابل باید این اعتماد را در آنان ایجاد کنیم و ما آماده این کار هستیم، مثلا از طریق گفتگو‌های پنج به علاوه یک.
بن جدو: با عرض معذرت حقیقتا زمان ما به پایان رسیده است اما چند سوال کوتاه از شما دارم، آیا شما یا حسن روحانی با ویلیام هگ در سازمان ملل دیدار خواهید داشت؟
ظریف: آنان از من درخواست کردند تا با او دیدار داشته باشم و من پذیرفتم آما تاکنون چنین دعوتی به دست رئیس جمهور نرسیده است و فکر نمی کنم که این امر ضرورتی داشته باشد. باید برخی از مشکلات را در سطح وزرا حل کنیم و سیاست ما سازنده خواهد بود، اگر انگلیس آماده آن باشد ما آماده آن بوده و هیگ شریکی را در این اندازه در کنار خود خواهد دید.
بن جدو: و البته ممکن است که به عادی سازی روابط و بازگشت سفرا منجر شود.
در آینده خواهیم دید البته ما تلاش می‌کنیم که روابط با انگلیس را به سطح عادی برسانیم اما در حال حاظر به دلیل قانون تصویب شده ازسوی نمایندگان مجلس با برخی مشکلات روبه‌رو خواهیم بود.
بن جدو: آیا حسن روحانی دعوت نامه ای را از سوی پادشاه عربستان برای شرکت در مراسم حج دریافت کرده است؟
ظریف: بر اساس اطلاعات من تاکنون دعوت‌نامه این به رئیس جمهور نرسیده است، این مساله را یک ساعت پیش بررسی کردم.
بن جدو: بنابر این، این سخن که این دعوت از سوی سفارت عربستان در تهران به رئیس جمهور داده شده اشتباه است؟
ظریف: ممکن است این دعوت در سفارت عربستان در تهران باشد آما تاکنون به ما ارائه نشده است.
بن جدو: درصورتی که این دعوت نامه را دریافت کنید آیا رئیس جمهور آن را خواهد پذیرفت؟
ظریف: ما تمایل داریم تا روابط با همسایگانمان را بر اساس احترام برقرار کنیم. همسایگان برای ما بسیار مهم هستند به همین دلیل اولین سفر خارجی من به عراق بود. ما مایل به تحکیم روابط با کلیه برادرانمان در منطقه هستیم، اما باید این مورد دوجانبه باشد و نه از سوی یک طرف.
بن جدو: مثلا با مصر؟
ظریف : با کلیه کشورهای عربی، ما مایلیم تا تمام مشکلات منطقه را بواسطه
اراده ملت‌ها از بین ببریم، باید تحمیل شدن راه‌کارهای خارجی بر ملت‌های
منطقه را متوقف کنیم.
ما به خواست ملت مصر احترام می‌گذاریم اما نمی دانیم که سرانجام امور چه خواهد شد همانطور که به خواست ملت سوریه احترام گذاشتیم.
بن جدو: اگر به طور خلاصه بگوییم، چه مواردی نشان دهنده اعتدال و همکاری در سیاست خارجی جدید ایران است؟
ظریف: بر حذر بودن، احترام متقابل، منافع مشترک براساس تساوی با کشورهای منطقه سیاست ماست. همچنین روابط برادری و دینی مستحکمی نیز با برادرانمان در منطقه داریم.
بن جدو: آیا سخنان آیت الله خامنه‌ای که فرمودند سیاستی خارجی ما بر اساس عزت، حکمت و مصالح می باشد تا به امروز نیز درخصوص سیاست خارجی ایران صادق است ؟
این رکن اساسی سیاست خارجی ما بوده است و باقی خواهد ماند.
بن جدو: جناب آقای دکتر جواد ظریف از شما تشکر می کنم. متاسفانه مقداری زیادی از سوال‌ها باقی مانده است. آیا در پایان سخنی دارید ؟
ظریف: سخنی ندارم و فقط از شما تشکر میکنم که این وقت را در اختیار من قرار دادید.