صراط: با این حال امسال پای طرح «عید و داستان» به میان آمده و قرار است که داستانگویی و داستاننویسی جایگزین پیک نوروزی شود، اما امان از موسسات آموزشی که بر چشم بر هم‌زدنی گوی سبقت را ربوده و قصد دارند با طراحی نرم‌افزار آموزش داستاننویسی باز هم پولی به جیب بزنند.
«امروز دهم فروردینه. هنوزم نمی‌خوای بری سراغ مشقات. می‌رم حالا. وقت هست»؛ گفت‌و‌گویی تکرارشدنی که تاریخ سه نسل آن را فراموش نخواهد کرد. آنچنان که تا حافظه یاری‌مان میکند، اصرار والدین بود و انکار دانش‌آموزان! چراکه پیک نوروزی به جای آنکه پیام‌آور شادی باشد، سراسر دلهره بود. با این حال باید بگوییم که پیک نوروزی برای همیشه به خاطرات پیوسته و داستاننویسی و داستان گویی جای آن را گرفته است. آنچنان که شواهد امر نشان میدهد چنین طرحی موافقان بسیاری دارد، چون قرار است که قوه تخیل دانش‌آموزان ارتقا یابد و آنها به سمت خاطره‌گویی و داستاننویسی سوق پیدا کنند. از سوی دیگر، یکی از ایرادات وارده به پیک نوروزی این بود که افراد غیرمتخصص به طراحی و تنظیم آن پرداخته و به‌نوعی سوالات درج شده بالاتر از سطح دانش‌آموزان بود. تا جایی که این فرآیند به فراموش‌نشدن دروس کمکی نمی‌کرد. در واقع مطالعه نظریات دانش‌آموزان نشان می‌دهند که تکالیف داده‌شده به حد کافی آنان را درگیر مسائل آموزشی و درسی با شرایط کلاس نمی‌کند. با این حال طرح جدید با هدف مقابله با این نواقص روی کار آمده اما با وجود مافیای تجارت آموزشی به ضرس قاطع نمی‌توان گفت که این طرح موفق خواهد بود. آن هم به این دلیل که حذف پیک نوروزی با رویکرد فکرکردن همراه است و باید دانش‌آموزان آنچه را که در دوران عید دیده‌اند، به رشته تحریر دربیاورند، اما موسسات آموزشی با طراحی نرم‌افزار داستاننویسی مانع خلاقیت فکری دانش‌آموزان خواهند شد، در حالی که باید دانش‌آموزان با داستانگویی، داستاننویسی و گفتن خاطرات به‌نوعی درگیر شده و به نقش‌آفرینی بپردازند.
تغییر ماهیت تکالیف نوروزی
بهمن امسال وزیر آموزش و پرورش گفت که ماهیت تکالیف نوروزی تغییر کرده است، اما آنچه در این میان حائز اهمیت است نقش والدین و معلمان است که باید در تعامل با هم موجب بروز خلاقیت در دانش‌آموزان شوند، چراکه از طرفی دلسوزی والدین مانع رشد شده و مشکل‌آفرینی میکند و از طرف دیگر شیوه بازبینی تکالیف و عدم توجه به آن نیز امکان دارد که دانش‌آموزان را دلسرد کند. از سوی دیگر، همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد باید جلو بازارگرمی موسسات گرفته شود، چون دوباره با ایجاد حس رقابت دانش‌آموزی از اهداف اصلی دور خواهیم ماند. این در حالی است که برخی روانشناسان اجتماعی معتقدند ۸۰درصد یادگیری‌ها از طریق مشاهده است. از این رو باید دانش‌آموزان را بدون کمک از نزم‌افزار داستاننویسی به دل طبیعت راه داد و از آنها خواست که تجربیات خود را برای دوستان خود بازگو کنند. این چنین است که هدف طرح «عید و داستان» محقق خواهد شد.
داستانگویی و داستاننویسی جایگزین پیک نوروزی
به گزارش آرمان، بهمن امسال معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش بیان کرد که برای نوروز سال ۹۷ داستان‌‌خوانی، داستانگویی و داستان نویسی توسط دانش‌آموزان ابتدایی جایگزین پیک نوروزی میشود. رضوان حکیم‌‌زاده افزود: امسال دستورالعملی تدوین شده است که پیک نوروزی حذف خواهد شد و به‌جای آن طرحی اجرا میشود که طی آن دانش‌آموزان را با داستان‌‌خوانی، داستان گویی و داستان نویسی آشتی بدهیم و محیطی شاد را برای کودکان ایجاد کنیم. او بیان کرد: بر اساس مصوبه‌‌ای که از قبل اعلام شده استان‌‌ها حق تولید پیک نوروزی را ندارند. او همچنین درباره این سه فعالیت بیان کرد: دانش‌آموزان میتوانند امسال در ایام تعطیلات کتابی را بخوانند و آن را خلاصه‌‌نویسی کنند. میتوانند روایت‌گر یک داستان یا خاطره باشند که آن را با صدای خود ضبط کرده یا از خود فیلم بگیرند. در شکل دیگر دانش‌آموزان میتوانند داستانی را بنویسند. او عنوان کرد: ما قرار است امسال هفت و نیم‌میلیون داستان گو و داستان‌نویس داشته باشیم که در آن خلاقیت، مهارت‌‌های دیداری و شنیداری و خواندن در دانش‌آموزان تقویت میشود. حکیم‌‌زاده با اشاره به اینکه در دستورالعمل قبلی که انتخاب