وقف اموال دانشگاه آزاد؛ ابهام‌ها و اشكال‌ها
در 31 ارديبهشت ماه 1361 با پيشنهاد آيت‌الله هاشمي رفسنجاني و تاييد و حمايت حضرت امام خميني(ره ) با محوريت هيات موسس اوليه متشكل از آقايان آيت‌الله خامنه‌اي آيت‌الله هاشمي رفسنجاني آيت‌الله موسوي اردبيلي دكتر عبدالله جاسبي حجت الاسلام والمسلمين سيد احمد خميني و مهندس ميرحسين موسوي دانشگاه آزاد اسلامي متولد شد و با مديريت موثر آقاي دكتر جاسبي و جمعي از ديگر از افراد دلسوز و دانش پرور ديگر پرورش پيدا كرد و اكنون شجره طيبه اي شده كه ثمرات آن تاثير عميقي در توسعه علمي اقتصادي فرهنگي و اجتماعي كشور بجاي گذاشته است . كزرع اخرج شطنه فازره فاستغلظ فاستوي علي سوقه يعجك الزراع ليغيظ بهم الكفار!
نخستين اساسنامه اين دانشگاه با كمك صاحب نظران و با در نظر گرفتن الگوهاي رايج نظام دانشگاهي ويژگيهاي جامعه اسلامي ارزشهاي اجتماعي و ملي تدوين گرديد و در نخستين اجلاس هيات موسس در تاريخ 11 آذر 1361 به تصويب رسيد.
در اولين اساسنامه شوراي عالي دانشگاه آزاد اسلامي به جاي هيات امنا در نظر گرفته شد و آيت الله هاشمي رفسنجاني به رياست آن انتخاب و دكتر عبدالله جاسبي به سمت رئيس دانشگاه منصوب گرديد . اين اساسنامه در تاريخ 27 بهمن 1361 به ثبت رسيده و تا سال 1364 به عنوان مبناي كار و حركت دانشگاه مورد استفاده قرار گرفت در دي ماه 1364 با توجه به آيين نامه تاسيس دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالي غيردولتي و غيرانتفاعي مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي اساسنامه اي جديد تهيه و در تاريخ 12 آبان 1366 طي جلسات 131 128 127 103 به تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي رسيد.
نمايندگان مجلس شوراي اسلامي ضمن بررسي و ارزشيابي رشته هاي تحصيلي دانشگاه آزاد اسلامي با تصويب ماده واحده اي در تاريخ 14 ارديبهشت 1367 قانون تاييد رشته هاي تحصيلي دانشگاه آزاد اسلامي را با 5 تبصره به تصويب رساندند.
حضرت امام خميني (ره ) بنيان گذار جمهوري اسلامي به منظور توسعه ظرفيت هاي آموزش عالي با حمايت خود در 4 مرحله مختلف شامل تاييد طرح اوليه دانشگاه اعلام رهنمودهايي پيرامون سياست و خطمشي آينده دانشگاه پس از استماع گزارش مديريت دانشگاه در ديدار با معظم له حمايت از آموزش در بخش غيردولتي بصورت عام و اشاره به نام دانشگاه آزاد بصورت خاص در يك سخنراني عمومي و بالاخره انتصاب رئيس دانشگاه به عضويت شوراي عالي انقلاب فرهنگي اين نهاد نوپا را در سالهاي اوليه تشكيل خود استحكام بخشيدند.
عظمت كار و فراگيري دانشگاه آزاد اسلامي بنحوي است كه اكنون بزرگترين دانشگاه حضوري جهان قلمداد ميشود. حاصل تلاش مستمر و ايثارگرانه همه ي اعضاي خانواده بزرگ اين دانشگاه موجوديت 400 واحد دانشگاهي و مركز آموزشي در سراسر ميهن اسلامي از جمله در دوره افتاده و محروم ترين بخش هاي كشور و چند واحد برون مرزي لبنان امارات متحده عربي انگلستان تانزانيا ارمنستان بوده و در برگيرنده 13 ميليون متر مربع فضاي آموزشي پژوهشي فرهنگي اداري بيمارستاني درماني و بهداشتي ورزشي و رفاهي به صورت مجتمع هاي بزرگ و پرديس هاي مصفا يك ميليون و پانصد هزار دانشجو 26 هزار عضو هيات علمي تمام وقت و حدود 15 هزار عضو هيات علمي نيمه وقت و پاره وقت 32 هزار پرسنل و هزاران تاسيسات و تجهيزات كمك آموزشي نظير آزمايشگاهها كارگاهها مراكز ارتباطات و فناوريهاي نو كتابخانه هاي تخصصي و ديجيتالي بيمارستانها و كلينيكهاي درماني و بهداشتي سالنهاي سرپوشيده و فضاهاي باز ورزشي مزارع و مهمانسراها مي باشد . حضور 2. 8 ميليون دانش آموخته در عرصه هاي توليدي صنعتي بازرگاني كشاورزي فرهنگي فني و مهندسي و خدماتي نشانگر نقش تاثيرگذار اين دانشگاه در تامين نيروي انساني متخصص و مورد نياز جامعه و توسعه كشور است . در كنار فعاليتهاي آموزش عالي امر آموزش عمومي نيز مورد توجه بوده و با ساخت و ايجاد 600 مدرسه در شهرهاي مختلف سازمان مدارس آزاد اسلامي (سما) وابسته به دانشگاه آزاد اسلامي با 50 هزار دانش آموز و 114 آموزشكده هاي فني و حرفه اي با 70 هزار كاردان فني بزرگترين مجموعه آموزش عمومي كشور در بخش غيردولتي شكل گرفته است .
در حوزه پژوهش ايجاد 50 مركز پژوهشي و تحقيقاتي و پارك فناوري و انتشار 160 مجله علمي ترويجي و پژوهشي در زمينه هاي مختلف از ديگر دستاوردهاي اين دانشگاه است . اين سرمايه عظيم در درجه اول و عمدتا متكي به شهريه دريافتي از ميليونها دانشجو بوده و اندكي از آن از منابع كمكهاي اشخاص حقيقي و حقوقي خير تامين شده است و بدينوسيله بار عظيم مالي از دوش دولت و بودجه ملي برداشته شده است . اين مجموعه و سرمايه عظيم به خاطر حسن مديريت و بهره وري مناسب و صرفه جوييهاي موثر با رشدي تصاعدي و قابل توجه روبرو بوده و خواهد بود.
