صراط: حدود یک سال پیش در خرداد سال 93 مجتبی صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان کشور در نشستی خبری بحثی را پیرامون حضور 3 هزار بورسیه غیرقانونی در دولت دهم مطرح کرد و حتی در این میان از حضور آقازاده‌ها در این بورسیه‌ها سخن گفت که این مبحث حدود یک سال به سوال خبرنگاران از مسئولان آموزش عالی تبدیل شد و تا امروز هم که وزارت علوم نتیجه نهایی تجدیدنظر بورسیه‌ها را اعلام کرد هم ادامه داشته است به طوریکه شاید به جرات بتوان گفت که وزارت علوم بیشتر تمرکز خود را بر این قضیه قرار داد تا جایی که نتوانست بر ریاست دانشگاه‌ها هم تمرکز کند.
گفته‌های صدیقی به این صورت بود که از سال 85 تا 92 از مسیر فراخوان‌ها 729 نفر به خارج از کشور اعزام شدند که تعدادی از این افراد شرایط اعلام شده را نداشتند.
صدیقی با بیان اینکه یکی از شرایط اعزام، داشتن معدل کارشناسی حداقل14 و کارشناسی ارشد حداقل 16 بود، عنوان کرد: 73 نفر معدل کارشناسی زیر 14 و 70 نفر معدل کارشناسی ارشد زیر 15 داشتند.
وی اظهار داشت: از طریق روند تبدیل دانشجوی بورسیه خارج به داخل 1884 نفر در دانشگاه‌های داخل کشور مشغول به تحصیل شدند. از این تعداد 228 نفر معدل کارشناسی زیر 14، 7 نفر معدل کارشناسی پائین‌تر از 12، 70 نفر معدل 12 تا 13 و 151 نفر معدل 13 تا 14 را دارند و در کارشناسی ارشد نیز 305 نفر دارای معدل پائین‌تر از 16 هستند و معدل 235 نفر نیز اعلام نشده است.
پس از گذشت حدود دو ماه از صحبت‌های صدیقی دوباره بحث بورسیه‌های غیرقانونی مطرح شد و حتی در منابع غیر رسمی اسامی 3 هزار بورسیه با عنوان بورسیه‌های غیرقانونی نیز اعلام شد.
اعلام اسامی دانشجویان زمانی صورت پذیرفت که بحث استیضاح فرجی‌دانا وزیر علوم وقت نیز گرم شده بود.
انتشار این اسامی موج جدیدی از اعتراضات را برانگیخت تا جایی که 622 نفر از دانش آموختگان و دانشجویان بورسیه داخل و خارج از کشور در نامه‌ای اعتراض خود را اعلام کرده و خواستار رسیدگی مراجع ذیصلاح شدند.
پس از انتشار این اخبار، اعتراض‌ها به خصوص در بین دانشجویان بورسیه بالا گرفت تا حدی که وزارت علوم مجبور به عذرخواهی شد و طی بیانیه‌ای تأکید کرد: «جا دارد هم از عملکرد رسانه‌هایی که بدون توجه به آمار و ارقام، با حاشیه‌سازی موجبات آزردگی تمام بورسیه‌‌شدگان را فراهم آوردند و هم از عکس‌العمل‌های شتاب‌زده و هیجانی برخی دیگر از رسانه‌ها و افراد، عمیقاً احساس تأسف کنیم. عکس‌العمل‌هایی که حاصل آن نام بردن از افرادی است که هرگز پرونده‌ای در حوزه بورس نداشته‌اند. همان‌طور که در مصاحبه‌های مکرر صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان، بارها و بارها ذکر شده است، اگرچه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با روند حاکم بر اعطای بورس و ادامه تحصیل در مقطع دکترای داخل و خارج از این طریق موافق نیست، ولی با التزام به تعهدات گذشته، تا پایان سال 92 تمام در خواست‌ها را در همان چارچوب گذشته مورد بررسی و اقدام قرار داده است.»
