۲۳ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۱۳:۱۱

تب‌مالت در کمین مردم قزوین

بیماری تب‌مالت یا هزارچهره چند سالی است که در شهرستان آبیک به تبع کشور و استان قزوین، سیر صعودی داشته که مطلوب است مردم و مسئولان در راستای کنترل این بیماری عزم جدی داشته و کار جهادی کنند.
کد خبر : ۱۷۷۶۲۷
صراط: بیماری تب‌مالت یا بروسلوز که به بیماری هزارچهره معروف است، یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که عامل آن نوعی باکتری است.

در شهرستان آبیک به تبع کشور و استان قزوین ابتلا به بیماری تب‌مالت در سال گذشته نسبت به سال 91 و 90 رشد داشته و توقفی نداشته است.

56 نفر به بیماری تب‌مالت مبتلا شدند

کارشناس واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های شبکه بهداشت و درمان شهرستان آبیک اظهار داشت: در سال 91، 45 مورد بیماری تب‌مالت در شهرستان آبیک گزارش شده بود ولی در سال گذشته این میزان به 56 مورد رسید؛ این در حالی است که ابتلا به این بیماری در شهر آبیک کاهش یافته ولی در شهر خاکعلی و همچنین روستاهای زیاران و کوندج و ناصرآباد از توابع بخش مرکزی شهرستان آبیک سیر صعودی داشته است.

محمدعلی بیگدلی بیشترین فصول ابتلا به بیماری تب‌مالت را به دلیل زایمان دام‌ها در فصول بهار و تابستان ذکر کرد و افزود: از 56 موردی که در سال گذشته در شهرستان آبیک به بیماری تب‌مالت مبتلا شدند 73 درصد در مناطق روستایی و بیشترین گروه دامداران بودند.

وی اضافه کرد: 79 درصد از مبتلایان به بیماری تب‌مالت آقایان هستند که به دلیل مواجهه شغلی است و بیشترین گروه سنی بین 20 تا 49 سال بوده است.

بیگدلی ادامه داد: 89 درصد از مبتلایان به بیماری تب‌مالت از شیر و فرآورده‌های لبنی سنتی استفاده می‌کرده‌اند.

وی یادآور شد: امیدوار بودیم در سال گذشته آمار مبتلایان به بیماری تب‌مالت نسبت به سال 91 در شهرستان آبیک کاهش یابد که این مهم تحقق نیافت.

البته لازم به ذکر است که 12 درصد از مبتلایان به بیماری تب‌مالت سال گذشته شهرستان آبیک از افاغنه بوده‌اند.

کارشناس واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های شبکه بهداشت و درمان شهرستان آبیک افزایش گرایش مردم به مصرف محصولات فله‌ای، بالابودن جمعیت دامی، کشتار و توزیع غیرمجاز دام در منطقه، عدم اطلاعات کافی کشاورزان و دامداران و خانواده‌های آنان و افزایش فروش شیر خام را از عوامل بروز بیماری تب‌مالت برشمرد و تصریح کرد: با پرداخت غرامت تست کشتار با قوت هر چه تمام‌تر از سوی شبکه دامپزشکی، تقویت کمیته شهرستانی و همکاری بیشتر با شبکه دامپزشکی، مشارکت فعال صدا و سیما و رسانه‌ها و آموزش و فعالیت‌ بیشتر سایر ارگان‌ها در زمینه بیماری تب‌مالت می‌تواند در کنترل و کاهش بیماری تب‌مالت موثر و راهگشا باشد.

رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان آبیک نیز به خبرنگار فارس در آبیک اظهار داشت: بیماری تب‌مالت علائم بالینی واضحی در دام ندارد ولی سبب سقط جنین، کاهش تولید شیر و مشکلات تولید مثل در دام‌ها می‌شود.

مرتضی یعقوبی افزود: بیماری تب‌مالت در انسان سبب بروز علائم عصبی، دردهای مفصلی، عضلانی، تب‌های مواج و شدید، خستگی، کمردرد، افسردگی، ناتوانی جنسی می‌شود.

وی ادامه داد: پروسه بیماری تب‌مالت، طولانی است که اگر درمان به خوبی انجام نشود ممکن است فرد مبتلا را تا آخر  عمر درگیر بیماری کند که لازم است مبتلایان به این بیماری، درمان را بسیار جدی بگیرند.

رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان آبیک معتقد است دلیل افزایش بیماری تب‌مالت در این شهرستان متأثر از وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور و همسو با  افزایش این بیماری در سطح کشور و استان قزوین در شهرستان آبیک نیز روند رو به رشد داشته است چرا که تمام اقدامات دامپزشکی کاملا مشابه هم است و اقدامات عین دستورالعمل اجرا می‌شود.

