وزارت جهاد کشاورزی در نظر دارد تا پایان سال، توزیع هوشمند ۲۵ قلم کالای اساسی را عملیاتی کند. این وزارتخانه توزیع هوشمند را از روز ۱۸ آبان به صورت آزمایشی در شهر تهران با توزیع مرغ منجمد و تخم مرغ از طریق یکی از کسب و کار‌های اینترنتی شروع کرده است و به تدریج بر تعداد کالاهای اساسی مورد استفاده مردم تا پایان سال خواهد افزود.
به گزارش میزان، توزیع هوشمند راهکاری است که به امنیت غذایی کمک می‌کند و یکی از ارکان اصلی این رویکرد، توزیع هوشمند و دسترسی آسان همه مردم به غذاست. در این شیوه توزیع اقلام با استفاده از ابزار‌های نوین، کسب وکار‌های نو و استارتاپ ها، خدماتی در زنجیره نهایی توزیع با هدف کنترل بازار مصرف به نفع مردم انجام می‌گیرد و وزارت جهاد کشاورزی هم با رویکرد امنیت غذایی پایدار و با سیاست ارزان سازی و فراگیرسازی دسترسی همه مردم به غذای سالم آغاز به‌کار کرده است.
اسماعیل قادری فر، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی در تشریح توزیع هوشمند کالا گفته است: «توزیع هوشمند را در مرحله اول به‌صورت اینترنتی به درب منازل مردم آغاز کردیم و در گام دوم کالا را با کمک اصناف و حذف واسطه‌های غیر ضروری و با قیمت مصوب به دست اصناف می‌رسانیم تا درآنجا نظارت هوشمند شود و یکبار برای همیشه موضوع دلالی، واسطه گری و افزایش قیمت‌هایی که ناشی از سفته بازی به‌وجود می‌آید، مرتفع شود.»
طبق اعلام قادری فر، هوشمند سازی شبکه توزیع توانسته به تثبیت قیمت‌ها کمک کند و این مسئله خود را در قیمت‌های مرغ، تخم مرغ، برنج، روغن و شکر نشان داده و قرار است این طرح برای لبنیات و میوه هم در دستور کار قرار بگیرد. در توزیع هوشمند اقلام، حضور اصناف هم پیش بینی شده است و آن‌ها می‌توانند بدون واسطه اجناس را در بستر هوشمند تحویل بگیرند که به زودی اجرایی می‌شود.
حمایت اصناف از شیوه صحیح اجرای توزیع هوشمند
خسرو ابراهیمی نیا، نایب رئیس اتاق اصناف تهران با اشاره به اینکه وضعیت توزیع اقلام در کشور تاکنون روند صحیحی را طی نکرده است، گفت: توزیع کالا در میادین و به افراد دارای پروانه کسب روش درستی است، اما مشکل اینجاست که این نحوه توزیع در همه نقاط شهر انجام نمی‌گیرد و برای همه افراد امکان رفتن به دیگر نقاط شهر و ایستادن در صف‌های طولانی وجود ندارد.
وی با اشاره به اجرای توزیع هوشمند کالا و تأکید بر ضرورت اجرای صحیح آن گفت: افراد برای دریافت کالا از طریق توزیع هوشمند در سامانه ثبت نام می‌کنند و منطقه جغرافیایی افراد متقاضی مشخص می‌شود و سیستم هوشمند نزدیک‌ترین مرکز برای دریافت کالا را برای افراد مشخص می‌کند. این شیوه توزیع مورد حمایت اصناف است، اما اگر باز هم مشکلات فعلی توزیع به وجود بیاید، توسط اصناف پشتیبانی نخواهد شد.
ابراهیمی نیا با اشاره به تعامل و همکاری اصناف با وزارت جهاد در توزیع اقلام خوراکی افزود: اصناف، واحد‌های دارای پروانه کسب را به جهاد معرفی می‌کند ومغازه‌های خواروبار فروشی، میوه فروشی و سایر مغازه‌هایی که در هر محل وجود دارند را به سیستم هوشمند متصل می‌کندتا توزیع کالا از آن طریق انجام بگیرد. به نظر می‌رسد اگر توزیع هوشمند کالا به درستی انجام بگیرد می‌تواند شیوه موفقی باشد.