وزارت علوم در این بیانیه اعلام کرد: «در مصاحبه مطبوعاتی با صراحت و شفافیت بیان شد که از جمع 3002 نفر بورسیه اعلام شده، 933 نفر مربیان دانشگاه‌های کشور هستند و 185 نفر هم با استفاده از آیین‌نامه ایثارگران بورسیه شده‌اند و 1884 نفر هم دارای قبولی برای خارج از کشور بوده‌اند که بورس خود را به داخل تبدیل کرده‌اند. همه این افراد در حال حاضر مشغول به تحصیل هستند و معاونت دانشجویی بر اساس تعهدات قبل، شهریه آنها را به دانشگاه‌ها پرداخت کرده است.»
با وجود اعتراض دانشجویان و عذرخواهی وزارت علوم همچنان تعدادی از مسئولان از 3 هزار بورسیه غیرقانونی گفتند که محمد علی نجفی سرپرست وزارت علوم در آخرین اظهار نظر خود درباره بورسیه‌های تحصیلی دولت دهم گفت: آمارهایی که وزارت علوم در رابطه با بورسیه‌ها داده است ضد و نقیض نبوده ولی امیدواریم نتیجه 3 هزار و 700 نفر بورسیه را اعلام کنیم تا آمارهای ضد و نقیضی که از گوشه و کنار شنیده می‌شود نیز به صفر برسد.
وی افزود: 480 نفر از این بورسیه‌ها مربی دانشگاه‌ها بودند که پرونده آنان به هیأت امنای دانشگاه‌ها داده شده است تا تکلیف‌شان روشن شود، 2 هزار و 100 نفر نیز بر اساس بررسی‌های اولیه مشکلی از نظر ادامه تحصیل ندارند.
به این ترتیب با توجه به آمار ارایه شده از سوی سرپرست وزارت علوم حدود 2 هزار و 580 نفر از مجموع 3 هزار بورسیه دولت دهم، با مولفه‌های دولت جدید نیز «بی‌اشکال» ارزیابی شدند.
دوم آبان سال 93 هم وزارت علوم اطلاعیه‌ای را بر روی سایت روابط عمومی این وزارتخانه قرار داد که بر اساس این اطلاعیه از تعداد 3772 بورسیه‌شده بین سال‌های 88 تا 92، بورسیه 508 نفر لغو شد اما با پرداخت هزینه مجاز به ادامه تحصیل شدند و از تحصیل 36 نفر جلوگیری شد.
بر اساس اطلاعیه وزارت علوم، پذیرفته شدگان بدون آزمون در سال‌های 1388 تا 1392 در مجموع 3772 نفر بوده‌اند که به تفکیک در چهار گروه دسته‌بندی شدند.
- پذیرفته شده‌ها تحت عنوان «تبدیل به داخل» 1867نفر
- پذیرفته شده‌های مربیان دانشگاه‌ها 1011 نفر
- پذیرفته شده‌ها طبق بخشنامه ایثارگران وزارت و دانشگاه‌ها 165 نفر
- اعزام به خارج 729 نفر
که بر اساس اطلاعیه وزارت علوم، تعداد 508 نفر از این گروه فاقد یک یا چند شرط از معدل کارشناسی، کارشناسی ارشد یا سن بوده اند، لذا رأی صادره در مورد آنها لغو بورس، ادامه تحصیل با هزینه شخصی و بازگرداندن هزینه های پرداختی وزارت شدند.
تعداد 36 نفر دیگر از این گروه به علت ارائه اطلاعات نادرست مؤثر در پذیرش (از قبیل اعلام معدل بیش از معدل واقعی) مشمول لغو بورس، قطع تحصیل و بازگرداندن هزینه‌های پرداختی وزارت می‌شوند.
500 نفر از این گروه تاکنون شاغل همراه با تحصیل شناخته شدند که رأی صادره در مورد کل این گروه لغو بورس، ادامه تحصیل با هزینه شخصی و بازگرداندن هزینه‌های پرداختی وزارت اعلام شد.
پرونده 26 نفر نیز به علل مختلف از جمله عدم شروع تحصیل، انصراف مختومه شد.
بنابراین جمعاً تعداد 840 مورد از بورس افراد این گروه لغو شد.