هيات موسس جديد اين نهاد عظيم علمي و فرهنگي آقايان:
1ـ آيت الله اكبر هاشمي رفسنجاني 2 ـ دكتر عبدالله جاسبي 3 ـ مهندس ميرحسين موسوي 4 ـ آيت الله عبدالكريم موسوي اردبيلي 5 ـ حجت الاسلام والمسلمين سيدحسن خميني 6 ـ دكتر ابراهيم حسن حبيبي 7 ـ حجت الاسلام والمسلمين دكتر محسن قمي 8 ـ دكتر علي اكبر ولايتي 9 ـ دكتر حميد ميرزاده با هدف جاويدان ساختن اين سرمايه عظيم در خدمت دانش و فرهنگ در جهان اسلام تدبير جديدي انديشيدند. با بررسي همه جانبه كارشناسان و باتوجه به تعاليم حيات بخش اسلام استفاده از ظرفيت نهاد مقدس وقف بهترين گزينه براي حراست از اين سرمايه در مسير اصلي خود تشخيص داده شد. با استعانت از الطاف الهي و پس از استيدان از مقام معظم رهبري و دريافت نظر موافق معظم له و با مشورت با حقوقدانان و صاحبنظران طي يكسال گذشته با صرف اوقات فراوان و بررسي هاي حقوقي و كارشناسي پس از تهيه و تصويب وقف نامه اي جامع در شامگاه پنجم ماه مبارك رمضان سال 1340 هجري قمري مطابق با چهارم شهريورماه 1388 به اتفاق آرا و با توجه به مفاد اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامي به عنوان هيات موسس و واقف و با انشا و امضاي صيغه شرعي كليه اموال غيرمنقول اعم از مشاع يا مفروز و دارائي هاي منقول بادوام حقوق امتيازات سهام و تمامي اجزا توابع و متعلقات مربوط به دانشگاه آزاد اسلامي شامل كليه واحدها مراكز سازمان سما و ساير موسسات وابسته موجود در كشور جمهوري اسلامي ايران و ساير كشورها را كه فهرست و مشخصات آنها ضميمه وقفنامه خواهد شد وقف شرعي موبد عام و حبس مخلد اسلامي نمودند تا از رقبات و درآمد حاصله از آنها برابر مفاد مندرج در اين وقفنامه استفاده و يا به مصرف برسد :
طبق مفاد وقفنامه مصارف موقوفه عبارت است از : توسعه تعميق آموزش پژوهش و فناوري در داخل و خارج از كشور جمهوري اسلامي ايران از طرق زير :
ساخت توسعه تاسيس
ساخت توسعه تاسيس و نگهداري مدارس و آموزشكده هاي وابسته به دانشگاه آزاد اسلامي ساير موارد مربوطه ازجمله كمك به دانش آموزان دانشجويان اساتيد و كاركنان دانشگاه آزاد اسلامي به تشخيص متوليان موقوفه ارتقا سطح دانش و فرهنگ جامعه و اعتلاي فرهنگ اسلامي تامين نيروي انساني متخصص گسترش آموزش عالي تحقيقات و فناوري در كشور به نحوي كه بتواند پاسخگوي تقاضاي جامعه براي كسب علم باشد كمك به مدرسان و استادان كشور در امر آموزش ايجاد زمينه مناسب در امر گسترش و اعتلاي دانش و پژوهش كشور ايجاد زمينه فعاليت براي نخبگان و حمايت از آنان .
ميزان و نحوه مصرف منافع موقوفات در چهارچوب برنامه و بودجه اي خواهد بود كه همه ساله با توجه به مقتضيات زمان توسط متوليان موقوفه تنظيم و تصويب خواهد شد.
توضيح اينكه تمامي وسايل و امكانات و تجهيزات سرمايه اي و اراضي و ساختمان هايي كه از محل منابع مالي دانشگاه و امور موقوفه مندرج در اين وقفنامه و يا از محل فروش و تبديل به احسن و قبات وقف و يا هداياي اشخاص حقيقي و حقوقي تهيه گردد و يا به تملك دانشگاه درآيد نيز مشمول مفاد مقررات و شرايط اين وقفنامه خواهد بود.
طبق يكي ديگر از مفاد وقفنامه دانشگاه آزاد اسلامي فقط متوليان حق دارند تمامي فعاليت هاي مربوط به اداره و توسعه دانشگاه آزاد اسلامي را به انجام برسانند و به طور كلي اداره موقوفات منحصرا تابع مفاد وقفنامه و اصول و قواعد معتبر فقهي است .
از خداوند منان استعانت مي گردد كه اين شجره طيبه هميشه در تاريخ پرفراز و نشيب آينده بالنده و در خدمت اهداف والاي نظام جمهوري اسلامي باشد و اميدواريم لطف و كرم الهي اين سرمايه و نهاد مقدس باشد و پيوسته از هرگونه دست اندازي و تحريف مصون و محفوظ بماند.
و هو ولي التوفيق و المستعان
دبيرخانه هيات موسس دانشگاه آزاد اسلامي
** وقف دانشگاه آزاد قانوني بود؟
وقف اموال دانشگاه آزاد در وهله اول از نگاه كارشناسان امري مبارك و ميمون به نظر مي‌آمد تا آنكه نكته‌اي قابل توجه، ديدگاه كارشناسان حقوقي و آموزشي را درباره وقف اموال دانشگاه آزاد تغيير داد. اين نكته ظريف گنجانده شده در بياينه وقف دانشگاه آزاد از جملات پاياني بيانيه استخراج شد.
آنجايي كه هيئت موسس دانشگاه آزاد تاكيد مي‌كنند كه: "فقط متوليان حق دارند تمامي فعاليتهاي مربوط به اداره و توسعه دانشگاه آزاد اسلامي را به انجام برسانند و به طور كلي اداره موقوفات منحصرا تابع مفاد وقفنامه و اصول و قواعد معتبر فقهي است "
جملات پاياني بيانيه وقف اموال دانشگاه آزاد، آغازي بود بر واكنش‌هاي كارشناسان و صاحبنظران نسبت به پروژه "وقف اموال دانشگاه آزاد "
اما پيش از واكنش كارشناسان، يكي از نكاتي كه در بيانيه وقف اموال دانشگاه آزاد بيش از همه چيز جلب توجه مي‌كرد، اشاره هيئت مؤسس دانشگاه آزاد در اين بيانيه بر "استيذان از مقام معظم رهبري " و موافقت ايشان با اين وقف بود.
