ايران دبير كلي اوپك گازي را هم از دست داد
به گزارش پيمانه به نقل از مهر، در حالی ایران، روسیه، نیجریه و ترینیداد و توباگو به عنوان نامزدهای دبیرکلی مجمع کشورهای صادرکننده گاز معرفی شدند که طرف روسی با به کارگیری دیپلماسی فعالتر و جلب نظر سایر اعضا به عنوان دبیرکل این مجمع تا دو سال آینده انتخاب شد.
لئونید نوخانوفسکی معاون شرکت ترانس استروی روسیه در حالی به عنوان دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز انتخاب شد که گفته می شد حجت الله غنیمی فرد معاون سرمایه گذاری شرکت ملی نفت ایران از شانس نخست برای احراز این سمت برخوردار بود.
در همین حال پیشتر سید مسعود میرکاظمی وزیر نفت درباره انتخاب دبیرکل مجمع کشورهای صادر کننده گاز در خصوص انتخاب دبیرکل مجمع کشورهای صادر کننده گاز با اشاره به اینکه تاکنون 6 کشور نامزدهای خود را برای تصدی این پست معرفی کرده اند، گفته بود: در صورتی که در نشست آینده بر روی یکی از نامزدها اجماع نظر باشد دبیر کل انتخاب خواهد شد.
وی با بیان اینکه در صورتی که اعضا در مورد کاندیدای خاصی به اجماع نرسند انتخاب دبیر کل بر اساس ترتیب حروف الفبا انتخاب خواهد شد، اظهار کرده بود: ایران هم برخی از رایزنی های خود را آغاز کرده است.
در نشست تیر ماه مجمع کشورهای صادرکننده گاز قرار شد که تا زمان انتخاب دبیرکل مجمع و با هدف معطل نماندن فعالیتها، ریاست اجلاس و اختیارات دبیرکلی به عبدالله العطیه وزیر نفت قطر واگذار شود.
از دیگر محورهای برگزاری نهمین نشست تعیین بودجه مجمع کشورهای صادرکننده گاز بوده که این موضوع هم اکنون توسط وزیران عضو در حال بررسی است.
ایران، الجزایر، بولیوی، ترینیداد وتوباگو، روسیه، قطر، گینه استوایی، لیبی، مصر، نیجریه، ونزوئلا اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز هستند.
برگزاری نهمین مجمع کشورهای صادرکننده گاز و انتخاب نماینده روسیه به عنوان دبیرکل این مجمع، اتحاد میان کشورهای عضو را بیش از گذشته رسمیت بخشید.
شانا هم از اين اجلاس گزارش داد: امیرنشین کوچک جنوب خلیج فارس از امروز میزبان وزرای نفت و انرژی یازده کشور گاز خیزی است که همزمان با نزول پیشبینی نشده قیمت گاز و کاهش تقاضا و اضافه عرضه در بازار جهانی، برای نهایی کردن بودجه سال 2010، بررسی مسائل اداری و بررسی سوابق نامزدهای دبیرکلی مجمع کشورهای صادر کننده گاز گرد هم آمدهاند.
دوحه، پایتخت قطر با وجود واکنشها و نگرانیهای کشورهای مصرفکننده از شکل گیری اتحاد کشورهای دارنده منابع گاز برای سلطه بر بخشی از بازار انرژی، شاهد برگزاری نهمین نشست صادرکنندگان گاز است که با تاکید بر عدم تمایل برای تشکیل کارتل گازی، به منظور دفاع از منافع ملی تولیدکنندهها به فعالیت خود تا تکمیل ساختار G.E.C.F ادامه میدهند.
G.E.C.F
« امروز سازمانی جدید به دنیا آمد.» اعلام این خبر از زبان سرگئی شماتکو، وزیر انرژی روسیه پس از نشست مسکو در دسامبر 2008، هویت سازمانی یافتن مجمعی بود که هفت سال پیشتر به پیشنهاد ایران و در پی اولین نشست رسمی در تهران تشکیل شد. اعلام موجودیت سازمانی که نامهای ایران، الجزایر، بولیوی، ترینیدادوتوباگو، روسیه، قطر، گینه استوایی، لیبی، مصر، نیجریه و ونزوئلا، فهرست اعضای آن را تشکیل میدهند، اتفاقی بزرگ و قابل توجه در بازار جهانی انرژی بود چرا که تنها پنج عضو از این فهرست (روسیه، ایران، قطر، ونزوئلا و الجزایر) به عنوان صاحب 73 درصد از منابع گازی و تولید کننده 42 درصد از حجم گاز مصرفی جهان شناخته میشوند.
تغییر قیمت گاز از 13 دلار به 3 دلار و 30 سنت که در فاصله زمانی جولای 2008 تا جولای امسال در بازار آمریکا رخ داد بخشی از نوسان قیمتی است که همواره تصویری از یک بازار نامتعادل را پیش روی کشورهای صادرکننده گاز ترسیم میکند. این عدم تعادل به اضافه احساس نیاز به وجود سازمانی جهت ساماندهی به روابط میان تولیدکنندگان و کاستن از میزان رقابت آنها از اصلیترین دلایلی بود که تهران را به عنوان پیشنهاد دهنده و یکی از اصلیترین حامیان این ایده تشویق به مذاکره با سایر صاحبان عمده منابع گاز کرد.
