گروه اقتصادی صراط: با توسعه صنعت حمل و نقل هوایی در جهان زمان سفر‌ها بسیار کاهش یافته و مسافر می‌تواند تنها در چند ساعت از یک قاره به قاره دیگر سفر کند.اما یکی از بزرگترین دغدغه برای سفر‌های هوایی، مساله تاخیر پروازهاست که در کشور ما در خصوص این مساله بحث‌های بسیاری شده و همواره یکی از مسائل داغ در حوزه هوانوردی ما همین تاخیر پروازهاست.تاخیر پرواز حتی اگر ۳۰ دقیقه هم باشد برای مسافر یک مساله ناخوشایند است و این دغدغه زمانی حاد می‌شود که یک پرواز یکساعته (به طور مثال از تهران به شیراز) با ۶ ساعت تاخیر رو به رو شود و اینجاست که تفاوت زمانی میان سفر هوایی و سفر زمینی تا حد قابل توجهی از بین می‌رود و در این بین مسافر هم هزینه سفر هوایی را متقبل شده و هم زمان بسیاری را از دست داده و تازه این جدا از ضرر احتمالی دیر رسیدن مسافر به مقصد است، چرا که برخی مسافران برنامه خاصی را برای سفر خود تدارک دیده اند که تاخیر در آن موجب ضرر و زیان می‌شود یا در پروازهای غیر مستقیم، تاخیر پرواز اول می‌تواند موجب از دست رفتن پرواز به مقصد بعدی شود.
بر اساس آمار‌ها در ژانویه ۲۰۱۷ میانگین تاخیر پروازها در اروپا ۱۲.۴ دقیقه به ازای هر پرواز بوده و در آمریکا نیز ۱۸.۱۲ درصد از ۵ میلیون و ۲۱۰ هزار ۴۱۶ پرواز ورودی انجام شده در سال ۲۰۱۷ با تاخیر همراه بوده است.این آمار‌ها به جهت این ذکر شد که نشان داده شود تاخیر پرواز در سراسر جهان وجود دارد و این مساله فقط مختص به کشور ما نیست، اما نکته قابل توجه، چگونگی استیفای حقوق مسافر در هنگام بروز تاخیر در پروازهاست.به طور مثال در قاره اروپا دستورالعمل سختگیرانه‌ای در راستای توجه به حقوق مسافران هوایی تهیه شده و در آن جریمه‌های سنگینی نیز برای پرداخت به مسافر هنگام بروز تاخیر در پروازها منظور شده است.
در کشور ما سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان نهاد متولی صنعت حمل و نقل هوایی به صورت ماهانه آمار تاخیر پروازها را فقط در فرودگاه مهرآباد تهران منتشر می‌کند.
آمار تاخیر پروازها در فرودگاه مهرآباد در سال ۱۳۹۶
این آمار‌ها حاکی از آن هستند که به طور متوسط ۴۷ درصد از پروازها در فرودگاه مهرآباد که پر ترافیک‌ترین فرودگاه کشور است در ۹ ماهه منتهی به آذر سال ۹۶ با تاخیر همراه بوده اند.
آمار‌هایی که دردی را دوا نمی‌کنند!
انتشار آمار تاخیر پروازها در فرودگاه مهرآباد (بدون توضیح در خصوص علت تاخیر) از سال ۱۳۹۳ شروع شده و همچنان ادامه دارد، اما بررسی این آمار‌ها این شبهه را ایجاد می‌کند "آمار‌های ماهانه تاخیر پروازها" نقشی هم در کاهش تاخیر‌ها داشته اند؟ و آیا بهتر نیست منشاء تاخیر‌ها در این آمار ذکر شوند، تا برای رفع آن‌ها برنامه ریزی‌هایی صورت بگیرد؟
دستورالعمل پردردسر برای استیفای حقوق مسافر!
البته در کنار انتشار آمار تاخیر پروازها در فرودگاه مهرآباد، سازمان هواپیمایی کشوری دستورالعمل ویژه‌ای را برای استیفای حقوق مسافر تدوین کرده است.
در این دستورالعمل و در قسمت اقدامات عمومی هنگام بروز تاخیر در پرواز می‌خوانیم: "نماینده شرکت هواپیمائی میبایست با حضور در میان مسافران، با متانت و احترام نسبت به اطلاع رسانی صحیح درخصوص تأخیر پرواز اقدام نماید. "
البته بار‌ها دیده شده که در هنگام بروز تاخیر در پروازها، پاسخی از طرف شرکت هواپیمایی به مسافر داده نمی‌شود و حتی در برخی موارد برخورد‌های ناصحیح با مسافر انجام می‌شود.
همچنین بر اساس دستورالعمل حقوق مسافر، در تاخیر‌های بالای ۴ ساعت که علت تاخیر "شرایط جوی و یا فورس ماژور فرودگاه مبداء، مقصد و مسیر نباشد"، شرکت هواپیمایی موظف به جبران خسارت است. رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در خصوص نحوه پیگیری مسافران برای "جبران خسارت" ناشی از تاخیر بیش از ۴ ساعت در پروازها به خبرگزاری میزان گفته بود "لازم است تا در صورت بروز تاخیر بیش از ۴ ساعت، روی بلیت مسافران مهر مخصوص زده شود و پس از آن مسافر می‌تواند برای دریافت خسارت به شرکت هواپیمایی مراجعه کند. "
اما دردسر دریافت این خسارت هم کم نیست، چراکه مسافر مجبور است برای دریافت خسارت به شرکت هواپیمایی مراجعه کرده و علاوه بر زمانی که در اثر تاخیر پرواز از دست داده، یک زمان جداگانه نیز برای دریافت خسارت اختصاص دهد و همین امر موجب می‌شود تا مسافر از خیر جریمه بگذرد و برای دریافت آن اقدام نکند.
با این تفاسیر به نظر می‌رسد همچنان ماجرای تاخیر پروازها به شکل پر رنگ در صنعت هوایی کشور ما دیده خواهد شد و مشخص نیست چه اقدام موثری برای "کاهش" تاخیر‌ها صورت خواهد گرفت.