همچنين كريم زارع عضو هيئت امناي دانشگاه آزاد نيز در مصاحبه‌هاي مختلف با خبرگزاري‌ها تأكيد مي‌كرد كه اين اقدام هيئت مؤسس دانشگاه آزاد با استيذان از رهبر انقلاب صورت گرفته است.
"كريم زارع، عضو هيئت امناي دانشگاه آزاد اسلامي طي مصاحبه‌اي ضمن شرح دلايل مصوبه هيئت مؤسس اين دانشگاه براي وقف اموال تأكيد كرده بود كه وقف دارايي‌ها و اموال دانشگاه آزاد اسلامي با موافقت مقام معظم رهبري صورت گرفته تا در صورت انحلال اين دانشگاه دارايي آن در اختيار نهادهاي ديگر قرار نگيرد.
وي تأكيد كرده است كه وقف دانشگاه آزاد اسلامي پس از استيذان از مقام معظم رهبري و دريافت نظر موافق معظم له و با مشورت با حقوقدانان و صاحبنظران طي يك سال گذشته به تصويب رسيده است.
اما تأكيد و اصرار مسئولان دانشگاه آزاد بر استيذان از رهبري موجب شد كه رسانه‌ها در تماس‌هاي مختلف با دفتر اطلاع رساني نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري صحت و سقم اين موضوع را جويا شوند.
اين پيگيري‌هاي رسانه‌ها و افكار عمومي موجب شد كه ناگهان ورق بر عليه دانشگاه آزاد برگردد. بدين صورت كه عصر روز 10 شهريور 88، دفتر مقام معظم رهبري اطلاعيه‌اي صادر كرد كه متن آن بدين شرح بود: "در پي صدور بيانيه هيأت مؤسس دانشگاه آزاد اسلامي در مورخ 1388/6/7 در مورد وقف اموال و دارايي‌هاي اين دانشگاه، يك مقام آگاه در دفتر مقام معظم رهبري اعلام كرد: موافقتي از ناحيه رهبر معظم انقلاب اسلامي در خصوص وقف اموال دانشگاه آزاد اسلامي اعلام نشده است. "
پس از اطلاعيه صريح دفتر مقام معظم رهبري، واكنش‌هاي كارشناسان، حقوقدانان و سازمان اوقاف و امور خيريه نيز درباره بيانيه وقف دانشگاه آزاد آغاز شد.
واكنش‌هاي رسمي از سوي نهادهاي مختلف موجب شد تا زواياي جديدي از اين اقدام هيئت موسس دانشگاه آزاد مشخص شود و با روشنگري اذهان عمومي از سوي كارشناسان و صاحبنظران برجسته، قانوني بودن وقف اموال دانشگاه آزاد در هاله‌اي از ابهام قرار گرفت و در اظهاراتي اين اقدام هيئت موسس دانشگاه آزاد را در جهت موروثي كردن اين دانشگاه، حركتي انحرافي و در جهت فرار از قانونمند ساختن ساختار دانشگاه آزاد و مديريت آن خواندند و وقف اموال دانشگاه آزاد را امري «غير قانوني خواندند»
شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز در پي اقدام دانشگاه آزاد به طور صريح موضع‌گيري و اعلام كرد كه وقف اموال دانشگاه آزاد بدون مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي اعتبار ندارد.
مخبر دزفولي دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي ادامه داد: همه موارد اصلاحي از جمله وقف اموال دانشگاه آزاد نهايتاً بايد با پيشنهاد هيئت مؤسس اين دانشگاه به تصويب نهايي شورايعالي انقلاب فرهنگي برسد.
دبير شورايعالي انقلاب فرهنگي اظهار داشت: بخش‌هايي از جمله موارد مربوط به اموال و دارائي‌هاي دانشگاه آزاد در بحث اصلاح اساسنامه آمده است كه در شورايعالي انقلاب فرهنگي مورد بررسي قرار مي‌گيرد و در آنجا اجزاي پيشنهاد وقف اموال دانشگاه آزاد كه مطرح شده است، مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد.
وي با بيان اينكه وقف اموال دانشگاه آزاد بايد در اساسنامه گنجانده شود، افزود: تمام بخش‌هاي اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد از جمله بخش مربوط به اموال و دارائي‌هاي اين دانشگاه و مسايل مربوط به وقف اموال دانشگاه آزاد، نهايتاً در شورايعالي انقلاب فرهنگي در اصلاح اساسنامه تصميم‌گيري ميشود.
دبير شورايعالي انقلاب فرهنگي، اين شورا را مرجع اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد عنوان كرد و ادامه داد: هرگونه تصميم‌گيري در بخش‌هاي مختلف كه بايد وارد اساسنامه شود، به پيشنهاد هيئت مؤسس دانشگاه آزاد بايد به تصويب شورايعالي انقلاب فرهنگي برسد.
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا دانشگاه آزاد تا زماني كه شورايعالي انقلاب تصويب نكرده، مي‌تواند اموال اين دانشگاه را وقف كند؟ تصريح كرد: اگر مبنا در اصلاح اساسنامه است، بايد نهايتاً در شورايعالي انقلاب فرهنگي تصويب شود و همه موارد اصلاحي از جمله وقف اموال دانشگاه آزاد بايد نهايتاً با پيشنهاد هيئت مؤسس به تصويب نهايي شورايعالي انقلاب فرهنگي برسد.
مخبر دزفولي، آموزش، پژوهش، تصميم‌گيري‌ها در مورد هيئت امناي منطقه‌اي، رؤساي واحدهاي جامع دانشگاه آزاد و تصميم‌گيري در مورد كل زمان و مسائل مربوط به رئيس كل دانشگاه آزاد را از جمله موارد اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد نام برد و تأكيد كرد كه اصلاح اساسنامه به زودي شروع خواهد شد.
در اين بين سازمان اوقاف و امور خيريه نيز صراحتا در اين زمينه موضع‌گيري كرد.
معاون امور اوقافي سازمان اوقاف و امور خيريه كشور گفت: افرادي كه اموال دانشگاه آزاد را وقف كرده‌اند ابتدا بايد ثابت كنند اين اموال، اموال شخصي آن‌هاست سپس وقف كنند.
