صراط: در
دورانی که گروهی از منتقدان اعتقاد دارند، وضعیت تئاتر کشورمان در یک سال
اخیر اگر بدتر نشده باشد، بهتر نشده و نقدهایی جدی نسبت به مدیریت تئاتر در
این مدت مطرح شده، طرح موضوع افزایش شش برابری بودجه تئاتر، آن هم در سالی
که تنها یک سوم بودجه مصوب تخصیص یافته، این پرسش را پیش آورده که آیا در
انتصاب متولی تئاتر کشور خطای راهبردی رخ داده است؟
تئاتر در سال‌های گذشته دوران خوشایندی را پشت سر نگذاشت و یکی از بخش‌هایی از حوزه فرهنگ به شدت دستخوش آسیب بود، حوزه تئاتر تلقی می‌شد و از این منظر تصور می‌شد علی جنتی، چهره‌ای شناخته شده و کاربلد را برای حوزه تئاتر معرفی کند که ضمن برقراری وفاق در میان اهالی تئاتر، برنامه‌ای اثربخش برای بهبود فضای اقتصادی تئاتر کشور به عنوان دغدغه اصلی داشته باشد.
در این میان انتصاب حسین طاهری با مدرک کارشناسی کارگردانی سینما و کارشناسی ارشد پژوهش هنر و سوابق فعالیت مستمر در مقام برنامه ساز و مسئول در تلویزیون به عنوان مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی به همان میزان عجیب بود که انتصاب‌های سینمایی از میان اهالی تئاتر عجیب بود اما به هر حال هر دو اتفاق رخ داد و هرچند جنس دوم انتصاب با نتایج مثبتی -حداقل تا اینجای کار- همراه بوده اما انتصاب از جنس اول یا انتصاب یک سینمایی در تئاتر نتوانست کارساز باشد.
توسعه بخش خصوصی و ایجاد ظرفیت برای تئاترهایی که توان پولسازی را به واسطه ترکیب بازیگران و کارگردانش دارند، اتفاق خوبی بود که در دوره طاهری توسعه پیدا کرد و در واقع انحصار تئاتر دولتی تا حدودی شکسته شد اما در مقابل فضا به سمتی رفت که برخی از چهره‌های مطرح تئاتر کشور امکان برگزاری نمایش‌های متعدد را حتی در مجموعه‌های خصوصی نیافتند و به تک اجراها و اجراهایی در شهرستان قناعت کردند.
در این میان اما این اتفاق، مشکل اصلی نبود و چالش اساسی در این مدت بحث اقتصاد حوزه تئاتر بود که وضعیت وخیم‌ترین نسبت به چند سال پیشین یافت و تاخیرها در پرداخت رقم قراردادها به گروه‌های تئاترها بیشتر و وسیع‌تر شد و البته در کنار این بدحسابی، عدم اجرایی شدن کامل قرارداد تیپ -بنابر به اذعان اهالی تئاتر- نیز مسئله ساز شده است.
در این میان همزمان با ارائه لایحه بودجه، طاهری درباره بودجه تئاتر در سال 94 گفت: «بودجه 60 میلیارد تومانی را در قالب طرح‌های مستمر و جدید به معاونت هنری ارائه داده‌ایم. امیدواریم با توجه ویژه‌ای که از آقای جنتی وزیر محترم و همچنین آقای مرادخانی معاون محترم امور هنری وزارت‌خانه نسبت به تئاتر سراغ داریم، این بودجه تصویب شود.»
تئاتر در سال‌های گذشته دوران خوشایندی را پشت سر نگذاشت و یکی از بخش‌هایی از حوزه فرهنگ به شدت دستخوش آسیب بود، حوزه تئاتر تلقی می‌شد و از این منظر تصور می‌شد علی جنتی، چهره‌ای شناخته شده و کاربلد را برای حوزه تئاتر معرفی کند که ضمن برقراری وفاق در میان اهالی تئاتر، برنامه‌ای اثربخش برای بهبود فضای اقتصادی تئاتر کشور به عنوان دغدغه اصلی داشته باشد.
