صراط: مطالعات مجله تحقیقاتی "فوربس" نشان می دهد بیش از ۸۰ درصد مشکلات و معضلات
موجود در شرکت ها و سازمان ها به نارسایی های مدیریتی برمی گردد. "پیتر
دراکر"، پدر علم نوین مدیریت نیز همین موضوع را مطرح کرده است.
پوشیده نیست که موضوع مدیریت و آثار آن، یکی از ارکان اصلی توسعه و رشد کشور در همه شئون اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بشمار می رود و همه ی فراز و فرودهای تاریخ معاصر و بویژه بعد از انقلاب گویای آن است، که این رکن تاثیر گذار، چگونه توانسته است، جنگ را مدیریت کند، آثار بغرنج آن را از بین ببرد و کشور را در ریل برنامه های چشم انداز و چشم دوختن به افق های توسعه قرار دهد.
امروز دکتر حسن روحانی در حالی کلیدداری یازدهمین دولت جمهوری اسلامی ایران را بر عهده گرفته که دامنه و عمق مشکلات موجود علاوه بر تنوع و تکثر آنها، موقعیت کم سابقه و صد البته سختی را برای کشور بوجود آورده است.در چنین شرایط ویژه ای، ضرورت دارد نگاه "التیام بخش" مدیران ارشد را "انتظام" داد و مشکلات را در چهاربخش، دسته بندی کرد. راهکارهای پیشنهادی نیز در ادامه آمده است.نگارنده معتقد است کشورما امروز در چهار حوزه ی "ساختاری ، رفتاری، مدیریتی و معانی" از مشکلات جاری، رنج می برد.
برای رهایی از معضلات دامنگیر در بعد ساختاری کشور پیشنهاد می شود بهبود روابط بین الملل، حل مناقشه ی هسته ای و برداشتن تحریم ها، بهبود روابط با همسایگان و حل تنش های موجود، رونق تجارت خارجی و کسب کرسی در سازمان ها و نهاد های بین المللی در اولویت سیاست گذاری های بخش خارجی قرار گیرد و در بعد داخلی نیز می توان به بهبود فضای کسب و کار، تجدید نظر در سیاست های پولی و مالی، پیشنهاد تجدید نظر در قوانین و مقررات مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برای رونق اقتصاد، احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی با نگاه اصلاحی بطوریکه بروکراسی پیچیده و ملال آور گذشته را نداشته باشد، سطح کارشناسی آن تقویت شود و بروکراسی موجود "پیش برنده" باشد و تصمیم گیری ها سرعت بگیرد، تبدیل بروکراسی "بازدارنده" به بروکراسی "پیش برنده"، کمک به تنقیح قوانین و مقررات سازمانها و وزارتخانه ها به جهت سرعت بخشیدن به کارها و پیشنهاد قوانین و مقررات پیش برنده و جدید در اقتصاد و سایر حوزه ها، تعریف و احیای سازمان های توسعه ای و شرکت های برند دار همچون "شرکت ملی فولاد ایران" که می تواند در اجرا، پژوهش و انتقال تکنولوژی ارتباطی متوازن را برقرار کند، تدوین قوانین و مقررات حمایت از صنعت توریسم ، تدوین برنامه به جهت ایجاد توازن در زیر ساخت های فیزیکی کشور و نهادینه کردن ارتباط سه قوه بویژه درکارهای بزرگ و ملی به عنوان راهکارهایی برای حل مشکلات ساختاری چشم دوخت.
خوشبختانه رئیس جمهور منتخب برای حل مشکلات کشور در بعد رفتاری، اول بهبود رفتار با جهان خارج و دوم بهبود رفتار مدیران و نمایندگان ایران در خارج از مرزها را در اولویت شعارهای خود قرار داده است و در بخش داخلی نیز پیشنهاد می شود برای حل نارسایی های رفتاری تغییر نگاه به سرمایه دار و سرمایه گذار، متعهد بودن به وعده های داده شده از سوی دولت های گذشته و آینده ، تقویت اعتماد عمومی و اصلاح رفتار افراد خودسر چه سازمانی و چه غیر سازمانی، اصلاح اداری و غیر اداری و آموزشی مجریان بروکراسی کشور جهت پیشبرد بروکراسی پیش برنده و اصلاح فرهنگ غلط چاپلوسی و ریاکاری و همچنین فرهنگ کار، مصرف و تولید، بصورت ویژه مد نظر قرار گیرد.