محمدرضا كائيني اظهار داشت: افرادي كه اموال دانشگاه آزاد را وقف كرده‌اند ادعا مي‌كنند كه اين اموال، اموال شخصي آن‌هاست و مي‌گويند ما دانشگاه را از ابتدا با يك هيئت امنا تأسيس كرديم.
وي افزود: مالي مي‌تواند وقف شود كه مالكيتش براي افراد قطعي باشد و در زمينه اموال دانشگاه آزاد بايد گفت كه هيچ‌گونه هماهنگي و مشورتي در اين موضوع با ما انجام نشده است. چرا كه معمولاً براي انجام وقف‌هاي بزرگ مانند مؤسسه قلم چي بايد ابتدا مالكيت محرز شود و پس از آن استعلام از مراجع قانوني صورت گيرد و سپس وقف انجام شود. نه اين كه بدون هماهنگي با اوقاف اعلام شود مالي وقف شده است.
كائيني تصريح كرد: اگر آنها بتوانند اثبات كنند كه اموال دانشگاه آزاد شخصي است مي‌تواند وقف صورت گيرد اما چنانچه اموال دولتي و عمومي باشد قابل وقف نيست.
اين سازمان همچنين اعلام كرد كه نامه‌اي مبني بر وقف اموال دانشگاه آزاد به سازمان اوقاف ارسال نشده است!
اما ادعاي دانشگاه آزاد مبني بر استيذان از رهبر انقلاب درباره وقف اموال دانشگاه آزاد و همچنين مصاحبه‌هاي كريم زارع عضو هيئت امناي اين دانشگاه پس از اعلام نظر صريح دفتر مقام معظم رهبري و تكذيب اين موضوع، واكنش‌هاي فراواني را دربر داشت.
شوراي عالي انقلاب فرهنگي در اولين اقدام از عبدالله جعفرعلي جاسبي رئيس دانشگاه آزاد در اين زمينه توضيح خواست.
حسين كچوييان در اين زمينه با اشاره به اينكه هيئت مؤسس دانشگاه آزاد اعلام كرده كه با موافقت مقام معظم رهبري اموال اين دانشگاه وقف شده گفت: در جلسه مورخ 10 شهريور شوراي عالي انقلاب فرهنگي، اين سؤال را مطرح شد و دكتر جاسبي و برخي از نمايندگان دانشگاه آزاد نيز مطالبي را به عنوان پاسخ مطرح كردند.
وي تصريح كرد: حاصل اين مطالب اين شد كه اين نوع اعلام دانشگاه آزاد درست نيست و مقام معظم رهبري آن را تأييد نكرده اند. مقام معظم رهبري در يك بحث كلي در زمينه مسئله فقهي نظري داده بودند و ايشان گفتند كه من در اين امور دخالت نمي‌كنم.
اين عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي ادامه داد: مجموعه‌اي از مشكلات وجود دارد كه نشان مي‌دهد امكان وقف اموال دانشگاه آزاد وجود ندارد و يا حداقل به شكلي كه هم اكنون اعلام شده، امكان‌پذير نيست و بايد بر روي جنبه‌هاي فقهي و غيرفقهي قضيه تأمل زيادي شود.
وي گفت: چون بخش مهمي از اموال دانشگاه آزاد مربوط به دولت است و دولت به آن كمك كرده و بخش ديگري را حضرت امام خميني«ره» به اين دانشگاه داده‌اند و اين اموال وضعيت‌هاي مختلفي دارند و همه آنها وضعيت مشابهي ندارند و به همين دليل نمي‌توان آنها را به اين راحتي وقف كرد.
كچوييان افزود: اگر هم چنين كاري بخواهد انجام شود در مرحله بعد طبق اساسنامه اين دانشگاه بايد به تأييد شوراي عالي انقلاب فرهنگي برسد.
وي انتساب اين تأييديه به مقام معظم رهبري را اشتباه دانست و افزود: اين كار هم اخلاقي و هم به لحاظ سياسي و تبليغاتي غلط بوده است و باري را روي دوش دفتر رهبري ايجاد كرده است.
اما در همان روزي كه اين حجم از واكنش‌هاي منفي عليه دانشگاه آزاد و اعلام اشتباه موافقت مقام معظم رهبري با وقف دانشگاه آزاد در جريان بود، عبدالله جاسبي رئيس دانشگاه آزاد در خبري كه بر روي خروجي خبرگزاري دانشگاه آزاد قرار گرفت، مجددا بر وقف اموال دانشگاه آزاد تأكيد و وقف اموال را تمام شده اعلام كرد.
بر اساس گزارش خبرگزاري دانشگاه آزاد، عبدالله جاسبي گفت: بر اساس تصميم هيئت مؤسس اين دانشگاه، اموال و دارايي هاي دانشگاه آزاد اسلامي در جهت مصونيت در آينده هاي دور و خدمت در جهت اهداف والاي نظام جمهوري اسلامي وقف شد.
جاسبي افزود: وقف، راهكاري موثر براي جاوداني اموال و دارايي‌هاي دانشگاه آزاد اسلامي است.
رئيس دانشگاه آزاد اسلامي با تأكيد بر اين كه براي رفع نگراني هيئت مؤسس و همه مسئولان، براي آينده‌هاي دور و اطمينان از اين كه اگر طي سده‌هاي آتي افراد ديگري آمدند، اموال و دارايي‌هاي دانشگاه در همين هدفي كه امروز تعيين شده، به كار گرفته خواهد شد، اموال و دارايي‌هاي دانشگاه وقف شد.
وي افزود: با وقف اموال و دارايي‌هاي دانشگاه آزاد اسلامي، بسياري از افـراد خيّر در داخل و خارج از كشور نيز از وقف اموالشان استقبال كرده و همين امر باعث ميشود كه اموال و سرمايه‌هاي بيشتري از وقف كنندگان براي توسعه آموزش عالي در اختيار نسل جوان كشور قرار گيرد.
عبدالله جاسبي اضافه گرد: با توجه به نظر فقهي مقام معظم رهبري مبني بر اين كه هيئت مؤسس مي‌تواند اموال و دارايي‌هاي دانشگاه را شرعاً وقف كند، بديهي است، آن بخش از اموال كه متعلق به دانشگاه آزاد اسلامي است وقف ميشود و اموالي كه متعلق به دانشگاه آزاد اسلامي نيست به صورت طبيعي وقف نمي‌شود.