در مورد مربیان نیز تعداد 448 تن از مربیان شاغل به تحصیل، در وضعیت استخدامی پیمانی هستند که بدون تصویب هیئت امنای دانشگاه‌ها پذیرفته شده اند، از آنجا که به لحاظ قانونی امکان استفاده از بورس بـرای ادامه تحصیل را نداشته‌اند، لذا اسامی این افراد به دانشگاه‌ها اعلام شده تا در اولین جلسه هیئت امنا برای آنان تصمیم گیری شود و سپس براساس رأی هیئت‌های امنای دانشگاه‌های مربوط اقدام خواهد شد.
مساله بورسیه‌ها به همین اطلاعیه خاتمه نیافت و پس از آنکه بازهم اعتراض دانشجویان بورسیه صورت گرفت وزارت علوم کمیته‌ای موسوم به کمیته تجدیدنظر مصادیق بورسیه‌ها را تشکیل داد.
از چگونگی تشکیل این کمیته و برگزاری جلسات آن و اختلاف نظر با نمایندگان کمیسیون آموزش مجلس و عدم دعوت از آنها در جلسات این کمیته که بگذریم، اطلاعیه این کمیته مبنی بر اعلام نتایج نهایی نیز امروز صادر شد.
بر اساس تجدیدنظر کمیته‌ای که خود وزارت علوم آن را تشکیل داد و حتی از نمایندگان منتخب کمیسیون آموزش مجلس نیز برای حضور در جلسات دعوت نکرد 10درصد از حدود 800 مورد لغو بورس، مشمول تجدیدنظر شدند، 78نفر حکم قطعی بورس گرفته و مابقی کماکان مشمول ادامه تحصیل با هزینه شخصی هستند و 39نفر به طور قطعی محروم از تحصیل شدند.
یعنی دوباره رای تغییر کرد.
بر اساس اعلام وزارت علوم در رسیدگی مجدد، از بین 3 شرط عدم اشتغال همزمان با تحصیل، معدل و سن، شرط عدم اشتغال نسبت به دو شرط دیگر قابل تفسیر تشخیص داده شد. علیرغم صراحت‌های موجود قانونی در بحث اشتغال که مورد تاکید دیوان محاسبات کشور نیز قرار گرفت و تعهد ماخوذه از همه پذیرفته‌شدگان مبنی بر عدم اشتغال به امور غیر مرتبط با تحصیل، "اشتغال غیر دولتی موقت" از مصادیق اشتغال همزمان با تحصیل خارج شد و به این اعتبار و عمدتاً به دلیل تفسیر مربوط به اشتغال، قریب به 120 نفر مشمول تغییر رأی شدند.
87 نفر دیگر نیز از این مجموعه در صورت وصول پاسخ مثبت در مورد استعلام‌های انجام شده از محل کار یا هیأت امنای دانشگاه محل خدمت ( مربوط به مربیان شاغل به تحصیل) با تغییر رأی قبلی روبه رو خواهند شد.
از این 207 نفر، 78 نفر دارای حکم بورس هستند و مابقی به دلیل عدم جایابی و عدم صدور حکم بورس، کماکان مشمول ادامه تحصیل با هزینه شخصی خواهند بود.
بنابراین ادامه بورس قریب به 10 درصد از مجموع حدود 800 نفر اولیه تایید شد.
آمار مشمولان محروم از تحصیل نیز به 39 نفر رسیده است.
از 512 نفر مربیان پیمانی دانشگاه‌ها که ادامه تحصیل و ماموریت تحصیلی آنها صرفاً با تأیید هیأت امنای دانشگاه میسر است، 371 نفر موفق به اخذ موافقت هیأت امنا نشده‌اند؛ لذا ادامه تحصیل آنها با مشکل قانونی مواجه است.
به نظر می‌رسد پرونده‌ای که حدود یک سال در کش و قوس‌های سیاسی مطرح بود و در پی آن اتهام بزرگی به نخبگان زده شد خاتمه یافته و آنچه مشخص است این است که از 3772 نفر فقط یک درصد مشکل داشتند.