رغبت بی‌رویه مردم برای تهیه محصولات لبنی سنتی

یعقوبی افزود: طی دو سال اخیر، رغبت و اشتیاق بی‌رویه مردم در تهیه محصولات لبنی به شکل سنتی افزایش یافته است که از مهم‌ترین دلایل آن می‌توان به دیدگاه و احساس مردم در زمینه پایین بودن کیفیت تولیدات لبنی کارخانجات شیر و فرآورده‌های آن اشاره کرد که مورد تایید نیست چراکه استفاده از محصولات سنتی بستگی به ذائقه مردم دارد.

وی ادامه داد: رسانه‌ای شدن مواردی که شایع شده و مورد تایید هم نیست کمتر مردم را به سمت استفاده از  شیر و فرآورده‌های لبنی پاستوریزه سوق می‌دهد.

این مسئول گفت: البته گران بودن محصولات پاستوریزه و دسترسی راحت مردم به خرید شیر و فرآورده‌های لبنی سنتی و این تصور که چون شیر فله‌ای خوشمزه و با کیفیت است، سبب شده رغبت بیشتری برای خرید محصولات فله‌ای داشته باشند.

رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان آبیک پراکندگی جمعیت گوسفند و بز در کشور، شیوه دامداری به شیوه سنتی، تردد و حمل و نقل بی‌رویه و کنترل نشده دام، پایین بودن سطح بهداشتی همگانی، چرای توأمان، نگهداری انواع دام در یک محل و کوچروی دام و شیوه عشیره‌ای را از بسترهای لازم برای بروز بیماری تب‌مالت در سطح کشور و به تبع آن در استان قزوین و شهرستان آبیک ذکر کرد و افزود: ضعف سیستم نظارت بر مراکز تولید، تأخیر در پرداخت غرامت‌ دام‌های راکتور(مثبت)، ضعیف بودن پوشش بیمه‌های دامی، کمبود پرسنل فنی موردنیاز، نقل و انتقال غیرمجاز دام، کمبود اعتبارات و امکانات جهت کنترل بیماری، کنترل و تردد دام، عدم وجود تعیین هویت جمعیت دام روستایی، گرانی شیر و فرآورده‌های آن و کاهش کیفیت شیر، رقابت ناسالم کارخانجات لبنی از چالش‌های حوزه بیماری تب‌مالت و دام است.

پیشنهادات و راهکارها

یعقوبی تقویت اعتماد مردم به فرآورده‌های خام پاستوریزه، پرداخت به موقع غرامت دامداران و افزایش میزان پوشش بیمه دامی، ارزیابی مستمر و علمی برنامه‌های مبارزه با بیماری تب‌مالت، بهسازی محل‌های نگهداری دام و کنترل تردد دام در مناطق آلوده، تهیه برنامه‌های آموزشی و ترویجی صدا و سیما، افزایش همکاری بین بخشی با شبکه بهداشت و تامین اعتبار لازم برای توسعه عملیات مبارزه با بیماری‌های مشترک انسان و دام را از راهکارهای مقابله و کنترل بیماری تب‌مالت بیان کرد.

وی افزود: علاوه بر واکسیناسیون دام‌ها، برنامه‌های ترویجی و آموزشی در سطح روستاهای شهرستان آبیک را در دستور کار شبکه دامپزشکی قرار دارد.

این مسئول ادامه داد: با همکاری اداره ترویج جهاد کشاورزی و شبکه بهداشت و درمان شهرستان آبیک دوره‌های مختلف آموزشی در خصوص پیشگیری و کنترل بیماری تب‌مالت برگزار می‌شود گرچه ارسال انواع اطلاعیه‌های بهداشتی، پوستر و پمفلت بین دامداران نیز صورت می‌گیرد.

کنترل بیماری تب‌مالت، کار تیمی و جهادی است

رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان آبیک در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در این شهرستان اظهار داشت: دستگاه‌های مربوطه باید با برنامه‌های متعدد اطلاعات مردم به ویژه مردم روستاها را  با دام سر و کار دارند، در زمینه بیماری تب‌مالت افزایش دهند.

حمید برودتی افزود: مشکلات اقتصادی یعنی گران شدن شیر و فرآورده‌های لبنی در کاهش گرایش مردم به محصولات لبنی پاستوریزه موثر بوده است.

وی ادامه داد: مردم باید بدانند که نباید از محصولات فله‌ای استفاده کنند و حتی برای ماست زدن خانگی باید حتما شیر را جوشانیده سپس اقدام به ماست زدن کنند و برای مصرف پنیر تازه لازم است تا یک ماه صبر کرده تا میکروب‌ها از بین رفته و سپس مصرف کنند.