وي با اشاره به اين كه هيئت مؤسس مي‌تواند واقف باشد، افزود: متولي افراد حقيقي هستند كه توسط واقف (هيأت مؤسس) تعيين مي‌شوند.
جاسبي در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه در آخرين ماده اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامي آمده است كه در صورت انحلال دانشگاه، اموال آن به بخش‌هاي دولتي واگذار ميشود، گفت: در حالي كه دانشگاه آزاد اسلامي منحل نشده است، اموالش وقف شده و در صورت انحلال دانشگاه، آن بخشي از اموال كه وقف نشده مي‌تواند واگذار شود.
رئيس دانشگاه آزاد اسلامي با اشاره به اين كه طي يك سال گذشته با مطالعه و كار كارشناسي براي وقف اين مجموعه عظيم فرهنگي، برنامه‌ريزي اصولي صورت گرفته ابراز اميدواري كرد كه شجره طيبه دانشگاه آزاد اسلامي همواره در تاريخ پرفراز و نشيب آينده، ماندگار و جاودان و در خدمت آينده‌سازان ميهن اسلامي‌مان باشد.
اما در هر صورت واكنش‌هاي مطرح شده به موضوع وقف اموال دانشگاه آزاد از سوي كارشناسان و صاحبنظران باعث شد تا اين بحث براي چند ماه هم كه شده از سوي مديران دانشگاه آزاد مطرح نشود و پرونده وقف دانشگاه آزاد به نوعي مختومه شود و همه چشم‌ها براي اظهارنظر نهايي در اين زمينه به سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي باشد؛ تا اينكه . . .
تا اينكه عبدالله جاسبي 27 آبان در شصتمين اجلاس شوراي مركزي دانشگاه آزاد اسلامي مجددا اعلام كرد كه وقف دانشگاه آزاد به پايان رسيده و بايد براي آينده‌اي روشن براي اين دانشگاه تلاش كنيم!
جاسبي همچنين ادامه داد: بعد از مطرح شدن نظرات مختلف درباره وقف اموال دانشگاه آزاد برخي موافق و برخي مخالف بودند در نخستين بحثي كه با آقاي هاشمي رفسنجاني صورت پذيرفت ايشان ابهاماتي درباره اين موضوع داشتند كه آرام آرام اين ابهامات برطرف شد.
موضوع وقف اموال دانشگاه آزاد در هيئت مؤسس مطرح شد و مورد استقبال قرار گرفت و در همان زمان مسائل شرعي و قانوني وقف اموال دانشگاه آزاد بررسي شد طي گفت‌وگويي كه آقاي هاشمي با مقام معظم رهبري داشتند نظر فقهي ايشان نيز گرفته شد مقام معظم رهبري اعلام كردند كه هيئت مؤسس مي‌توانند اموال و دارايي دانشگاه آزاد را وقف كند اين نظر در هيئت مؤسس مطرح شده و سبب قوت قلب و پيگيري قوي‌تر وقف اموال دانشگاه آزاد شد وقفنامه تهيه شد و افراد متخصص نظرات خود را درباره آن ارائه دادند و سرانجام در ماه مبارك رمضان امسال پس از يك بحث 3 ساعته وقف نامه در هيئت مؤسس تصويب و صيغه وقف خوانده شد. در حال حاضر اموال دانشگاه آزاد اسلامي وقف شده، متولي و ناظر وقف مشخص شده است و امكان بازگشت نيز به هيچ وجه وجود ندارد.
رئيس دانشگاه آزاد اسلامي ادامه داد: طي اطلاع‌رساني درباره وقف دانشگاه آزاد اشكالي به وجود آمد كه اين اشكال سبب سوء‌‌استفاده عده‌اي شد در بيانيه‌اي كه درباره وقف اموال دانشگاه آزاد اسلامي منتشر شد بايد نوشته مي‌شد كه با استعلام از نظر فقهي مقام معظم رهبري در حالي كه در بيانيه‌اي اعلام شده بود با استيذان مقام معظم رهبري و به همين دليل دفتر مقام معظم رهبري اين مورد را تكذيب كرد.
وي افزود: درست است كه سازمان اوقاف هنوز در جريان نيست هر چند كه در نخستين فرصت به آنها نيز خبر داده ميشود اما عدم اطلاع سازمان اوقاف به معني خدشه‌دار شدن وقف اموال دانشگاه آزاد نيست. درست مثل دختر و پسري كه صيغه عقد آنها خوانده شده باشد اما براي ثبت به محضر نرفته باشند آن دو محرم هستند هر چند كه محرميت آنها در محضر ثبت نشده است.
عبدالله جاسبي در حقيقت در آخرين اظهارات خود با قبول انتقادات وارده بر قانوني بودن وقف دانشگاه آزاد مبني بر عدم ثبت در اداره اوقاف و همچنين عدم موافقت رهبري اذعان كرد، اما همچنان اعتقاد دارد كه وقف دانشگاه آزاد به پايان رسيده است!
اين اظهارات جاسبي بازهم خبرساز شد تا بارديگر حقوقدانان و نمايندگان مجلس در اظهاراتي در مقابل صحبت‌هاي وي واكنش نشان دهند.
*سليمي‌نمين: صيغه وقف اموال دانشگاه آزاد باطل است
عباس سليمي‌نمين مدير دفتر مطالعات و تدوين تاريخ معاصر ايران و از منتقدان مديريت دانشگاه آزاد در اولين واكنش با تأكيد بر اينكه نمي‌توان اموال عمومي را وقف كرد، گفت: وقف در حوزه اختيارات اموال خصوصي است و هيئت مؤسس دانشگاه آزاد اسلامي مالك اموال اين دانشگاه نيست و نمي‌تواند اموال اين دانشگاه را وقف كند.
مدير دفتر مطالعات و تدوين تاريخ معاصر ايران با بيان اينكه وقف اموال دانشگاه آزاد مبناي حقوقي و قانوني ندارد، گفت: مقررات مؤسسات غيرانتفاعي و دانشگاه آزاد را شوراي عالي انقلاب فرهنگي تدوين مي‌كند و درباره وقف اموال اين دانشگاه‌ها نيز اين شورا بايد اظهار نظر كند.
وي با تأكيد بر اينكه وقف اموال دانشگاه آزاد برخلاف اساسنامه اين دانشگاه است، افزود: بر اساس اساسنامه دانشگاه آزاد، پس از انحلال اين دانشگاه، اموال آن به وزارت علوم و وزارت بهداشت مي‌رسد و به نوعي وقف اين اموال هرچند كه در اساسنامه ذكر شده است كه پس از انحلال چه اتفاقي براي آن مي‌افتد اقدامي غيرقانوني است.
