صراط:در
گزارش اخیر بانک جهانی از وضعیت اقتصادی ایران، با وجود اشاره به برخی دستاوردهای
اقتصاد ایران در دهه‌های اخیر و از جمله این که ایران دومین اقتصاد بزرگ خاورمیانه
است، یک نکته منفی مورد اشاره قرار گرفته که به فضای کسب و کار ایران مربوط است.
در سال 2012، رتبه کسب و کار در ایران در میان 144 کشور
در رتبه‌های پایین منطقه خاورمیانه و شمال آفریقاست؛ این در حالی است که
فقط الجزایر، عراق و جیبوتی رتبه‌های پایین‌تر را در خاورمیانه و شمال
آفریقا داشته‌اند.
بنا بر این گزارش، به طور کلی، به آن دسته از عوامل مؤثر کارکرد بنگاه‌های اقتصادی که مدیران و مالکان بنگاه‌ها نمی‌توانند آنها را تغییر دهند یا بهبود بخشند و بیرون از اراده و اختیار آنهاست، فضای کسب و کار گفته می‌شود. شاخص فضای کسب و کار از عوامل مهم در جذب سرمایه خارجی و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود. فضای نامناسب کسب و کار باعث تمایل فعالان اقتصادی به سمت اقتصاد زیرزمینی، غیر مولد و غیر رسمی می‌شود که مفاسد را افزایش می‌دهد.
تاثیر بد فضای کسب و کار بر فرهنگ اقتصادی کشور، موضوع مهمی است که گاه نشانه‌های آن مورد اشاره قرار گرفته است. بخشی از کسانی که توانایی ورود به صحنه اقتصادی را دارند، در نتیجه فضای موجود و فرهنگ ناشی و موثر در آن تمایلی به فعالیت اقتصادی ندارند. در سال‌های اخیر، گفته شده که در ایران هفت میلیون نفر بیکاری خودخواسته دارند و سه میلیون نفر دچار بیکاری اجباری هستند. بخشی از راهکار مشکلات اقتصادی کشور در این دانسته می‌شود که ارزش‌های فرهنگ اقتصاد دوباره تعریف و در عین حال فضا برای فعالیت اقتصادی همه بخش‌های جمعیت ایران در مناطق گوناگون کشور باز شود.
تصویر زیر، نمایی از مقایسه فضای کسب و کار در کشورهای منطقه خاورمیانه و یا به عبارت بهتر، شمال آفریقا و غرب آسیاست. محور افقی در این تصویر، نشان‌دهنده پیچیدگی و هزینه فرایندهای لازم برای انجام فعالیت اقتصادی است. در این باره باید گفت، هر چه کشوری به سمت چپ نزدیکتر باشد، نشان دهنده این است که شروع و انجام فعالیت اقتصادی در آن کشور پیچیده‌تر و گران‌تر است. محور عمودی نیز نشان دهنده میزان قدرت نهادهای قانونی در حمایت از کسب و کار است. هر چه یک کشور در این تصویر در جای بالاتری باشد، میزان حمایت‌ها قوی‌تر و هر چه پایین‌تر باشد، میزان حمایت‌ها از کسب و کار ضعیف‌تر است.
بنا بر این گزارش، به طور کلی، به آن دسته از عوامل مؤثر کارکرد بنگاه‌های اقتصادی که مدیران و مالکان بنگاه‌ها نمی‌توانند آنها را تغییر دهند یا بهبود بخشند و بیرون از اراده و اختیار آنهاست، فضای کسب و کار گفته می‌شود. شاخص فضای کسب و کار از عوامل مهم در جذب سرمایه خارجی و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود. فضای نامناسب کسب و کار باعث تمایل فعالان اقتصادی به سمت اقتصاد زیرزمینی، غیر مولد و غیر رسمی می‌شود که مفاسد را افزایش می‌دهد.