این مسئول خاطرنشان کرد: کنترل بیماری تب‌مالت کار تیمی و جهادی است و همت مهم مسئولان شهرستان آبیک را می‌طلبد.

رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان آبیک بیان کرد: تا سال 83 آمار بیماری تب‌مالت در شهرستان آبیک پایین بود ولی از سال 88  گزارش ابتلا به این بیماری در این شهرستان اوج گرفت و هر سال نسبت به سال گذشته افزایش می‌یابد.

برودتی اضافه کرد: لازم است واکسیناسیون دام‌ها از سوی دامپزشکی به موقع صورت گیرد و اطلاع‌رسانی به مردم ترویج و گسترش یابد.

حال این سئوال به ذهن متبادر می‌شود که واکسیناسیون دام‌ها در شهرستان آبیک چگونه و چه زمانی صورت می‌گیرد که از رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان آبیک پاسخ این سئوالات را جویا شدیم.

فعالیت بیش از  40 واحد گاوداری و بیش از 20 هزار رأس گاو

یعقوبی گفت: کنترل بیماری تب‌مالت در گاوداری‌ها و دامداری‌های صنعتی و  روستایی سنتی صورت می‌گیرد که در گاوداری‌های صنعتی واکسیناسیون و تست کشتار انجام می‌شود.

وی افزود: شیوه واکسیناسیون در گاوداری‌های صنعتی به این نحو است که گوساله‌ها تا پیش از یک سالگی با واکسن مخصوص خود یعنی دوز کامل ایریبا(فولدوزایریبا) و دام‌های بالغ هر دو سال یک بار با واکسن دوز کاهیده ایریبا واکسینه می‌شوند.

این مسئول در خصوص تست کشتار دام‌ها گفت: هر شش ماه یک بار خونگیری از دام‌ها صورت می‌گیرد و به آزمایشگاه ارسال می‌شود، لذا اگر پاسخ آزمایش مثبت باشد کشتار صورت گرفته و غرامت دام به صاحبانش پرداخت می‌شود.

البته در گاوداری‌هایی که پاسخ خونگیری دام‌هایشان مثبت است هر سه ماه یک بار خونگیری صورت گرفته و هر زمانی که پاسخ منفی شد خونگیری به روال گذشته یعنی هر شش ماه یک بار برگشته و انجام می‌شود.

لازم به ذکر است، بیش از 40 واحد گاوداری صنعتی با ظرفیتی بالغ بر 20 هزار رأس گاو  در شهرستان آبیک وجود دارد و در حال حاضر تمام این 40 گاوداری از نظر بیماری تب‌مالت، منفی هستند و مورد مثبتی وجود نداشته است.

در خصوص گاوداری‌های سنتی و روستایی واکسیناسیون فراگیر دام‌هایی همچون گاو و گوساله، بز و بزغاله و گوسفند و بره در دستور شبکه دامپزشکی شهرستان آبیک قرار دارد که سالی یک بار انجام می‌شود.

رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان آبیک معتقد است اگر برنامه‌های کنترلی دقیقی با برنامه‌های کامل‌تر مبارزه با این بیماری یعنی مسائل مربوط به قرنطینه کردن دامداری‌ها، کنترل و خروج و ورود دام از جاهای دیگر  صورت گیرد، با دقت و سهولت بیشتری می‌توانیم بیماری تب‌مالت را کنترل کنیم که البته تلاش و مساعدت همه مسئولان برای تحقق این مهم ضروری است.

یعقوبی اضافه کرد: متأسفانه در دامداری‌های سنتی و همچنین به دلیل نقل و انتقالات بی‌رویه به صورت کوچ از روستاها، شهرها و استان‌ها، کنترل بیماری تب‌مالت دشوار می‌شود بنابراین اگر مورد مشکوکی از این بیماری در دامداری‌های سنتی مشاهده شود اقدام به نمونه‌برداری و در صورت مثبت بودن پاسخ نمونه، نسبت به کشتار دام اقدام می‌شود.

در شهرستان آبیک 6 هزار رأس گاو سنتی و 140 هزار رأس گوسفند و بز به شیوه سنتی در روستاها وجود دارد.

با توجه به شعار خودمراقبتی که شعار بسیار به جای امسال هفته سلامت بود به نظر می‌رسد مردم شهرستان آبیک باید همگام با مسئولان در راستای سلامت خود و کنترل و پیشگیری از بیماری تب‌مالت گام بردارند و با افزایش اطلاعات خود، از مبتلا شدن به بیماری هزار چهره خود را مصون نگه دارند و با مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه به ویژه شیر سنتی سلامت خود را معرض خطر قرار ندهند.

منبع: فارس