ولی آنچه هنوز سوال ذهن خبرنگاران و البته مردم است اینکه معاونان فعلی وزارت علوم، وزیر سابق علوم و فرزندان معاونان وزارت علوم و تعدادی از روسای فعلی دانشگاه‌ها چگونه بدون آزمون دوره کارشناسی ارشد و دکترای خود را گذراندند و از بورسیه استفاده کردند؟
گفته‌های صدیقی به این صورت بود که از سال 85 تا 92 از مسیر فراخوان‌ها 729 نفر به خارج از کشور اعزام شدند که تعدادی از این افراد شرایط اعلام شده را نداشتند.
صدیقی با بیان اینکه یکی از شرایط اعزام، داشتن معدل کارشناسی حداقل14 و کارشناسی ارشد حداقل 16 بود، عنوان کرد: 73 نفر معدل کارشناسی زیر 14 و 70 نفر معدل کارشناسی ارشد زیر 15 داشتند.
وی اظهار داشت: از طریق روند تبدیل دانشجوی بورسیه خارج به داخل 1884 نفر در دانشگاه‌های داخل کشور مشغول به تحصیل شدند. از این تعداد 228 نفر معدل کارشناسی زیر 14، 7 نفر معدل کارشناسی پائین‌تر از 12، 70 نفر معدل 12 تا 13 و 151 نفر معدل 13 تا 14 را دارند و در کارشناسی ارشد نیز 305 نفر دارای معدل پائین‌تر از 16 هستند و معدل 235 نفر نیز اعلام نشده است.
پس از گذشت حدود دو ماه از صحبت‌های صدیقی دوباره بحث بورسیه‌های غیرقانونی مطرح شد و حتی در منابع غیر رسمی اسامی 3 هزار بورسیه با عنوان بورسیه‌های غیرقانونی نیز اعلام شد.
اعلام اسامی دانشجویان زمانی صورت پذیرفت که بحث استیضاح فرجی‌دانا وزیر علوم وقت نیز گرم شده بود.
انتشار این اسامی موج جدیدی از اعتراضات را برانگیخت تا جایی که 622 نفر از دانش آموختگان و دانشجویان بورسیه داخل و خارج از کشور در نامه‌ای اعتراض خود را اعلام کرده و خواستار رسیدگی مراجع ذیصلاح شدند.
پس از انتشار این اخبار، اعتراض‌ها به خصوص در بین دانشجویان بورسیه بالا گرفت تا حدی که وزارت علوم مجبور به عذرخواهی شد و طی بیانیه‌ای تأکید کرد: «جا دارد هم از عملکرد رسانه‌هایی که بدون توجه به آمار و ارقام، با حاشیه‌سازی موجبات آزردگی تمام بورسیه‌‌شدگان را فراهم آوردند و هم از عکس‌العمل‌های شتاب‌زده و هیجانی برخی دیگر از رسانه‌ها و افراد، عمیقاً احساس تأسف کنیم. عکس‌العمل‌هایی که حاصل آن نام بردن از افرادی است که هرگز پرونده‌ای در حوزه بورس نداشته‌اند. همان‌طور که در مصاحبه‌های مکرر صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان، بارها و بارها ذکر شده است، اگرچه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با روند حاکم بر اعطای بورس و ادامه تحصیل در مقطع دکترای داخل و خارج از این طریق موافق نیست، ولی با التزام به تعهدات گذشته، تا پایان سال 92 تمام در خواست‌ها را در همان چارچوب گذشته مورد بررسی و اقدام قرار داده است.»
وزارت علوم در این بیانیه اعلام کرد: «در مصاحبه مطبوعاتی با صراحت و شفافیت بیان شد که از جمع 3002 نفر بورسیه اعلام شده، 933 نفر مربیان دانشگاه‌های کشور هستند و 185 نفر هم با استفاده از آیین‌نامه ایثارگران بورسیه شده‌اند و 1884 نفر هم دارای قبولی برای خارج از کشور بوده‌اند که بورس خود را به داخل تبدیل کرده‌اند. همه این افراد در حال حاضر مشغول به تحصیل هستند و معاونت دانشجویی بر اساس تعهدات قبل، شهریه آنها را به دانشگاه‌ها پرداخت کرده است.»