تاثیر بد فضای کسب و کار بر فرهنگ اقتصادی کشور، موضوع مهمی است که گاه نشانه‌های آن مورد اشاره قرار گرفته است. بخشی از کسانی که توانایی ورود به صحنه اقتصادی را دارند، در نتیجه فضای موجود و فرهنگ ناشی و موثر در آن تمایلی به فعالیت اقتصادی ندارند. در سال‌های اخیر، گفته شده که در ایران هفت میلیون نفر بیکاری خودخواسته دارند و سه میلیون نفر دچار بیکاری اجباری هستند. بخشی از راهکار مشکلات اقتصادی کشور در این دانسته می‌شود که ارزش‌های فرهنگ اقتصاد دوباره تعریف و در عین حال فضا برای فعالیت اقتصادی همه بخش‌های جمعیت ایران در مناطق گوناگون کشور باز شود.
تصویر زیر، نمایی از مقایسه فضای کسب و کار در کشورهای منطقه خاورمیانه و یا به عبارت بهتر، شمال آفریقا و غرب آسیاست. محور افقی در این تصویر، نشان‌دهنده پیچیدگی و هزینه فرایندهای لازم برای انجام فعالیت اقتصادی است. در این باره باید گفت، هر چه کشوری به سمت چپ نزدیکتر باشد، نشان دهنده این است که شروع و انجام فعالیت اقتصادی در آن کشور پیچیده‌تر و گران‌تر است. محور عمودی نیز نشان دهنده میزان قدرت نهادهای قانونی در حمایت از کسب و کار است. هر چه یک کشور در این تصویر در جای بالاتری باشد، میزان حمایت‌ها قوی‌تر و هر چه پایین‌تر باشد، میزان حمایت‌ها از کسب و کار ضعیف‌تر است.
فضای
کسب و کار ایران به طور کلی در گزارش بانک جهانی و در میان 185 کشور در
رتبه 145 است، حال آن که در بین کشورهای همسایه و نزدیک به ایران، عربستان
سعودی در رتبه 22، امارات متحده عربی در رتبه 26، قطر در رتبه 40 و ترکیه
در رتبه 71 قرار دارند.
تصویر زیر نیز وضعیت پارامترهای فضای کسب و کار در ایران را نشان می‌دهد. ایران از نظر شاخص سهولت در شروع كسب و كار، رتبه 87 را دارد. برای شروع یک کسب و کار در ایران، به پشت سر نهادن هفت فرایند نیاز است که انجام آن سیزده روز کاری زمان می‌برد.
تصویر زیر نیز وضعیت پارامترهای فضای کسب و کار در ایران را نشان می‌دهد. ایران از نظر شاخص سهولت در شروع كسب و كار، رتبه 87 را دارد. برای شروع یک کسب و کار در ایران، به پشت سر نهادن هفت فرایند نیاز است که انجام آن سیزده روز کاری زمان می‌برد.
ایران
از حیث شاخص سهولت در فرایند اخذ گواهی ساخت و راه‌اندازی کارگاه در رتبه
166 قرار دارد. انجام این کار در ایران نیازمند گذراندن شانزده فرایند است
که انجام آن 320 روز کاری زمان می‌برد. رتبه ایران در دسترسی فعالان
اقتصادی به برق 163 با هفت فرایند، در ثبت اموال 165، در اخذ اعتبار و
تسهیلات 83، در حمایت از سرمایه‌گذاران 150، در شاخص پرداخت مالیات 129، در
تجارت فرامرزی 143 و در اجرایی کردن قراردادها 53 بوده است.
برای درک پیچیدگی‌های کسب و کار در ایران، می‌توان ویژگی‌های فضای کسب و کار در ایران را با سنگاپور که بهترین کشور از این نظر در جهان است و نیز با ترکیه و عربستان و امارات متحده عربی مقایسه کرد.
برای درک پیچیدگی‌های کسب و کار در ایران، می‌توان ویژگی‌های فضای کسب و کار در ایران را با سنگاپور که بهترین کشور از این نظر در جهان است و نیز با ترکیه و عربستان و امارات متحده عربی مقایسه کرد.