وی با اشاره به امکان تثبیت قیمت کالا با توزیع از طریق سامانه هوشمند گفت: وقتی قیمت بالا می‌رود که حجم تقاضا زیاد می‌شود و تعداد مراکز توزیع هم کاهش پیدا می‌کند. وقتی متقاضیان از توزیع بموقع و مناسب اقلام آسوده خاطر باشند، دیگر نیازی به احتکار کالا نمی‌بینند. تثبیت قیمت با عدم التهاب در بازار توزیع و عدم نگرانی از امکان کاهش کالا امکان‌پذیر می‌شود. اگر وزارت جهاد در هوشمند سازی توزیع کالا، واحد‌های صنفی را با خود همراه کند می‌تواند شیوه صحیحی برای تثبیت قیمت و توزیع درست کالا باشد.
برای توزیع هوشمند اقلام فقط از یک سامانه استفاده نشود
وزارت جهاد، توزیع هوشمند را از طریق شبکه فروش اینترنتی یک شرکت تعاونی دانش بنیان انجام می‌دهد که از ۴ سال قبل فعال شده است، اما در صورتی که همه پلتفرم‌ها و استارتاپ‌های با تجربه به این حوزه وارد شوند و زیرساخت‌های لازم هم فراهم گردد، تا پایان سال ۲۵ قلم کالای اساسی به طور هوشمند توزیع می‌شوند و به این واسطه جلوی دلال بازی هم مسدود می‌گردد.
عطا خلیقی، رئیس کمیسیون تجارت الکترونیکی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران با اشاره به اینکه توزیع هوشمند کالا از طریق وزارت جهاد اتفاق خوبی است، گفت: باید برای اجرای هرچه بهتر این طرح و جلب بیشتر اعتماد مردم و ترغیب بخش خصوصی به عنوان مهم‌ترین رکن این حوزه کسب و کار به همراهی با طرح مذکور، جلوی تکرار مشکلاتی که در تجربه مشابه سال‌های ۹۷ و ۹۹ به وجود آمد، گرفته شود.
خلیقی با بیان اینکه ظرفیت در کسب وکار‌های آنلاین عضو اتحادیه کشوری برای همکاری با وزارت جهاد وجود دارد، افزود: برای توزیع هوشمند اقلام نباید صرفا از یک سامانه استفاده شود که توسط ارگان‌های دولتی هم برای آن تبلیغ انجام می‌گیرد، بلکه باید از ظرفیت سامانه‌های دیگر در سراسرکشور در صورتی که زیرساخت لازم را داشته باشند در این طرح استفاده شود تا کالا به دست مردم رسانده شود.
وی با ارائه پیشنهاداتی در جهت اثربخش شدن طرح توزیع هوشمند کالا گفت: باید نظام و ساختاری مشخص برای انتخاب فروشگاه‌های منتخب و نحوه ارائه کالا‌ها و تداوم فروش آن‌ها بر بستر اینترنت از سوی فروشگاه‌های اینترنتی توانمند تدوین گردد. همچنین جلوی ایجاد رانت برای تعداد محدودی از سایت‌ها و عرضه کنندگان گرفته شود و از ایجاد سامانه‌های فروش جدید، بدون سابقه و با خدمات غیر استاندارد همزمان با شروع این طرح و تنها برای استفاده از منافع آن ممانعت به عمل آید.
رئیس کمیسیون تجارت الکترونیکی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اضافه کرد: باید نهاد ناظر مناسب و مرتبط که از فعالان حوزه کسب و کار‌های نوآور باشد، تعیین گردد که هدف آن انتخاب فروشگاه‌های دارای صلاحیت برای اجرای طرح و نظارت مستمر بر نحوه فعالیت عرضه کنندگان برای حفظ کیفیت ارائه خدمات آن‌ها و حمایت از عرضه کنندگان برتر باشد.
خلیقی با تأکید بر استفاده از تجارب برتر فعالان حوزه کسب و کار‌های اینترنتی برای طراحی سیستم و استقرار فرآیند‌های فروش و توزیع اینترنتی کالا گفت: باید زمانی مشخص به عنوان سابقه فروش و توزیع اینترنتی کالا برای متقاضیان مشارکت در طرح در نظر گرفته شود و از فروشگاه‌های اینترنتی شناخته شده و برتر برای مشارکت و حضور فعال در توزیع هوشمند کالا از سوی نهاد‌های تصمیم ساز دعوت به عمل آید.