پیشنهادی که ولادیمیر پوتین،رئیس جمهوری سابق روسیه بلافاصله از آن استقبال کرد و بعدتر با اشاره به کاهش شدید قیمت گاز و افزایش هزینه های اکتشاف، تولید و انتقال گاز و عنوان کردن اینکه:«دوران منابع انرژی ارزان قیمت، از جمله گاز، به پایان رسیده است.» به دیگر حامی جدی تشکیل اتحاد گازی تبدیل شد. حمایت اولین و دومین کشور دارای منابع گاز جهان مسئلهای نبود که سایر تولید کنندگان به راحتی از کنار آن بگذرند.
استقرار دبیرخانه سازمان کشورهای تولید کننده گاز در دوحه اولین گام یازده کشور همپیمان جهت اجرایی شدن اساسنامه مجمع بود. گامی که به جلو برداشته شد.
کارتل بودن،کارتل نبودن
«اطمینان دادن» از جمله اساسیترین نقشهایی است که هرگاه بحث از مجمع تولیدکنندگان به میان میآید، وزرای نفت و انرژی و روسای جمهور 11 کشور عضو در قبال کشورهای مصرف کننده بر عهده میگیرند. اتحاد شکل گرفته میان اصلی ترین تامین کنندگان گاز جهان، زنگ خطری بود که برای کشورهای نیازمند به انرژی به صدا درآمد. به نظر میرسد که اروپا با توجه به سابقه وابستگی به گاز روسیه و رقابت میان شرکتهای اروپایی با شرکت روسی «گاز پروم» بر سر رهبری بازارهای جهانی بیش از سایر مصرف کنندگان G.E.C.F را به چشم یک خطر نزدیک مینگرد، خطر تولد یک کارتل.
تقسیم بازار، تعیین حجم تولید و قیمت کالا، تضعیف و از بین بردن رقابت و تسلط بر بازار یک کالای خاص از جمله ویژگیهایی است که موجودیت یک کارتل را تعریف میکنند. علی رغم محدودیت و ممنوعیت تشکیل کارتل در بسیاری از کشورها، مقابله با کارتلهای بینالمللی کار راحتی نیست، زیرا این کارتلها زیر نظر قانون هیچ کشوری نیستند. بنابراین شکلگیری یک کارتل بینالمللی با حضور سران گازی جهان دغدغهای نیست که مصرفکنندگان گاز به راحتی آن را فراموش کنند.
ایجاد این دغدغه در میان مصرف کنندگان از جمله دلایلی است که سران کشورهای عضو مجمع هر از گاهی با یادآوری رواج استفاده از ال.ان.جی (گاز مایع) و به تبع آن افزایش عرضه بین المللی این ماده و کاهش بهای آن، نوسان شدید قیمت در بازار گاز، حفظ حقوق تولیدکنندگان، لزوم رابطه میان کشورهای گاز خیز برای تبادل اطلاعات و فناوری و غیره، میکوشند به مصرف کنندگان اطمینان دهند که تشکیل این سازمان به نفع هر دو طرف معاملات گازی است و تشکیل آن شامل صفت های تعریف کننده کارتل نخواهد شد.
«کارتل بودن» لقبی نیست که کشورهای عضو مجمع مایل به پذیرش آن باشند.
سوخت پاک در دست غولهای گازی
ال.ان.جی، جی.تی.ال، دی.ام.ای از جمله فرآوردههای گازی هستند که به نظر میرسد در حال طی مسیر خود برای جایگزینی با سوختهای آلاینده هستند و همین باعث میشود که گاز طبیعی مفتخر به دریافت عنوان «سوخت پاک» شود. اما این افتخار برای بهای گاز امتیازی به حساب نیامده است.
عبدلله بن حمد العطیه، وزیر انرژی و صنعت قطر در حاشیه اجلاس دوحه با ابراز نارضایتی از بهای گاز در بازار جهانی دراین باره گفت: «بهای گاز طبیعی باید از زمانی که این ماده به عنوان منبع انرژی پاک شناخته شد، بهبود می یافت.»
گاز (سوخت پاک) که به عقیده بسیاری از کارشناسان انرژی به زودی جایگزینی مناسب برای سوختهای آلاینده از جمله بنزین میشود از مهمترین برگ برندههای اقتصادی کشورهای عضو مجمع است که به عنوان غولهای گازی بینالمللی شناخته میشوند.
پس از انتخاب قطر به عنوان محل دبیرخانه G.E.C.F، دومین گام غولها به سمت رسمی شدن اتحاد گازی میانشان با انتخاب امروز نماینده روسیه (لئونید بوخونوسکی، معاون رئیس شرکت استوری ترانزگاز) به عنوان دبیرکل مجمع کشورهای صادر کننده گاز برداشته شد. اتحاد غیر قابل اجتنابی که علی رغم مشکلات پیشرو ( از جمله رقابت تنگاتنگ گاز با ذغال سنگ پاک و انرژی اتمی و امکان روی آوردن کشورهای مصرف کننده به حاملهای انرژی جایگزین) همچنان حرکت رو به جلوی خود را حفظ کرده است.
اجلاس امروز قطر، امیرنشین کوچک جنوب خلیج فارس، در راستای مشخص شدن پیکره سازمانی مجمع و بحث و گفتگوی اعضا درباره وضعیت عرضه و تقاضا، اکتشاف و تولید، بررسی بهای گاز و حمل و نقل آن ادامه اولین گامی است که کشورمان در سال 2001 میلادی برداشت، حفظ منافع مشترک گازی، تبادل اطلاعات و توسعه دانش و فناوری حوزه انرژی ادامه مسیری است که غولهای متحد با یکدیگر طی میکنند.