سليمي‌نمين با بيان اينكه هيئت مؤسس دانشگاه آزاد اسلامي نمي‌تواند اموال آن را وقف كند و طرح وقف اموال دانشگاه آزاد اين دانشگاه را از قوانين كشور مستثني مي‌كند، گفت: دانشگاه آزاد براي فرار از قانونمند شدن طرح وقف اموال را مطرح كرده است.
وي گفت: وقتي وقف صورت مي‌پذيرد، مالك مي‌تواند شرايطي را براي اموال تعيين كند كه در چارچوب قوانين آموزش عالي نباشد، مالك مي‌تواند ناظر بر اموال وقف شده بگذارد و نماينده‌اي قرار دهد كه آن نماينده سياست‌هاي دانشگاه را تعيين كند در حالي كه تعيين سياست‌هاي دانشگاه آزاد با شوراي عالي انقلاب فرهنگي است.
وي ادامه داد: با وقف اموال دانشگاه آزاد اسلامي اين دانشگاه مي‌تواند ضمن اينكه سياست‌ها را تعيين مي‌كند ناظر مادام‌العمري براي اموال وقفي قرار دهد و تعيين كند كه پس از اين ناظر مي‌تواند پسر خود را به عنوان ناظر معرفي كند در حالي كه مدير بايد توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي انتخاب شود و در صورتي كه صلاحيت‌هاي خود را از دست بدهد بايد توسط اين شورا عزل شود.
سليمي با تأكيد بر اينكه دانشگاه آزاد اسلامي براي فرار از قانونمند شدن طرح وقف اموال را مطرح كرده است، گفت: افرادي كه قانونمندي اين دانشگاه را نمي‌خواهند براي اصلاح اساسنامه آن سنگ‌اندازي كردند.
مدير دفتر مطالعات و تدوين تاريخ معاصر ايران با بيان اينكه تأكيد دانشگاه آزاد بر خوانده شدن صيغه وقف، مضحك است، گفت: اين صيغه باطل است چرا كه رئيس دانشگاه آزاد اسلامي حق وقف اموال بيت‌المال را ندارد.
وي با بيان اينكه وقف اموال دانشگاه آزاد اسلامي از ابتدا با دروغ مطرح شد، گفت: رئيس دانشگاه آزاد نسبت‌هاي دروغ زيادي به مقام معظم رهبري داده است، چندي قبل نيز طي مقاله‌اي اعلام كرد كه مقام معظم رهبري از دانشگاه آزاد بازرسي مي‌كنند و مرتب با اين دانشگاه در ارتباط هستند كه چنين چيزي دروغ است.
* هيئت امناي دانشگاه آزاد امين اين دانشگاه هستند نه صاحب آن
همچنين حسين طالقاني نيز به عنوان يك حقوقدان و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار ما، با اشاره به صحبت‌هاي جاسبي رئيس دانشگاه آزاد در خصوص وقف اموال دانشگاه آزاد، اظهار داشت: مسئله مهم در رابطه با سخنان وي اين است كه هر كس مي‌تواند اموال خودش را وقف كند ولي اموال عمومي را شخص خاصي نمي‌تواند وقف كند.
وي با بيان اينكه دانشگاه آزاد ملك خصوصي نيست، تصريح كرد: هيئت امناي دانشگاه آزاد امين اين دانشگاه هستند نه صاحب آن و به دليل عمومي بودن آن، نمي‌توانند اموال اين دانشگاه را وقف كنند.
اين حقوقدان تاكيد كرد: جاسبي مي‌تواند اموال خودش را هر چه قدر كه مي‌خواهد وقف كند.
طالقاني با بيان اينكه دليل عمومي بودن دانشگاه آزاد اين است كه در حال حاضر اساسنامه اين دانشگاه توسط شورايعالي انقلاب فرهنگي بررسي ميشود، افزود: اگر اموال دانشگاه آزاد خصوصي بود، در اداره ثبت شركت‌ها به ثبت مي‌رسيد و سهامداران آن نيز افراد حقيقي و خصوصي بودند.
وي در پايان تاكيد كرد: اموال دانشگاه آزاد عمومي است و تنها دستگاه‌هاي قانونگذار مانند مجلس، دولت و شورايعالي انقلاب مي‌توانند در مورد وقف اموال آن تصميم‌گيري كنند.
* وقف اموال دانشگاه آزاد بايد روال قانوني را طي كند
در همين رابطه عطاءالله بيگدلي حقوقدان و استاد دانشگاه، اظهار داشت: تنها كساني مي‌توانند مالي را وقف كنند كه مالك آن باشند.
وي با بيان اينكه اگر كسي بتواند چيزي را بفروشد آن را نيز مي‌تواند وقف كند، گفت: در پاسخ به اين سوال كه آيا مي‌توان اموال دانشگاه آزاد را وقف كرد يا نه؟ بايد بگوييم بله ميشود.
اين حقوقدان با اشاره به اينكه دانشگاه آزاد موسسه غيرانتفاعي است نه دولتي، افزود: شخصيت حقوقي دانشگاه آزاد مي‌تواند طبق ضوابطي اموال آن را وقف كند.
بيگدلي با اشاره به اين ضوابط، تصريح كرد: يكي از اين ضوابط بررسي اساسنامه دانشگاه آزاد توسط شورايعالي انقلاب فرهنگي و ضابطه ديگر، طي نمودن مراحل اداري آن در سازمان اوقاف است.
وي ادامه داد: در حال حاضر نمي‌دانم كه در اساسنامه گذشته دانشگاه آزاد به مسئله وقف اين دانشگاه اشاره شده است يا نه، اما مطلبي كه روشن است، اين است كه مراحل اداري وقف دانشگاه آزاد در سازمان اوقاف انجام نشده است.
اين استاد دانشگاه با بيان اينكه در بحث اموال دولتي، دولت طبق قانون نمي‌تواند اين اموال را وقف كند، گفت: اما دانشگاه آزاد شخصيت حقوقي مستقلي دارد و دولت تنها مي‌تواند بر آن نظارت داشته باشد.
