۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۲۲:۱۰

جزئیات روز دوم مذاکرات هسته‌ای وین

روز دوم از چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 در حالی آغاز شد که در ساعات پایانی روز گذشته، نشست دوجانبه ظریف و اشتون، جهت نگارش پیس‌نویس توافق جامع هسته‌ای، متوقف شده بود و بر خلاف قرارهای اولیه، به صبح روز پنج شنبه موکول شد.
کد خبر : ۱۷۷۹۲۴
صراط: روز دوم از چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای میان ایران کشورهای 1+5 در حالی آغاز شد که در ساعات پایانی روز گذشته، نشست دوجانبه ظریف و اشتون، جهت نگارش پیس‌نویس توافق جامع هسته‌ای، متوقف شده بود و بر خلاف قرارهای اولیه، به صبح روز پنج شنبه موکول شد.

علت لغو دیدار ظریف و اشتون از زبان خبرنگار العالم
خبرنگار شبکه "العالم"، صبح امروز در ارتباط زنده ویدئویی با استودیوی این شبکه در تهران علت لغو ديدار شب گذشته کاترين آشتون و محمد جواد ظريف، را "سخت بودن موضع و اتخاذ تصميم‌های لازم برای نگارش متن توافقنامه" عنوان کرد.

تمام این‌ها در حالی است که تمرکز اصلی رسانه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در حال حاضر، به طور کامل متوجه وین و گفتگوهای محرمانه میان هیئت‌های مذاکره‌کننده ایرانی و غربی است.

در همین زمینه، سایت "رویترز"، تنها 7 دقیقه قبل از برگزاری نشست دوجانبه اشتون و ظریف در روز گذشته با انتشار گزارشی مدعی شد "یافته‌های ناظران سازمان ملل مبنی بر اینکه ممکن است ایران بر طراحی "بمب اتمی" کار کرده باشد، به تحریم‌های شدید غرب علیه تهران کمک کرد تا در نهایت ایران مجبور شود به مذاکرات جدی روی بیاورد".

به هر ترتیب، نشست دوجانبه ظریف و اشتون در ظهر پنج‌شنبه (امروز) از سر گرفته شد تا گمانه‌زنی رسانه‌ها در خصوص آغاز فرایند نگارش متن جامع توافق هسته‌ای میان ایران و غرب از سرگرفته شود.

7 گام شفاف‌سازی ایران و جوسازی چند رسانه مشخص
مذاکرات و گفتگوهای هیئت‌های ایرانی در حالی بود که آژانس بين‌المللي انرژی اتمی، روز پنجشنبه، از اعلام این خبر که آيا ايران در مهلت تعيين شده به ترديدها در مورد تحقيقات اين کشور برای ساخت بمب اتمی پاسخ داده است يا خير؛ خودداری کرد".

گفتنی است؛ بر اساس توافق همکاري بين دو طرف که ماه نوامبر به دست آمد، ايران بايد تا روز 15 مه (امروز) برای از بين بردن نگرانی‌های بين‌المللي در خصوص برنامه هسته‌ای جنجالی اين کشور که غرب بيم دارد اهداف تسليحاتی داشته باشد، 7 گام شفاف‌سازی بر می‌داشت.

اما در این میان، نشریه "وال‌استیرت‌ژورنال"، در تحلیلی به قلم "دیوید آلبرت"، کارشناس مسائل هسته‌ای آمریکا و بازرس سابق سازمان ملل، مطالبی را عنوان کرد که بسیار قابل تامل است؛ "با وجود انتظارهای زيادی که طرف‌های مذاکره‌کننده ايران در گفتگوهای وين دارند مبنی بر اينکه ايران شک و ترديدها را درباره فعاليت‌های گذشته و احتمالا جاری در زمينه ساخت تسليحات هسته‌ای از بين ببرد، ايران تاکنون هيچ‌گونه شفاف‌سازی در اين خصوص انجام نداده است".

از سوی دیگر، روزنامه آمریکایی "یو‌اس‌ای‌تودی‌"، در گزارش مغرضانه مدعی شد "هرگونه توافقی، بازرسی‌ها و نظارت‌ها را افزايش خواهد داد، تعداد بازرسان در ايران و تعداد اماکنی که اجازه بازديد از آن‌ها را خواهند داشت، نيز افزايش خواهد يافت؛ اين اقدامات به طور چشمگيری احتمال دستيابی ايران به سلاح‌های هسته‌ای را کاهش خواهد داد".

انتشار اخباری مبنی بر توقف فرایند تهیه پیش‌نویس
در حالی که ظریف و اشتون برای مدتی طولانی (بیش از 3 ساعت) پشت درهای بسته به مذاکره درباره پیس‌نویس توافق جامع می‌پرداختند، در خارج از اتاق‌های مذاکره و فضای رسانه‌ای اخباری مبنی بر مشکلات جدی و موانع جدید بر سر راه تنظیم این توافق منشر می‌شد.

خبرنگار اعزامی باشگاه خبرنگاران به وین، در گزارش خود گفت "شب گذشته، هیئت ایرانی پیشنهاداتی را برای طرف غربی مطرح کرده و 1+5 نیز خواستار تعویق موقت مذاکرات و رایزنی با پایتخت‌های خود شده‌اند".