همچنانکه در سطور ابتدایی این یاداشت نیز مطرح شد، بخش عمده ی مشکلات امروز به نارسایی های مدیریتی بر می گردد. در این بخش توصیه می شود:
۱- تعیین وزرا با سابقه و دانش و موظف کردن آنان به جانشین پروری و یا تعیین وزیران جوان تر و متعهد کردن وزرا به استفاده از تخصص و تجربه وزیران اسبق و توانا و همچنین استفاده از نظریات کارشناسی آنها.
۲- استفاده از مدیرانی که هندسه معرفتی داشته و دارای تئوری اداره باشند، ارزیابی منصفانه ای از نقاط قوت و ضعف خود داشته باشند، تحلیل هوشمندانه ی موقعیتی داشته باشند و از قدرت تبدیل و تغییر برخوردار باشند.
۳- در دستور کار قرار گرفتن آموزش مدیرانی در سطح بین الملل بگونه ایکه و هر سازمان موظف به اجرای آن باشد.
۴- شروع به رتبه بندی مدیریت ها و ارائه ی لایحه ای عملیاتی به مجلس جهت قانونی کردن آن
۵- استفاده از مدیران آینده ساز به جای مدیران گذشته نگر، حال نگر و آینده نگر و در صورت عدم دسترسی به مدیران آینده ساز توصیه می شود از مدیران آینده نگر استفاده شود.
و اما در بعد مشکلات "معانی" نیز به باور نگارنده تامل در این فرمایش مرحوم "علامه جعفری" بسیار مفید فایده خواهد بود که : "اگر ما در یک موضوع به تعریف مشترک نرسیم، نمی توانیم بحث و نقد روی آن انجام دهیم چون از عمل نتیجه نخواهیم گرفت".
بعنوان مثال مسئولان کشور باید تعریف مشترکی از "اقتصاد مقاومتی" و یا "ارتباط با غرب"، "خود کفا بودن"، "صادرات محور شدن"، "اقتصاد اسلامی"، "نظام تعیین نرخ ارز و نظام تعیین بهره"، چگونگی اداره کشور و... داشته باشند.
به دولتی که "تدبیر و امید" را وجهه عمل خود قرار داده است، پیشنهاد می شود ضمن خلق و نهادینه کردن تعاریف قابل فهم و مشترک، به آرامی و با تدبیر، کشور را در ریل درست توسعه ی متوازن و پایدار قرار دهد.
پوشیده نیست که موضوع مدیریت و آثار آن، یکی از ارکان اصلی توسعه و رشد کشور در همه شئون اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بشمار می رود و همه ی فراز و فرودهای تاریخ معاصر و بویژه بعد از انقلاب گویای آن است، که این رکن تاثیر گذار، چگونه توانسته است، جنگ را مدیریت کند، آثار بغرنج آن را از بین ببرد و کشور را در ریل برنامه های چشم انداز و چشم دوختن به افق های توسعه قرار دهد.
امروز دکتر حسن روحانی در حالی کلیدداری یازدهمین دولت جمهوری اسلامی ایران را بر عهده گرفته که دامنه و عمق مشکلات موجود علاوه بر تنوع و تکثر آنها، موقعیت کم سابقه و صد البته سختی را برای کشور بوجود آورده است.در چنین شرایط ویژه ای، ضرورت دارد نگاه "التیام بخش" مدیران ارشد را "انتظام" داد و مشکلات را در چهاربخش، دسته بندی کرد. راهکارهای پیشنهادی نیز در ادامه آمده است.نگارنده معتقد است کشورما امروز در چهار حوزه ی "ساختاری ، رفتاری، مدیریتی و معانی" از مشکلات جاری، رنج می برد.