با وجود اعتراض دانشجویان و عذرخواهی وزارت علوم همچنان تعدادی از مسئولان از 3 هزار بورسیه غیرقانونی گفتند که محمد علی نجفی سرپرست وزارت علوم در آخرین اظهار نظر خود درباره بورسیه‌های تحصیلی دولت دهم گفت: آمارهایی که وزارت علوم در رابطه با بورسیه‌ها داده است ضد و نقیض نبوده ولی امیدواریم نتیجه 3 هزار و 700 نفر بورسیه را اعلام کنیم تا آمارهای ضد و نقیضی که از گوشه و کنار شنیده می‌شود نیز به صفر برسد.
وی افزود: 480 نفر از این بورسیه‌ها مربی دانشگاه‌ها بودند که پرونده آنان به هیأت امنای دانشگاه‌ها داده شده است تا تکلیف‌شان روشن شود، 2 هزار و 100 نفر نیز بر اساس بررسی‌های اولیه مشکلی از نظر ادامه تحصیل ندارند.
به این ترتیب با توجه به آمار ارایه شده از سوی سرپرست وزارت علوم حدود 2 هزار و 580 نفر از مجموع 3 هزار بورسیه دولت دهم، با مولفه‌های دولت جدید نیز «بی‌اشکال» ارزیابی شدند.
دوم آبان سال 93 هم وزارت علوم اطلاعیه‌ای را بر روی سایت روابط عمومی این وزارتخانه قرار داد که بر اساس این اطلاعیه از تعداد 3772 بورسیه‌شده بین سال‌های 88 تا 92، بورسیه 508 نفر لغو شد اما با پرداخت هزینه مجاز به ادامه تحصیل شدند و از تحصیل 36 نفر جلوگیری شد.
بر اساس اطلاعیه وزارت علوم، پذیرفته شدگان بدون آزمون در سال‌های 1388 تا 1392 در مجموع 3772 نفر بوده‌اند که به تفکیک در چهار گروه دسته‌بندی شدند.
- پذیرفته شده‌ها تحت عنوان «تبدیل به داخل» 1867نفر
- پذیرفته شده‌های مربیان دانشگاه‌ها 1011 نفر
- پذیرفته شده‌ها طبق بخشنامه ایثارگران وزارت و دانشگاه‌ها 165 نفر
- اعزام به خارج 729 نفر
که بر اساس اطلاعیه وزارت علوم، تعداد 508 نفر از این گروه فاقد یک یا چند شرط از معدل کارشناسی، کارشناسی ارشد یا سن بوده اند، لذا رأی صادره در مورد آنها لغو بورس، ادامه تحصیل با هزینه شخصی و بازگرداندن هزینه های پرداختی وزارت شدند.
تعداد 36 نفر دیگر از این گروه به علت ارائه اطلاعات نادرست مؤثر در پذیرش (از قبیل اعلام معدل بیش از معدل واقعی) مشمول لغو بورس، قطع تحصیل و بازگرداندن هزینه‌های پرداختی وزارت می‌شوند.
500 نفر از این گروه تاکنون شاغل همراه با تحصیل شناخته شدند که رأی صادره در مورد کل این گروه لغو بورس، ادامه تحصیل با هزینه شخصی و بازگرداندن هزینه‌های پرداختی وزارت اعلام شد.
پرونده 26 نفر نیز به علل مختلف از جمله عدم شروع تحصیل، انصراف مختومه شد.
بنابراین جمعاً تعداد 840 مورد از بورس افراد این گروه لغو شد.
در مورد مربیان نیز تعداد 448 تن از مربیان شاغل به تحصیل، در وضعیت استخدامی پیمانی هستند که بدون تصویب هیئت امنای دانشگاه‌ها پذیرفته شده اند، از آنجا که به لحاظ قانونی امکان استفاده از بورس بـرای ادامه تحصیل را نداشته‌اند، لذا اسامی این افراد به دانشگاه‌ها اعلام شده تا در اولین جلسه هیئت امنا برای آنان تصمیم گیری شود و سپس براساس رأی هیئت‌های امنای دانشگاه‌های مربوط اقدام خواهد شد.