فعالیت مناسب برای دانش‌آموزان در عید نوروز بر عهده معلمان بود و آنها فرصت کافی برای انتخاب فعالیت مناسب نداشتند و در نهایت باز هم رونویسی و تکلیف را جایگزین می‌کردند، بیان کرد: ما با این شکل جدید از فعالیت دانش‌آموزان در امر یادگیری در فرصت نوروزی می‌‌خواهیم برای تخیل دانش‌آموزان بستری فراهم کنیم. وی ادامه داد: برای جبران همین مشکلات پیک شادی بود که از شکل سراسری به استانی و بعد منطقه‌ای و مدرسه‌ای تبدیل شد اما واقعیت این است که پیک‌های نوروزی در تعمیق و تثبیت یادگیری نقشی نداشتند و تنها خانواده و دانش‌آموز را دچار درگیری ذهنی می‌کردند. کودکان تا آخرین روز مشغول تفریح بودند و در روز آخر پیک را تکمیل می‌کردند. او در ادامه در پاسخ به این سوال که انتخاب کتاب‌‌های داستان به‌عهده مدارس است یا خانواده‌ها در این انتخاب آزاد هستند، گفت: در مرحله اول حق انتخاب آزاد است و در بازار نشر نیز خوشبختانه کتاب‌ها برای گروه‌های سنی مختلف وجود دارد و مشخص شده است. ماه جاری معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش درباره عدم تایید نرم‌افزارها و وسائل کمک‌آموزشی برای تولید داستان‌های نوروزی اظهار کرد: داستاننویسی عیدانه دانش‌آموزان هیچ احتیاجی به نرم‌افزار و ابزار کمک‌آموزشی ندارد و دانش‌آموزان حتی بدون کتاب و شنیدن داستان‌های والدین خود میتوانند در این طرح مشارکت کنند. رضوان حکیم زاده به فارس گفت: حتی اجباری بر خرید کتاب وجود ندارد و فضای این طرح مبتنی بر رقابت نخواهد بود.
سوء‌استفاده به چه قیمتی؟!
«دانش‌آموزان در زمان تعطیلات باید مقداری از حال و هوای مدرسه به دور باشند و با تنفس و استراحت روحیه و نشاط بگیرند. اگر به آنها تکالیف زیادی داده شود، خسته می‌شوند، آنچنان که بارها و بارها این مساله به میان آمده و در نهایت نتایج خوبی عایدمان نشده است. در واقع برآیند پیک نوروزی طی این سال‌ها نشان داده که به کمک آموزش و پرورش نیامده است.» اینها را محمد قمی، عضو فراکسیون آموزش مجلس می‌گوید. به‌گفته او کمبود وقت برای استراحت و تفریح موجب میشود که کودکان نتوانند مطالب درسی را به‌خوبی درک کنند و قطعا این مساله تبعاتی را با خود به‌همراه دارد. قمی اظهار میکند: با چنین شرایطی دانش‌آموزان به روش‌های غیرمعقول روی آورده و در نهایت خواهر، برادر و دوستان خود را وادار می‌کنند که تکلیفشان را بنویسند، بدون آنکه به مرور دروس پرداخته باشند. این عضو فراکسیون آموزش مجلس عنوان میکند: بنا داریم که تکالیف دانش‌آموزان در دوران نوروز سبک و جذاب باشد. از این رو داستاننویسی، خاطره‌گویی، جدول و سرگرمی‌هایی از این قبیل میتوانند جذاب باشند و در دانش‌آموزان رغبت و انگیزه لازم را ایجاد کنند، چراکه قرار است دانش‌آموزان به وقایع نوروزی خود بپردازند. او در ادامه توضیح میدهد: همان‌طور که گفتم داستان نویسی و خاطره‌گویی جاذبه دارند، یعنی معلمان از دانش‌آموزان می‌‌خواهند که سر کلاس داستان‌ها و خاطره‌های نوشته‌شده خود را برای همکلاسی‌‌هایشان بازگو کنند. قمی اضافه میکند: البته در داستانگویی و داستاننویسی هم نباید افراط شود. باید به اندازه‌ای باشد که دانش‌آموزان خسته نشوند. این عضو فراکسیون آموزش مجلس بیان میکند: با این اقدام هم تفریح سالم برای دانش‌آموزان فراهم شده و هم به درس‌خواندن و نوشتن نیز توجه میشود، چراکه تکالیف به‌نحوی هستند که انگیزه لازم را در دانش‌آموزان به وجود می‌آورند، بدون آنکه برای آنها خستگی در پی داشته باشد. از او در مورد بازارگرمی برخی موسسات آموزشی با حذف پیک نوروزی می‌پرسیم، که می‌گوید: آموزشگاه‌‌های آزاد و موسساتی از این قبیل به‌دنبال این هستند که با این تغییر رویه درآمد خود را بیشتر کنند. از این رو آموزش و پرورش می‌تواند این رویکرد را جهت‌دهی و کلاس‌های کوتاه‌مدتی را برگزار کند تا دانش‌آموزان به داستاننویسی، نقاشی و خطاطی سوق داده شوند. آموزشی که می‌تواند بدون توجه به کسب درآمد اهداف آموزشی را در برداشته باشد. او تاکید میکند: در این میان خانواده‌ها هم نقش بسزایی دارند. نباید به‌جای فرزندان خود داستان بنویسند، چراکه دوباره همان رویه پیک نوروزی پیش گرفته میشود. در اینجا هدف این است که خود دانش‌آموزان در فرآیند آموزشی اثرگذار باشند.