در این میان انتصاب حسین طاهری با مدرک کارشناسی کارگردانی سینما و کارشناسی ارشد پژوهش هنر و سوابق فعالیت مستمر در مقام برنامه ساز و مسئول در تلویزیون به عنوان مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی به همان میزان عجیب بود که انتصاب‌های سینمایی از میان اهالی تئاتر عجیب بود اما به هر حال هر دو اتفاق رخ داد و هرچند جنس دوم انتصاب با نتایج مثبتی -حداقل تا اینجای کار- همراه بوده اما انتصاب از جنس اول یا انتصاب یک سینمایی در تئاتر نتوانست کارساز باشد.
توسعه بخش خصوصی و ایجاد ظرفیت برای تئاترهایی که توان پولسازی را به واسطه ترکیب بازیگران و کارگردانش دارند، اتفاق خوبی بود که در دوره طاهری توسعه پیدا کرد و در واقع انحصار تئاتر دولتی تا حدودی شکسته شد اما در مقابل فضا به سمتی رفت که برخی از چهره‌های مطرح تئاتر کشور امکان برگزاری نمایش‌های متعدد را حتی در مجموعه‌های خصوصی نیافتند و به تک اجراها و اجراهایی در شهرستان قناعت کردند.
در این میان اما این اتفاق، مشکل اصلی نبود و چالش اساسی در این مدت بحث اقتصاد حوزه تئاتر بود که وضعیت وخیم‌ترین نسبت به چند سال پیشین یافت و تاخیرها در پرداخت رقم قراردادها به گروه‌های تئاترها بیشتر و وسیع‌تر شد و البته در کنار این بدحسابی، عدم اجرایی شدن کامل قرارداد تیپ -بنابر به اذعان اهالی تئاتر- نیز مسئله ساز شده است.
در این میان همزمان با ارائه لایحه بودجه، طاهری درباره بودجه تئاتر در سال 94 گفت: «بودجه 60 میلیارد تومانی را در قالب طرح‌های مستمر و جدید به معاونت هنری ارائه داده‌ایم. امیدواریم با توجه ویژه‌ای که از آقای جنتی وزیر محترم و همچنین آقای مرادخانی معاون محترم امور هنری وزارت‌خانه نسبت به تئاتر سراغ داریم، این بودجه تصویب شود.»
طاهری افزود: «در کارشناسی‌های اولیه‌ای که طی سه ماه گذشته در اداره‌کل هنرهای نمایشی صورت گرفت، رقمی بالغ بر 115 میلیارد تومان را برای بودجه سال 94 تئاتر برآورد کرده بودیم، اما با توجه به محدودیت‌های بودجه کل کشور برای سال آینده، ناچار شدیم با ملاحظاتی، به ارائه بودجه 60 میلیارد تومانی بسنده کنیم و نهایتاً ماه گذشته، آن را تقدیم معاونت امور هنری کردیم.»
مدیرکل هنرهای نمایشی در پاسخ به این که تاکنون چه مقدار از بودجه سال‌جاری تحقق یافته، گفت: «تا امروز که ماه نهم سال را سپری می‌کنیم، نزدیک به سه میلیارد تومان یعنی تقریبا یک‌سوم بودجه مصوب را دریافت کرده‌ایم، که بخش‌هایی از هزینه‌های برگزاری اردیبهشت تئاتر، جشنواره‌های تئاتر عروسکی، استانی، کودک و نوجوان، منطقه‌ای، مریوان و... را توانسته‌ایم بپردازیم، اما برای بقیه پرداخت‌ها، همچنان با کمبود مواجهیم.»
این آمار آنقدر غیرمنطقی و غیرطبیعی است که هیچ کس باور نمی‌کند توسط یک مدیر ارائه شده باشد، چرا که با توجه به وضعیت اقتصادی و اولویت‌های کنونی دولت کاملاً مشخص است که رشد چندصددرصدی حتی در حیاتی‌ترین سرفصل‌ها نیز ممکن نیست. به همین دلیل باید پرسید حقیقتاً در شرایطی که تنها 30 درصد از بودجه 9 میلیاردتومانی تئاتر کشور معادل 3 میلیارد تومان تا این مقطع از سال تخصیص یافته و امسال نیز یکی از بدترین سال‌ها برای تئاتر بوده، چگونه درخواست بودجه 60 میلیاردی برای سال 94 شده است؟!