بيگدلي با بيان اينكه از لحاظ شرعي اگر براي مكاني صيغه شرعي جاري شود، آن مكان موقوفه ميشود، خاطرنشان كرد: اما وقف آن مكان تنها ضوابط شرعي خود را طي كرده است و بايد از لحاظ قانوني نيز مراحل وقف آن طي شود تا حمايت‌هاي قانوني از آن صورت بگيرد.
وي در پايان با اشاره به اينكه وقف دانشگاه آزاد خلاف قانون نيست، تصريح كرد: وقف اموال دانشگاه آزاد بايد روال قانوني خود را طي كند تا قانوني شود.
* وقف اموال دانشگاه آزاد بايد به تأييد شوراي عالي انقلاب فرهنگي برسد
محمد مهدي زاهدي وزير علوم دولت نهم وقف اموال دانشگاه آزاد را منوط به تاييد شواري عالي انقلاب دانست و گفت: املاك دانشگاه آزاد اسلامي بر اساس اساسنامه اين دانشگاه پس از انحلال بايد در اختيار وزارت علوم و وزارت بهداشت قرار گيرد
وي ادامه داد: در حال حاضر بيش از 95 درصد رشته‌هاي دانشگاه آزاد رشته‌هاي غيرپزشكي هستند بنابراين 95 درصد از املاك دانشگاه آزاد بايد به وزارت علوم داده شود.
وزير سابق علوم اظهار داشت: در اساسنامه دانشگاه آزاد آمده است كه هر گونه تغييري در مفاد اساسنامه بايد به تأييد شوراي عالي انقلاب فرهنگي برسد بر همين اساس بايد مصوبه هيئت مؤسس دانشگاه آزاد اسلامي درباره وقف اموال به تأييد شوراي عالي انقلاب فرهنگي برسد تا بتواند جنبه اجرايي پيدا كند.
* اموال دانشگاه آزاد بيت‌المال است، آن را نمي‌توان وقف كرد
فاطمه آجرلو نيز با بيان اينكه درباره وقف اموال دانشگاه آزاد سؤالات زيادي مطرح است، گفت: افراد متفاوت در جايگاه‌هاي مختلف درباره وقف اموال دانشگاه آزاد اظهار نظر كرده‌اند اما به رغم پيگيري اعضاي كميسيون هنوز جلسه‌اي در اين زمينه در كميسيون آموزش مجلس برگزار نشده است.
وي گفت: هرچند كه هم رئيس كميسيون آموزش مجلس و هم رئيس دانشگاه آزاد براي برگزاري جلسه كميسيون آموزش درباره وقف اموال دانشگاه آزاد اعلام آمادگي كرده‌اند اما تا كنون اين نشست برگزار نشده است.
عضو كميسيون آموزش مجلس با تأكيد بر اينكه بسياري از زمين‌هاي دانشگاه آزاد، دولتي هستند، اظهار داشت: رئيس دانشگاه آزاد اعلام كرده است كه تمام زمين‌هاي دولتي را اين دانشگاه خريده است در حالي‌كه اينطور نيست.
وي با تأكيد بر اينكه تعلل در بررسي وقف اموال دانشگاه آزاد از سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي پاك كردن صورت مسئله است، گفت: اموال دانشگاه آزاد بيت‌المال است و اموال بيت‌المال را نمي‌توان وقف كرد
آجرلو با بيان اينكه اموال دانشگاه آزاد زياد است و نمي‌توان به راحتي از كنار آنها گذشت، اظهار داشت: وقف اموال دانشگاه آزاد بايد در دستور كار مجلس و كميسيون آموزش مجلس قرار گيرد.
*دانشگاه آزاد نمي‌تواند اموال دولتي را وقف كند
يكي ديگر از حقوقدانان كه در اين رابطه اظهارنظر كرد حسين خواص بود كه گفت: براي وقف كردن مالي بايد دقت داشت كه آن مال شرايط وقف را داشته باشد.
اين حقوقدان با بيان اينكه بايد با بررسي اساسنامه فعلي دانشگاه آزاد، ديد چه مكان‌هايي در مالكيت دانشگاه آزاد هستند، تصريح كرد: بايد ديد كه آيا وقف اموال دانشگاه آزاد در حيطه اختيار هيئت‌امناي اين دانشگاه هست يا خير؟
خواص ادامه داد: آن قسمتي كه به مالكيت شخصيت حقوقي دانشگاه آزاد درآمده باشد و هيئت‌امناي دانشگاه هم اين اختيار آن را داشته باشند كه آن اموال را وقف كنند، ظاهرا مشكلي در وقف آن اموال نيست و هيئت امنا مي‌تواند در جهت مصالح و منافع طولاني مدت دانشگاه آزاد اموال اين دانشگاه را وقف كند.
وي خاطرنشان كرد: اگر اموال وقف شده از سوي دانشگاه آزاد اموالي باشند كه دولت و يا شخص خاصي در اختيار اين دانشگاه قرار داده باشد، دانشگاه آزاد آن اموال را نمي‌تواند وقف كند.
اين حقوقدان در پايان تصريح كرد: وقف دانشگاه آزاد بايد به تصويب شورايعالي انقلاب فرهنگي برسد.
وقف هر مكاني تنها از سوي مالك آن ممكن است
هم چنين عزت‌الله دهقان عضو كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي در اين‌باره اظهار داشت: اين كار تنها در صورتي ممكن است كه هيئت امناي دانشگاه آزاد بر اساس اساسنامه آن جايگاه لازم براي وقف اموال آن را داشته باشد.
وي با بيان اينكه وقف هر مكاني تنها از سوي مالك آن ممكن است، افزود: بر همين اساس اگر هيئت امنا نيز اجازه وقف را داشته باشند مي‌توانند اين كار را انجام دهند، البته همانطور كه گفتم اين كار تنها از مالك و يا قائم مقام مالك بر مي‌آيد.
نماينده مردم درود و ازنا با اشاره به بحث اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد در شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز خاطرنشان كرد: بنده حضور ذهن ندارم كه مسئولين دانشگاه بر اساس اساسنامه مي‌تواند اموال آن را وقف كننديا خير، اما تمام اين موارد نياز به قانون دارد.
دهقان همچنين اضافه كرد: در بين اموال دانشگاه آزاد اگر موردي از مالكيت هيئت امنا خارج باشد، مسئولين اين دانشگاه نمي‌توانند آن را وقف كنند، يعني تنها اموالي از دانشگاه آزاد قابليت وقف دارد كه بر اساس اساسنامه در مالكيت هيئت امناي آن باشد.