مساله بورسیه‌ها به همین اطلاعیه خاتمه نیافت و پس از آنکه بازهم اعتراض دانشجویان بورسیه صورت گرفت وزارت علوم کمیته‌ای موسوم به کمیته تجدیدنظر مصادیق بورسیه‌ها را تشکیل داد.
از چگونگی تشکیل این کمیته و برگزاری جلسات آن و اختلاف نظر با نمایندگان کمیسیون آموزش مجلس و عدم دعوت از آنها در جلسات این کمیته که بگذریم، اطلاعیه این کمیته مبنی بر اعلام نتایج نهایی نیز امروز صادر شد.
بر اساس تجدیدنظر کمیته‌ای که خود وزارت علوم آن را تشکیل داد و حتی از نمایندگان منتخب کمیسیون آموزش مجلس نیز برای حضور در جلسات دعوت نکرد 10درصد از حدود 800 مورد لغو بورس، مشمول تجدیدنظر شدند، 78نفر حکم قطعی بورس گرفته و مابقی کماکان مشمول ادامه تحصیل با هزینه شخصی هستند و 39نفر به طور قطعی محروم از تحصیل شدند.
یعنی دوباره رای تغییر کرد.
بر اساس اعلام وزارت علوم در رسیدگی مجدد، از بین 3 شرط عدم اشتغال همزمان با تحصیل، معدل و سن، شرط عدم اشتغال نسبت به دو شرط دیگر قابل تفسیر تشخیص داده شد. علیرغم صراحت‌های موجود قانونی در بحث اشتغال که مورد تاکید دیوان محاسبات کشور نیز قرار گرفت و تعهد ماخوذه از همه پذیرفته‌شدگان مبنی بر عدم اشتغال به امور غیر مرتبط با تحصیل، "اشتغال غیر دولتی موقت" از مصادیق اشتغال همزمان با تحصیل خارج شد و به این اعتبار و عمدتاً به دلیل تفسیر مربوط به اشتغال، قریب به 120 نفر مشمول تغییر رأی شدند.
87 نفر دیگر نیز از این مجموعه در صورت وصول پاسخ مثبت در مورد استعلام‌های انجام شده از محل کار یا هیأت امنای دانشگاه محل خدمت ( مربوط به مربیان شاغل به تحصیل) با تغییر رأی قبلی روبه رو خواهند شد.
از این 207 نفر، 78 نفر دارای حکم بورس هستند و مابقی به دلیل عدم جایابی و عدم صدور حکم بورس، کماکان مشمول ادامه تحصیل با هزینه شخصی خواهند بود.
بنابراین ادامه بورس قریب به 10 درصد از مجموع حدود 800 نفر اولیه تایید شد.
آمار مشمولان محروم از تحصیل نیز به 39 نفر رسیده است.
از 512 نفر مربیان پیمانی دانشگاه‌ها که ادامه تحصیل و ماموریت تحصیلی آنها صرفاً با تأیید هیأت امنای دانشگاه میسر است، 371 نفر موفق به اخذ موافقت هیأت امنا نشده‌اند؛ لذا ادامه تحصیل آنها با مشکل قانونی مواجه است.
به نظر می‌رسد پرونده‌ای که حدود یک سال در کش و قوس‌های سیاسی مطرح بود و در پی آن اتهام بزرگی به نخبگان زده شد خاتمه یافته و آنچه مشخص است این است که از 3772 نفر فقط یک درصد مشکل داشتند.
ولی آنچه هنوز سوال ذهن خبرنگاران و البته مردم است اینکه معاونان فعلی وزارت علوم، وزیر سابق علوم و فرزندان معاونان وزارت علوم و تعدادی از روسای فعلی دانشگاه‌ها چگونه بدون آزمون دوره کارشناسی ارشد و دکترای خود را گذراندند و از بورسیه استفاده کردند؟