برای رهایی از معضلات دامنگیر در بعد ساختاری کشور پیشنهاد می شود بهبود روابط بین الملل، حل مناقشه ی هسته ای و برداشتن تحریم ها، بهبود روابط با همسایگان و حل تنش های موجود، رونق تجارت خارجی و کسب کرسی در سازمان ها و نهاد های بین المللی در اولویت سیاست گذاری های بخش خارجی قرار گیرد و در بعد داخلی نیز می توان به بهبود فضای کسب و کار، تجدید نظر در سیاست های پولی و مالی، پیشنهاد تجدید نظر در قوانین و مقررات مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برای رونق اقتصاد، احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی با نگاه اصلاحی بطوریکه بروکراسی پیچیده و ملال آور گذشته را نداشته باشد، سطح کارشناسی آن تقویت شود و بروکراسی موجود "پیش برنده" باشد و تصمیم گیری ها سرعت بگیرد، تبدیل بروکراسی "بازدارنده" به بروکراسی "پیش برنده"، کمک به تنقیح قوانین و مقررات سازمانها و وزارتخانه ها به جهت سرعت بخشیدن به کارها و پیشنهاد قوانین و مقررات پیش برنده و جدید در اقتصاد و سایر حوزه ها، تعریف و احیای سازمان های توسعه ای و شرکت های برند دار همچون "شرکت ملی فولاد ایران" که می تواند در اجرا، پژوهش و انتقال تکنولوژی ارتباطی متوازن را برقرار کند، تدوین قوانین و مقررات حمایت از صنعت توریسم ، تدوین برنامه به جهت ایجاد توازن در زیر ساخت های فیزیکی کشور و نهادینه کردن ارتباط سه قوه بویژه درکارهای بزرگ و ملی به عنوان راهکارهایی برای حل مشکلات ساختاری چشم دوخت.
خوشبختانه رئیس جمهور منتخب برای حل مشکلات کشور در بعد رفتاری، اول بهبود رفتار با جهان خارج و دوم بهبود رفتار مدیران و نمایندگان ایران در خارج از مرزها را در اولویت شعارهای خود قرار داده است و در بخش داخلی نیز پیشنهاد می شود برای حل نارسایی های رفتاری تغییر نگاه به سرمایه دار و سرمایه گذار، متعهد بودن به وعده های داده شده از سوی دولت های گذشته و آینده ، تقویت اعتماد عمومی و اصلاح رفتار افراد خودسر چه سازمانی و چه غیر سازمانی، اصلاح اداری و غیر اداری و آموزشی مجریان بروکراسی کشور جهت پیشبرد بروکراسی پیش برنده و اصلاح فرهنگ غلط چاپلوسی و ریاکاری و همچنین فرهنگ کار، مصرف و تولید، بصورت ویژه مد نظر قرار گیرد.
همچنانکه در سطور ابتدایی این یاداشت نیز مطرح شد، بخش عمده ی مشکلات امروز به نارسایی های مدیریتی بر می گردد. در این بخش توصیه می شود:
۱- تعیین وزرا با سابقه و دانش و موظف کردن آنان به جانشین پروری و یا تعیین وزیران جوان تر و متعهد کردن وزرا به استفاده از تخصص و تجربه وزیران اسبق و توانا و همچنین استفاده از نظریات کارشناسی آنها.
۲- استفاده از مدیرانی که هندسه معرفتی داشته و دارای تئوری اداره باشند، ارزیابی منصفانه ای از نقاط قوت و ضعف خود داشته باشند، تحلیل هوشمندانه ی موقعیتی داشته باشند و از قدرت تبدیل و تغییر برخوردار باشند.
۳- در دستور کار قرار گرفتن آموزش مدیرانی در سطح بین الملل بگونه ایکه و هر سازمان موظف به اجرای آن باشد.
۴- شروع به رتبه بندی مدیریت ها و ارائه ی لایحه ای عملیاتی به مجلس جهت قانونی کردن آن
۵- استفاده از مدیران آینده ساز به جای مدیران گذشته نگر، حال نگر و آینده نگر و در صورت عدم دسترسی به مدیران آینده ساز توصیه می شود از مدیران آینده نگر استفاده شود.
و اما در بعد مشکلات "معانی" نیز به باور نگارنده تامل در این فرمایش مرحوم "علامه جعفری" بسیار مفید فایده خواهد بود که : "اگر ما در یک موضوع به تعریف مشترک نرسیم، نمی توانیم بحث و نقد روی آن انجام دهیم چون از عمل نتیجه نخواهیم گرفت".
بعنوان مثال مسئولان کشور باید تعریف مشترکی از "اقتصاد مقاومتی" و یا "ارتباط با غرب"، "خود کفا بودن"، "صادرات محور شدن"، "اقتصاد اسلامی"، "نظام تعیین نرخ ارز و نظام تعیین بهره"، چگونگی اداره کشور و... داشته باشند.
به دولتی که "تدبیر و امید" را وجهه عمل خود قرار داده است، پیشنهاد می شود ضمن خلق و نهادینه کردن تعاریف قابل فهم و مشترک، به آرامی و با تدبیر، کشور را در ریل درست توسعه ی متوازن و پایدار قرار دهد.