وي در پايان تصريح كرد: اگر هيئت امنا بر اساس اساسنامه مالك اموال دانشگاه آزاد باشد مي‌تواند اموالي كه مالكيت آن به عهده دانشگاه آزاد است را وقف كند و غير از اين كار ديگري نمي‌تواند انجام دهد.
* سخنان جاسبي درباره وقف دانشگاه آزاد غيرمنطقي و غيرحقوقي بود
منصور شجاعي حقوقدان در گفتگو با خبرنگار ما درباره وقف اموال دانشگاه آزاد گفت: اساسنامه دانشگاه آزاد بايد به تصويب و تائيد شورايعالي انقلاب فرهنگي برسد و رئيس اين دانشگاه زماني قانوني است كه بر اساس اساسنامه اصلاح شده اين دانشگاه تعيين شود.
وي با بيان اينكه در حال حاضر در قانوني بودن رئيس دانشگاه آزاد اسلامي تشكيك است، گفت: پس از اتمام بررسي و اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد، جاسبي بايد از سمت خود استعفا دهد و پس از آن هيئت امناي اين دانشگاه با توجه به ضوابط جديد اساسنامه اصلاح شده؛ در صورت در خواست آنها جاسبي را بار ديگر به شورايعالي انقلاب فرهنگي معرفي كنند تا اين شورا درباره رياست وي تصميم گيري كند.
اين حقوقدان با بيان اينكه صحبت اخير جاسبي درباره وقف اموال دانشگاه آزاد سبك، غير منطقي و غير حقوقي بود، تصريح كرد: دانشگاه آزاد به عنوان بزرگترين نهاد آموزشي غير انتفاعي كشور بايد تحت قانون و در چارچوب قانون باشد و اينكه جاسبي براي قانوني جلوه دادن وقف اموال اين دانشگاه مثالي چون ازدواج زوج جوان را مطرح مي‌كند، حرف پذيرفتني نيست.
شجاعي با بيان اينكه بايد ديد كه اموال دانشگاه آزاد متعلق به دولت است يا خير، گفت: اگر اموال دانشگاه آزاد متعلق به دولت باشد نمي‌توان اين اموال را وقف كرد.
وي در پايان تاكيد كرد: جاسبي تنها مي‌تواند اموال شخصي خود را وقف كند نه اموال دولتي را.
* وقف اموال دانشگاه آزاد با حضور جاسبي در مجلس بررسي ميشود
محمدحسن دوگاني عضو كميسيون آموزش مجلس با بيان اينكه هفته گذشته سؤالات و مباحثي درباره وقف اموال دانشگاه آزاد در كميسيون آموزش مجلس مطرح شد، افزود: قرار شد وقف اموال دانشگاه آزاد به صورت تخصصي در كميسيون آموزش مجلس بررسي شود.
وي گفت: با وقف اموال دانشگاه آزاد اساتيد و كاركنان اين دانشگاه نيز سؤالاتي دارند از جمله اينكه آيا با وقف اموال دانشگاه آزاد از اين پس حقوق و مزاياي ما از سوي سازمان اوقاف يا دانشگاه آزاد پرداخت ميشود.
عضو كميسيون آموزش مجلس با بيان اينكه در هيئت مؤسس دانشگاه آزاد اعلام شده كه اين اموال غيردولتي است، اظهار داشت: به نظر مي‌رسد كه رئيس دانشگاه آزاد نيز علاقه‌مند به حضور در كميسيون آموزش مجلس است.
اما آخرين خبر مربوط به وقف دانشگاه آزاد، سخنان روز گذشته آيت‌الله هاشمي رفسنجاني عضو هيئت مؤسس دانشگاه آزاد در ديدار جمعي از اعضاي تيم مكاترونيك دانشگاه آزاد اسلامي بود كه بر دامنه مسائل مربوط به اين موضوع افزود.
هاشمي رفسنجاني در اين ديدار گفت: هيات موسس حق تصرف و اداره اموال اين نهاد را طبق شرع و قانون به عهده دارد و نگراني در خصوص آينده و حسادت‌ها و طمع‌هايي كه به اين دانشگاه مي‌شد، هيات موسس را به اين نتيجه رساند كه مطمئن‌ترين راه براي مقابله با اين معضلات وقف اين دانشگاه است.
رييس هيات امناي دانشگاه آزاد اسلامي با اشاره به بررسي‌هاي هيات امنا در مورد وقف دانشگاه و همچنين مشاوره و سوال از علماي ديني تاكيد كرد: در اين خصوص از مقام معظم رهبري نيز توسط اينجانب استفتا شد كه ايشان در پاسخ به آن گفتند، مي‌توانيد.
وي تاكيد كرد: وقف نامه بسيار محكمي نوشته شده و تلاش شده است تا اين سرمايه عظيم و عوايد اين موقوفات تا صدها سال آينده صرف علم و آموزش و پژوهش و ترويج دين شود.
بدين ترتيب و پس از گذشت 4 سال از آغاز ماراتن كشمكش دانشگاه آزاد و نهادهايي همچون شوراي عالي انقلاب فرهنگي، وزارت علوم و شخص رئيس‌جمهور بر سر اصلاح اساسنامه و قانونمند كردن مديريت اين دانشگاه، به نظر مي‌رسد با مطرح شدن بحث وقف، موضوع دانشگاه آزاد وارد فاز ديگري شده است كه احتمالا در اين زمينه نيز بايستي منتظر گذشت سال‌ها براي حصول نتايج اوليه باشيم.
هر چند شوراي عالي انقلاب فرهنگي اعلام كرده است كه موضوع وقف اموال دانشگاه آزاد را نيز در جريان اصلاح اساسنامه اين دانشگاه مورد بررسي قرار خواهد داد، اما ابهامات موجود مبني بر قانوني و شرعي بودن اين اقدام و همچنين بحث و بررسي درباره اينكه چه مقدار از اموال دانشگاه آزاد متعلق به دولت، چه مقدار متعلق به مردم و چه مقدار از آن متعلق به هيئت مؤسس دانشگاه آزاد است و اينكه آيا اصولا هيئت مؤسس صاحب اموال دانشگاه آزاد محسوب ميشود تا آن را وقف كند، نياز به زمان بيشتري براي بررسي خواهد داشت در حالي كه برخي اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي اعلام كرده‌اند كه بحث اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد حداكثر در 2 جلسه آتي شورا به پايان خواهد رسيد.