البته هیئت‌های مذاکره‌کننده پس از رایزنی با پایتخت‌ها به میز مذاکره بازگشتند اما اخباری مبنی بر چندصدایی این هیئت‌ها در برابر ایران، به گوش می‌رسید.

عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در این زمینه گفته است "ما خواستار یک‌صدایی و موضع واحد از سوی نمایندگان 1+5 در مذاکرات هستیم".

از سوی دیگر، برخی از منابع دیپلماتیک تاکید کرده‌اند "بیش از 13 مورد اختلافی میان هیئت‌های مذاکره‌کننده ایران و 1+5 وجود دارد".

در این زمینه، خبرنگار شبکه العربیه، وابسته به آل‌سعود در وین، مدعی شد "مشکلات عديده‌ای بر سر راه دستيابی به توافق هسته‌ای فراگير ميان ايران و کشورهای 1+5 وجود دارد".

این خبرنگار با ورود به جزئیات موارد اختلافی میان هیئت‌های ایرانی و 1+5 افزود "طرفين به دنبال اين هستند که درباره تاسيسات آب سنگين اراک به يک راه حل ميانه دست پيدا کنند".

اما پایگاه اينترنتی "اينترنشنال بيزينس تايمز"، در تحلیلی متفاوت نوشت "بوی اندکی از توافق و مصالحه در فضای وين به استشمام می‌رسد".

گفتنی است؛ رویترز روز گذشته، در خبری ویژه، اظهارات یک مقام بلندپایه آمریکایی (که به نظر می‌رسید وندی شرمن باشد) را در خصوص ایران و مذاکرات هسته‌ای منتشر کرد که بازتاب‌های زیادی داشت.

این سایت خبری، امروز در گزارشی جدید، ضمن بازنشر این مطالب، به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی مدعی شد "اين‌طور نيست که هيچ راهکاری برای اختلافات وجود ندارد، بلکه وجود دارد؛ اما رسيدن به آن‌ها موضوع ديگری است".

در ادامه این گزارش آمده است "برای رسيدن به يک توافق آمريکا، روسيه، چين، فرانسه، انگليس و آلمان از ايران خواهند خواست که با کاهش قابل توجه برنامه غنی‌سازی اورانيوم موافقت کند تا هرگونه خطر ساخت بمب اتمی از بين برود و از سوی ديگر ايران از آن‌ها می‌خواهد که تحريم‌های صنعت نفت را لغو کنند".

"تلوزوین دولتی چین" در گزارشی مشابه رویترز، به تلاش 6 قدرت جهانی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران اشاره کرده و مدعی شد "با وجود برخی پيشرفت‌های حاصل در گفتگوهای چند ماه اخير، ديپلمات‌ها می‌گويند همچنان اختلاف‌های جدی به قوت خود باقی است".

در این میان و با وجود رویکردهای رسانه‌ای مختلف به مسئله مذاکرات و گمانه‌زنی‌های منابع رسمی و غیر رسمی از آنچه که در پشت درهای بسته، میان هیئت‌های ایران و 1+5 رخ می‌دهد، رسانه العربیة باری دیگر به تلاش خود برای بی‌نتیجه جلوه دادن مذاکرات و بعید بودن دتیابی طرفین به توافق جامع ادامه داد.

اصرار العربیه بر بی‌نتیجه بودن مذاکرات
در همین زمینه، این‌بار، خبرنگار "العربیه"، بدون ارائه مطالبی از محتوای مذاکرات، به طور کلی، ادامه مذکرات را بسیار مشکل توصیف کرده و مدعی شده است " به نظر می‌رسد ميان خواسته های ايران و کشورهای پنج به علاوه يک تفاوت بسيار زيادی وجود دارد"!

البته، واکنش‌های افکار عمومی نسبت به احتمال وقوع مشکلات جدی در روند مذاکرات و تهیه پیش‌نویس توافق جامع هسته‌ای به رسانه‌ها و گمانه‌زنی‌های آنان محدود نماند، چرا که "مایکل مان"، سخنگوی "کاترین اشتون" نیز در این زمینه در گفتگو با "خبرنگار الحدث" گفت "هيچ کسی نمی‌تواند دشواری‌ها را کم اهميت بداند، مسايل فنی و سياسی در اين باره مطرح است، اگر بخواهيم به طور خلاصه بگويم بايد تاکيد کنم ما پيشرفت خوبی داشته‌ايم و کارها به خوبی پيش می‌رود، اما هيچ‌کسی نمی‌تواند حجم چالش‌های پيش‌روی ما را کم اهميت بداند".

از سوی دیگر روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی ویژه، مسئله‌ای را مطرح کرد که بیش از هر چیز، نشان از نزدیک بودن خط مشی این رسانه به رویترز و العربیه داشت، چرا که نوشت "شکست را به آساني مي‌توان تشخيص داد اما موفقيت کمتر به نظر مي آيد".

هم‌اکنون و در لحظه مخابره این خبر هیئت‌های مذاکره‌کننده در حال رایزنی‌های داخلی هستند و بنا بر سخنان سخنگوی اشتون، مذاکرات تا فردا ادامه داشته و با برگزاری کنفرانس خبری ظریف و اشتون، به کار خود پایان خواهد داد.